Ανακούφιση σε Μαδρίτη και Ρώμη, ράλι στα χρηματιστήρια, ικανοποίηση στο ΔΝΤ και έντονη δυσαρέσκεια στην Bundesbank προκάλεσε η αργοπορημένη αλλά ενδεχομένως «σωτήρια» παρέμβαση της ΕΚΤ στις αγορές ομολόγων. Το νέο πρόγραμμα παρεμβάσεων υπό αυστηρούς όρους, με τον τίτλο Outright Monetary Transactions (Aμεσες Νομισματικές Συναλλαγές, OMT) ανακοινώθηκε στη συνέντευξη Τύπου του επικεφαλής της ευρωτράπεζας Μάριο Ντράγκι μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου. Με βάση το πρόγραμμα, δεν θα υπάρχει όριο στο ποσό αγοράς ομολόγων, ενώ η ΕΚΤ δεν θα διατηρεί καθεστώς προτιμώμενου πιστωτή και θα επικεντρωθεί σε ομόλογα διάρκειας μέχρι τριών ετών. Προϋπόθεση θα είναι η υπαγωγή της εκάστοτε χώρας στον EFSF ή στον ESM (οποιασδήποτε μορφής) και θα επιδιώκεται και η συμμετοχή του ΔΝΤ. Οι παρεμβάσεις θα γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μη δημιουργούνται πληθωριστικές πιέσεις. Η ΕΚΤ θα αγοράζει «χωρίς ποσοτικό όριο» κρατικά ομόλογα βραχυχρόνιας διάρκειας, ενός ως τριών ετών, με στόχο να δοθεί ένα τέλος στην κρίση χρέους.
Η απόφαση, όπως είπε ο Μάριο Ντράγκι, δεν ήταν ομόφωνη, καθώς υπήρχε «μία αντίθετη άποψη» που προφανώς εκφράστηκε από τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη Γενς Βάιντμαν.
Σε περίπτωση που οι στόχοι δεν τηρούνται, η ΕΚΤ θα μπορεί να διακόπτει το πρόγραμμά της. Το πρόγραμμα είναι ανοιχτό και για όσες χώρες υπάγονται προς το παρόν σε πρόγραμμα στήριξης, όταν αυτές ανακτήσουν πρόσβαση στις αγορές. Η ΕΚΤ χαλάρωσε επίσης τις προϋποθέσεις για χρηματοδότηση των τραπεζών.
Ο Μάριο Ντράγκι τόνισε ότι η ΕΚΤ δρα εντός της εντολής της και ότι «το ευρώ είναι μη αναστρέψιμο». Η διοίκηση της ΕΚΤ θεωρεί ότι το νέο πρόγραμμα θα λειτουργήσει ως «πλήρως αποτελεσματικό ανάχωμα με στόχο την αποτροπή πιθανών καταστροφικών σεναρίων». Στη συνεδρίαση συμμετείχαν, κατ’ εξαίρεση, ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Ολι Ρεν. Περισσότερες λεπτομέρειες για τις κινήσεις της ΕΚΤ θα πρέπει να αναμένονται μετά την απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου για τη νομιμότητα του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης ESM στις 12 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με δήλωση εκπροσώπου της Bundesbank στο Reuters, ο Γενς Βάιντμαν θεωρεί ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ κινείται «υπερβολικά κοντά σε χρηματοδότηση κυβερνήσεων μέσω του νομισματικού πιεστηρίου. Η νομισματική πολιτική κινδυνεύει να γίνει εξάρτημα της δημοσιονομικής πολιτικής». Η καγκελάριος Μέρκελ πάντως δήλωσε από τη Μαδρίτη ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενεργεί «στο πλαίσιο της ανεξαρτησίας της και του καταστατικού της». Η δήλωσή της αναδεικνύει τόσο τη δύσκολη πολιτικά θέση στην οποία έχει περιέλθει όσο και τη μετωπική σύγκρουση με τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη. «Ετοιμο να συνεργαστεί με την ΕΚΤ είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εντός των ορίων της αποστολής του» ανακοίνωσε η γενική διευθύντριά του Κριστίν Λαγκάρντ.
Καμία αλλαγή για τη… Σπιναλόγκα
Οι χθεσινές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν αφορούν βεβαίως τη χώρα μας (που εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται σαν τη… Σπιναλόγκα της Ευρώπης), καθώς από τις 18 Ιουλίου η ΕΚΤ δεν δέχεται ομόλογα που έχουν εκδοθεί από το Ελληνικό Δημόσιο ως ενέχυρο για τη ρευστότητα στις τράπεζες και η συνθήκη αυτή θα συνεχίσει να ισχύει. Ετσι οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να δανείζονται μέσω του προγράμματος ELΑ από την Ελληνική Κεντρική Τράπεζα, η οποία αντλεί κεφάλαια από την ΕΚΤ.