«Είναι 155, είμαστε εκατομμύρια», «δεν φεύγουμε, αν δεν φύγουν οι προδότες», «αντιμνημονιακά συνθήματα και τύμπανα δίνουν τον ρυθμό». Σε αυτό το ύφος κινούνται τις τελευταίες 47 ημέρες οι ανταποκρίσεις από τον αθηναϊκό πυρήνα της… αγανάκτησης. Αφορούν κυρίως τους βραδινούς ρυθμούς της πλατείας Συντάγματος, ή «πλατείας δακρυγόνου» όπως μετονομάστηκε από τους Αγανακτισμένους μετά τον «βομβαρδισμό» της στις 15 και στις 28-29 Ιουνίου. Ομως η «ζωή» στο Σύνταγμα είναι πολύ διαφορετική και τα πρωινά, όταν η «πάνω πλευρά» είναι άδεια από το ετερόκλητο πλήθος των Ελλήνων «Indignados». Εχουν αλλάξει (σχεδόν) τα πάντα για τους εργαζομένους, τους ξενοδόχους και τους εμπόρους του κέντρου, αλλά και για τους απλούς περαστικούς και τους τουρίστες.
Την όψη της ομορφότερης κεντρικής πλατείας της πρωτεύουσας άλλαξαν, πρώτοι απ’ όλους, οι κατασκηνωτές. Το… κάμπινγκ της «Ηρεμης Πλατείας» (μότο σε πανό) καταλαμβάνει την «κάτω πλευρά». Εννιά το πρωί, ηλιοκαμένοι νεαροί με βερμούδες και σαγιονάρες ανταλλάσσουν καλημέρες. Κατευθύνονται προς το Everest της Ερμού (γλίτωσε από τον μαρμαροπόλεμο, σε αντίθεση με τα McDonald’s και τον Γρηγόρη) για το πρωινό λουτρό και για τυρόπιτα – καφέ «πακέτο». Από τα μεγάφωνα ακούγεται η φωνή ενός εθελοντή: «Προσέχουμε τον χώρο. Δεν αφήνουμε σκουπίδια». Την ίδια στιγμή, μία αγουροξυπνημένη νεαρή (με το σημάδι από το μαξιλάρι στο πρόσωπό της!) κολλάει σε μια σκηνή ένα χαρτόνι: «Δεν είναι WC. Υπάρχουν χημικές τουαλέτες».
Από τα ξημερώματα, γύρω από τα… σπιτάκια των «μόνιμων κατοίκων» στήνουν τους πάγκους τους οι μικροπωλητές. Καντινιέρηδες, κουλουράδες και λαχειοπώλες άφησαν… έρημο τον πεζόδρομο της Ερμού, την Ομόνοια και τα Προπύλαια και «πήγαν πλατεία». Εκεί «χτυπούν» υπερωρίες και οι υπάλληλοι των καφέ και των σουβλατζίδικων, αλλά και οι περιπτεράδες. Στα best seller των ψιλικατζίδικων είναι τα νερά (το πρωί), οι μπίρες (το βράδυ) και τα τσιγάρα (όλη μέρα).
Διαφορετική είναι και η καθημερινότητα των εργαζομένων στα ξενοδοχεία, όπως στο Grande Bretagne, στο King George -το οποίο εκκενώθηκε στις 29 Ιουνίου εξαιτίας των ανεξέλεγκτων επεισοδίων- και το Athens Plaza. Τα σκαλοπάτια των πολυτελών ξενοδοχείων δεν είχαν «φιλοξενήσει» ποτέ στο παρελθόν τόσο πολύ κόσμο! Αλλά και δεν είχαν γνωρίσει ποτέ ξανά παρόμοια «λεηλασία». Εκτός ξενοδοχείων επικρατεί εικόνα καταστροφής (ραγισμένες βιτρίνες και ξηλωμένα μάρμαρα) και εντός, στη ρεσεψιόν, κυριαρχούν οι προσπάθειες των υπαλλήλων να εφησυχάσουν τηλεφωνικώς (δυνητικούς) επισκέπτες, που ρωτούν και ξαναρωτούν για το… νέο καθεστώς στο Σύνταγμα: «Ηρέμησαν καθόλου τα πράγματα; Ανησυχούμε λίγο για τις διαδηλώσεις».
