Μια μαγική βραδιά αφιερωμένη στον Ελληνισμό και στην Ορθοδοξία έζησαν όσοι βρέθηκαν το βράδυ του περασμένου Σαββάτου στην κατάμεστη αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Η «δημοκρατία» και το «μελωδικό καράβι» παρουσίασαν τον Σταμάτη Σπανουδάκη στη συναυλία «Ελλάδα, στους ώμους τη γη κουβαλάς», σε μια μοναδική μουσική πανδαισία, η οποία επαναλήφθηκε και χθες στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης». Ο συνθέτης της Ελλάδας και υμνητής της Ορθοδοξίας επέλεξε να παρουσιάσει παραμονή και ανήμερα την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου τις πιο αγαπημένες επικές και θρησκευτικές μελωδίες του, όπως «Μαύρος καβαλάρης» (ένα τραγούδι για τον Νικόλαο Πλαστήρα), «Μαρμαρωμένος βασιλιάς», «Χαίρε, θάλασσά μου», «Τάμαλο», «Αγγελοι μετά ποιμένων», «Ζει και βασιλεύει» καθώς και 13 ακόμη κομμάτια που άγγιξαν -αν κρίνουμε από τη θέρμη του κοινού- τις καρδιές των παρευρισκομένων.
Ο συνθέτης, συνεπής στο ραντεβού του με το κοινό, βγήκε σε μια σκηνή λουσμένη από μπλε φως λίγο μετά τις 20.30, ευχαριστώντας όλους όσοι τον τίμησαν με την παρουσία τους. «Τα πόδια μου τρέμουν αυτή τη στιγμή που σας μιλώ» είπε ο κ. Σπανουδάκης με το που βγήκε στη σκηνή. «Να είστε όλοι καλά που ήρθατε».
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με το ορχηστρικό «Πύλη του ονείρου», ενώ αμέσως μετά ακολούθησε η μεγαλειώδης σύνθεσή του με τίτλο «Στρατιώτες γύρω από τη φωτιά».
«Φαντάστηκα τους Μακεδόνες να κάθονται γύρω από μια φωτιά και να τα λένε» είπε ο Σταμάτης Σπανουδάκης μιλώντας για την εικόνα που τον ενέπνευσε να γράψει το εξαιρετικό αυτό κομμάτι.
Ενα από τα τραγούδια, μάλιστα, γραμμένο πριν από λίγο καιρό, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό.
Πρόκειται για το «Λιοντάρι του Μοριά», μια εξαιρετική σύνθεση η οποία γράφτηκε για έναν από τους σημαντικότερους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε στους παρευρισκομένους το κομμάτι «Για τη Σμύρνη», μια μελαγχολική σύνθεση για την όμορφη πόλη της Μικράς Ασίας. «Είναι ένα τραγούδι για τη Σμύρνη όπως την αισθάνομαι.
Διότι Σμύρνη δεν είναι μόνο το ρεμπέτικο τραγούδι, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι θεωρούνταν το Παρίσι της Ανατολής» τόνισε ο ίδιος προτού ξεκινήσει να παίζει.
Επί σκηνής μαζί του ήταν, εκτός από τη νεοσυσταθείσα μεικτή χορωδία ενηλίκων του Σπύρου Λάμπρου, η ορχήστρα εγχόρδων «Τάμαλο», αλλά και οι τέσσερις μόνιμοι συνεργάτες του, οι οποίοι τον συνοδεύουν χρόνια στα μουσικά του ταξίδια. Κοντά του ήταν και ο ταλαντούχος βιολιστής Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
«Παρακαλώ να τραγουδάτε. Ακόμη και οι παράφωνοι» ήταν η προτροπή του διακεκριμένου συνθέτη. «Είναι η ανάγκη μου. Θέλω να σας ακούσω» είπε ο Σταμάτης Σπανουδάκης, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της συναυλίας δεν έπαψε να ενθαρρύνει τον κόσμο να τραγουδάει μαζί με τη χορωδία.
