Μετά τις επιτυχημένες προβολές του στο Μουσείο Μπενάκη, συνεχίζει το ταξίδι του και στις σκοτεινές αίθουσες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η ημερομηνία άλλωστε που επελέγη για την έναρξη των προβολών διόλου τυχαία δεν είναι. Στις 13 Σεπτεμβρίου -ακριβώς 90 χρόνια από τη φωτιά που ξέσπασε στη Σμύρνη- το ιστορικό ντοκιμαντέρ για την πόλη, το οποίο σκηνοθέτησε η Μαρία Ηλιού, θα προβληθεί για πρώτη φορά σε αίθουσες της χώρας.
Οι κινηματογράφοι που θα φιλοξενήσουν το ντοκιμαντέρ «Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτισσας πόλης, 1900-1922» είναι οι Ελλη στην Αθήνα και Ολύμπιον στη Θεσσαλονίκη, καθώς και η Ταινιοθήκη της Ελλάδας μαζί με το Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Μουσείο Μπενάκη οι προβολές, που θα ξεκινήσουν στις 16 Σεπτεμβρίου, θα περιλαμβάνουν όχι μόνο το πρώτο μέρος της ταινίας, αλλά το δεύτερο μέρος της ιστορικής έρευνας «Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών (Τουρκία – Ελλάδα 1900-1922)», που έχει δημιουργηθεί από την ίδια κινηματογραφική ομάδα.
«Από τα πρώτα χρόνια της ζωής μου η Σμύρνη με στοίχειωνε» είχε δηλώσει η δημιουργός Μ. Ηλιού κατά την πρώτη παρουσίαση του ντοκιμαντέρ στην Αθήνα. «Υπήρχε παντού στη ζωή μας, στο διαμέρισμα της οδού Σόλωνος όπου μεγάλωνα, στις κουβέντες μας, στα όνειρά μας και στους εφιάλτες μας. Καμιά άλλη πόλη στη γη δεν ήταν τόσο μοναδική».
Αξιοποιώντας υλικό από τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά αρχεία, σπάνιες φωτογραφίες αλλά και μικρού μήκους φιλμάκια από όλο τον κόσμο, τα οποία εντοπίστηκαν έπειτα από ενδελεχή έρευνα -και σημειωτέον παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό-, η κινηματογραφίστρια δημιούργησε ένα ντοκιμαντέρ που επιχειρεί όχι μόνο να δείξει στο ελληνικό κοινό άγνωστες εικόνες από τη Σμύρνη, αλλά να εστιάσει ταυτόχρονα στην ανθρώπινη διάσταση αυτών των τραγικών γεγονότων.
Στο πλευρό της και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, ο οποίος τη βοήθησε στη σταχυολόγηση των χρήσιμων αυτών πληροφοριών. Οι δυο τους άλλωστε είχαν ξανασυνεργαστεί και στο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το ταξίδι. Το ελληνικό όνειρο στην Αμερική», το οποίο είχε προβληθεί το 2007 στους χώρους του μουσείου.
Λήψεις που «αλιεύθηκαν» από ιδιωτικές συλλογές αλλά και από τα αρχεία του πανεπιστημίου του Πρίνστον και του Χάρβαρντ, του Imperial War Museum αλλά και πολλών ακόμη ιδρυμάτων, καθώς και μαρτυρίες έγκριτων ιστορικών από την Ευρώπη και την Αμερική αλλά και από Σμυρνιούς πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς. Τρεις από αυτούς ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες σε σχέση με τα γεγονότα, από την ελληνική, την αρμενική και την τουρκική πλευρά, από τα χρόνια του κοσμοπολιτισμού έως και τα χρόνια της Καταστροφής.
Για την ηχητική επένδυση της ταινίας η μοντέρ εικόνας και ήχου Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος βασίστηκε σε τραγούδια από τη Σμύρνη και επιτυχίες της εποχής για συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.
Η ταινία στις 20 Ιουνίου ξεκίνησε με επιτυχία την ευρωπαϊκή της πορεία από τη Βιένη, όπου και προβλήθηκε στον κινηματογράφο Gartenbaukino σε μια ειδική βραδιά. Διοργανωτές της οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί Δεσμός, Echo 100 plus, Πρωτέας, οι οποίοι στόχευαν στην ενίσχυση σε τρόφιμα και φάρμακα των ελληνικών οικογενειών που έχουν πληγεί από την κρίση.
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι το ντοκιμαντέρ θα έχει την ευκαιρία να δει και το κοινό της Αμερικής, αφού έχει προγραμματιστεί η προβολή του για τις 10 Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη, στον κινηματογράφο Paris, την πρώτη ημέρα του Ελληνικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης.
Στη Βρετανία, πάλι, η ταινία θα αρχίσει να προβάλλεται από τον Ιανουάριο του 2013 στο Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου, όπου και θα φιλοξενηθεί και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση της Μαρίας Ηλιού με μοναδικά φωτογραφικά ντοκουμέντα από τη Σμύρνη.
Infο: Οι προβολές του ντοκιμαντέρ με τίτλο «Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτισσας πόλης, 1900-1922» στους κινηματογράφους ξεκινούν στις 13 Σεπτεμβρίου.
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120