Κλικ και φόβος στη νέα ατραξιόν του κέντρου
Μία το μεσημέρι, ένα ζευγάρι Ασιατών βγαίνει από την έξοδο του μετρό Συντάγματος. Ο άνδρας κοιτά στα αριστερά, η γυναίκα δεξιά, κάτι λένε και τελικά «συγχρονίζουν» τα βλέμματά τους σε ένα χρωματιστό πανό: «Ηρεμη Πλατεία». Δεν καταλαβαίνουν το μήνυμα, αλλά το… πυροβολούν με τις φωτογραφικές μηχανές. Περπατούν λίγα εκατοστά και κοντοστέκονται μπροστά στις (κρεμασμένες) λευκές μάσκες, σύμβολο των «155 βουλευτών του Μνημονίου», που στολίζουν το κεντρικό σιντριβάνι. Επειτα «διαβάζουν» ένα άλλο πανό:
«Ολοι ενωμένοι – Ποτέ νικημένοι». Κι άλλο: «Δεν αποκλείουμε μόνο τη Βουλή. Ενώνουμε την Ελλάδα». Τα «τραβούν» όλα, καθώς προσπερνούν το συνεργείο ξένου πρακτορείου. Ο κάμεραμαν ακολουθεί καταπόδας τον δημοσιογράφο.
Το μετρό «δέχεται» και «διώχνει» κόσμο ασταμάτητα. Οι περισσότεροι είναι Ελληνες, εξοικειωμένοι πια με τη… νέα πλατεία Συντάγματος. «Αλλά και οι τουρίστες μάς έμαθαν πλέον! Από την καλή και από την ανάποδη! Οι Ευρωπαίοι ξέρουν “τι παίζει” και ζητούν να τους εξηγήσουμε τα συνθήματα στα πανό. Οι Αμερικανοί όμως είναι λίγο… ανενημέρωτοι, ενώ οι περισσότεροι τουρίστες, ακόμα και αυτοί που δεν μένουν στα ξενοδοχεία του Συντάγματος, ανησυχούν για τυχόν επεισόδια» λέει η 25χρονη Βάσω, υπάλληλος σε σουβλατζίδικο της Ερμού.
Στο μεταξύ, στις εισόδους των πολυτελών ξενοδοχείων τα ταξί σχηματίζουν ουρά. «Δεν ξέρεις πια τι θα αντικρίσεις στο κέντρο. Τη μία είναι όλοι οι δρόμοι ανοιχτοί, την άλλη κλείνουν και δεν περνάς. Παρατάμε, που λέει ο λόγος δηλαδή, τους τουρίστες στο Κολωνάκι, στην Πλάκα και την Ακρόπολη. Και από εκεί, βαλίτσα στο χέρι και με τα πόδια ή με το μετρό» περιγράφει ταξιτζής, ξεφορτώνοντας αποσκευές έξω από το Grande Bretagne.
Χρυσές δουλειές για τους μικροπωλητές
«Πάρε τώρα! Μετά δεν θα έχει!» φωνάζει ο Αλέξανδρος από την Αλβανία δείχνοντας την πραμάτεια του. «Μικρό κουλούρι 0,40 ευρώ, μεγάλο 0,60. Λίγα έμειναν!» Απέναντι, ο 30χρονος Αιγύπτιος συνάδελφός του «μοιράζει» λουκουμάδες και κουλούρια στους εθελοντές μιας ομάδας εργασίας των «Αγανακτισμένων». Οπως λέει ο μικροπωλητής, «το πόστο μου πάντα εδώ ήταν, αλλά τις τελευταίες ημέρες κατέβηκαν στην πλατεία μικροπωλητές απ’ όλο το κέντρο της Αθήνας. Περάσαμε δύσκολες ώρες στα επεισόδια. Τα μαζέψαμε και… όπου φύγει φύγει! Τώρα που ηρεμήσαμε, πάλι εδώ!»
Στα δεξιά της πλατείας, το Παναθήναιον διαφημίζει τα προϊόντα του με μια μεγάλη επιγραφή: «1,5 ευρώ ο καφές, 2 ευρώ η μπίρα». Ομάδες νεαρών που σπεύδουν να επωφεληθούν της έκτακτης προσφοράς συνωστίζονται στην είσοδο του καταστήματος.