Στη συναυλία συμμετείχαν και δύο πρωτοψάλτες, οι οποίοι έδωσαν με τις υπέροχες φωνές τους ένα ιδιαίτερα κατανυκτικό κλίμα στη βραδιά. Τα αδέλφια Κώστας και Γιώργος Μπιλάλης βρέθηκαν στη σκηνή για τρία τραγούδια, «Δρόμος βυζαντινός», «Θα ’ρθεις σαν αστραπή», αλλά και για την προσευχή που έγραψε ο συνθέτης τη δεκαετία του ’80 «Κύριε των δυνάμεων».
Από τις καλύτερες στιγμές της συναυλίας, η εντυπωσιακή είσοδος της παιδικής χορωδίας του Σπύρου Λάμπρου στο τραγούδι «Ο δρόμος της άνοιξης». Τα παιδιά, όλων των ηλικιών, ντυμένα στα άσπρα -σε αντίθεση με τη μαύρη ενδυμασία των ενήλικων μελών της χορωδίας-, εισέβαλαν στη σκηνή με ρυθμικά χειροκροτήματα από το κοινό και έλαβαν τις θέσεις τους πίσω από την πολυμελή ορχήστρα. «Αλήθεια, πότε θα έρθει η άνοιξη στη χώρα μας;» αναρωτήθηκε ο συνθέτης, κάνοντας σαφείς αναφορές στη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα. Ο ίδιος υποδέχτηκε τα παιδιά χειροκροτώντας κι αυτός και παραδίδοντας τη σκυτάλη στους μικρούς πρωταγωνιστές.
Βέβαια, δεν έλειψαν και οι εκπλήξεις εκτός προγράμματος. Ο συνθέτης έπαιξε για όλους τους παρευρισκομένους τον επιτάφιο θρήνο της Μεγάλης Εβδομάδας, το «Ω γλυκύ μου έαρ». «Μπορεί να είναι λίγο νωρίς για το Πάσχα, αλλά εγώ θέλω να σας παίξω ένα μοναδικό εγκώμιο της Μεγάλης Εβδομάδας.
Εξάλλου Μεγάλη Εβδομάδα είναι τώρα η ζωή μας» είπε με νόημα ο Σταμάτης Σπανουδάκης. Τον συνόδευσε ο κόσμος, ο οποίος σιγοψιθύριζε ευλαβικά τα λόγια δημιουργώντας μια κατανυκτική διάθεση στην αίθουσα.
Από το πρόγραμμα δεν θα μπορούσε να λείπει και η σύνθεσή του «Πέτρινα χρόνια», ένα από τα ωραιότερα κομμάτια που έχει γράψει ο ίδιος. «Είναι ένας ύμνος που έχει γραφτεί το 1985 για την ομώνυμη ταινία του Παντελή Βούλγαρη. Είναι ένα τραγούδι που έχει ντύσει μουσικά το κλαρίνο του Σαλέα. Εναν χρόνο μετά, λοιπόν, ο Στέλιος Καζαντζίδης με πήρε τηλέφωνο λέγοντας πόσο πολύ τον είχε συγκινήσει το τραγούδι αυτό, ζητώντας μου να του γράψω τους στίχους για να το τραγουδήσει. Το έκανα μόνο για εκείνον. Πιστεύω πως τώρα από κάπου θα μας βλέπει» είπε χαρακτηριστικά ο μεγάλος Ελληνας συνθέτης. Μάλιστα στο εν λόγω τραγούδι, και πιο συγκεκριμένα στους στίχους «Ελλάδα, στους ώμους τη γη κουβαλάς, εσύ που χάραξες τους δρόμους τη φωνή σου να βρεις ζητάς»- από όπου πήραν και τον τίτλο τους οι δυο συναυλίες-, η αίθουσα σείστηκε από τις φωνές του κόσμου.
Οσον αφορά το σύστημα του υποτιτλισμού, το οποίο χρησιμοποίησε σε αυτές τις δύο συναυλίες ο Σταμάτης Σπανουδάκης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο κόσμος ανταποκρίθηκε πολύ ζεστά. Γι’ αυτό και σε όσα κομμάτια το απαιτούσαν οι θεατές τραγουδούσαν μαζί με τον συνθέτη και τη χορωδία του Σπύρου Λάμπρου, γεμίζοντας με τις φωνές τους την αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης». Μάλιστα, όσο περνούσε η ώρα το κοινό άρχισε να συμμετέχει όλο και πιο ενεργά στη συναυλία, ενώ δεν έλειψαν κι εκείνοι που συγκινήθηκαν από τις μεγαλειώδεις συνθέσεις του.
Εκδηλώσεις αγάπης από τους θεατές
Ελληνικές σημαίες που υψώθηκαν κυματίζοντας αγέρωχα αλλά και μεγαλόφωνες εκδηλώσεις αγάπης προς τον δημοφιλή συνθέτη ήταν μερικά μόνο από τα ζεστά στιγμιότυπα της βραδιάς. Οι θεατές φώναξαν ουκ ολίγες φορές «Σταμάτη, σ’ αγαπάμε» και «μπράβο», ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της συναυλίας τον χαιρετούσαν με εγκαρδιότητα. «Τα “μπράβο” τα θέλω», είπε ο ίδιος με χιούμορ, «γιαουρτάκια δεν θέλω!».
Μάλιστα, ειδικά στα τελευταία τραγούδια ο κόσμος, μην μπορώντας άλλο να συγκρατήσει τον ενθουσιασμό του, σηκώθηκε όρθιος. «Μες στην Αγια-Σοφιά θα βρεθούμε ξανά λειτουργία μελλοντική οι Ελληνες μαζί» τραγουδούσαν δυνατά όλοι, εμφανώς συγκινημένοι, ενώ κάποιοι από αυτούς κρατούσαν ψηλά τις γαλανόλευκες. Λίγο πριν από το τέλος, εκείνος άφησε για λίγο τη σκηνή και κατέβηκε στον κόσμο, χαρίζοντας χαμόγελα και ζεστές χειραψίες σχεδόν με όλους. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος και των 20 τραγουδιών ο συνθέτης παρουσίασε ύστερα από απαίτηση του κοινού τον «Δρόμο της άνοιξης», με τα μέλη της ορχήστρας να χορεύουν επί σκηνής. Ο συνθέτης, ως είθισται, αποχαιρέτησε τον κόσμο και αμέσως μετά επέστρεψε για ένα ακόμη τραγούδι που δεν ήταν άλλο από το επικό «Θα ’ρθεις σαν αστραπή». Τότε, και με την προτροπή του συνθέτη, όλοι σηκώθηκαν όρθιοι επευφημώντας τον και φωνάζοντάς του «Σταμάτη, σ’ αγαπάμε!»
Η αφιέρωση στον Αρχιεπίσκοπο
Το περασμένο Σαββάτο το «παρών» έδωσε και ο μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ο οποίος παρακολούθησε την ενδιαφέρουσα συναυλία. Μάλιστα, ο κ. Σπανουδάκης αφιέρωσε στον Αρχιεπίσκοπο το κοντάκιο του Ακάθιστου Υμνου «Τη Υπερμάχω», μια σύνθεση που έπαιξε ο ίδιος με την ηλεκτρική κιθάρα του. Ο Αρχιεπίσκοπος έφτασε στο Μέγαρο Μουσικής λίγο μετά τις 20.30, ενώ αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συναυλίας κατευθύνθηκε στα καμαρίνια για να συγχαρεί τον συνθέτη.
Χαρακτηριστικό ήταν ότι ο κόσμος, αντικρίζοντας τον Αρχιεπίσκοπο, έσπευσε να τον χαιρετήσει από κοντά αλλά και να τον ασπαστεί.
Γιώτα Βαζούρα
Φωτό: Χρήστος Ζήνας
Μ.Η.Τ. 232120