Στο Costa, ένα άλλο στέκι της πλατείας, ο 29χρονος Χρήστος εξυπηρετεί μια παρέα Γερμανών τουριστών. «Τεντώθηκαν οι αντοχές μας αυτές τις ημέρες» λέει. «Ειδικά τις μέρες των επεισοδίων. Σαν σαρδέλες στριμωχνόμαστε στον διάδρομο, μοιράζαμε νερά στους φοβισμένους διαδηλωτές, προσπαθούσαμε να καθησυχάσουμε τους εμβρόντητους τουρίστες» προσθέτει, αντιμετωπίζοντας με επιφύλαξη τους «Αγανακτισμένους», αλλά κυρίως τους κατασκηνωτές. «Δεν ακυρώνω το κίνημα. Και μπράβο στον κόσμο που κατεβαίνει αυθόρμητα στους δρόμους. Αν δεις λίγο καλύτερα όμως, υπάρχει στην πλατεία κάθε καρυδιάς καρύδι, χωρίς στόχους, που λέει ο καθένας τα δικά του».
Αντίσκηνα, πανό, βρόμικες τουαλέτες και απολογισμός
Με λιγότερους συγκεντρωμένους «Indignados» στην Αμαλίας, αλλά με πολλούς κατασκηνωτές στην πλατεία συνεχίζεται η κινητοποίηση των Αθηναίων «Αγανακτισμένων». Τα αντίσκηνα και οι (βρόμικες) χημικές τουαλέτες του Συντάγματος φαίνεται ότι δεν βρίσκουν σύμφωνους ακόμα και πολίτες που δίνουν το «παρών» στα πολυπληθή ραντεβού της αγανάκτησης. «Είναι εικόνα πλατείας αυτή; Πώς να σε πάρουν στα σοβαρά; Τι σόι διαδηλωτής είσαι ξυπόλητος και βρόμικος; Στην Ισπανία “μάζεψαν” τις σκηνές, αλλά συνεχίζουν εξίσου δυναμικά τη διαμαρτυρία με άλλους τρόπους, χωρίς παρατράγουδα» λέει μια 22χρονη φοιτήτρια.
Πρόθεση του Δήμου Αθηναίων είναι να «καθαρίσει» η πλατεία από τα αντίσκηνα – ή «τσαντίρια», σύμφωνα και με τον υπουργό Δικαιοσύνης Μιλιτιάδη Παπαϊωάννου: «Αλλο η ειρηνική διαδήλωση κι άλλο αυτό. Αυτοί που έχουν κατασκηνώσει δεν είναι εκείνοι που πάνε κάθε Κυριακή για να διαδηλώσουν». Στη συνάντηση (Παρασκευή) του κ. Γιώργου Καμίνη, δημάρχου Αθηναίων, με εκπροσώπους του εμπορικού και ξενοδοχειακού κλάδου δεν παρευρέθηκε, όπως ήταν προγραμματισμένο, ομάδα «Αγανακτισμένων», οι οποίοι προχώρησαν σε απολογισμό και σχεδιασμό της επόμενης ημέρας.
Κενά και αστοχίες στη δράση τους «είδαν» οι «Αγανακτισμένοι» στον απολογισμό που πραγματοποίησαν το Σαββατοκύριακο. «Η κινητοποίηση δεν ήταν αυτή που θα έπρεπε για να μην περάσει το Μεσοπρόθεσμο. Ο σχεδιασμός είχε προϋποθέσει πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή του κόσμου».
Ενα από τα βασικά θέματα που τους απασχόλησαν ήταν η ανάγκη «πιο αποφασιστικής περιφρούρησης» του κινήματος και το «πώς θα καταφέρει η πλατεία να διατηρήσει τη μαζικότητά της το καλοκαίρι».
Οι «Αγανακτισμένοι» σκέφτονται τη διοργάνωση μεγάλης κινητοποίησης, στα πρότυπα των Κυριακάτικων πανευρωπαϊκών ραντεβού, στις 3 Σεπτέμβρη (Σάββατο).
Ελένη Ευαγγελοδήμου
Μ.Η.Τ. 232120