Καυτό αναμένεται το καλοκαίρι στον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, με την ακαδημαϊκή και φοιτητική κοινότητα να βρίσκονται στα… χαρακώματα εν όψει της ψήφισης και εφαρμογής του νομοσχεδίου για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Πέντε βασικά σημεία διαφωνίας, μεταξύ των οποίων η (σωστή!) κατάργηση του ασύλου διά της πλαγίας οδού και η εκλογή των πρυτανικών αρχών από τα Συμβούλια Διοίκησης, είναι αυτά που οδηγούν τη Σύνοδο των Πρυτάνεων σε μετωπική σύγκρουση με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας.
Συγκεκριμένα, η θέσπιση του Συμβουλίου Διοίκησης ως ανώτατο όργανο εντός του πανεπιστημίου, η εκλογή των πρυτανικών αρχών μέσω διεθνούς πρόσκλησης, η αξιολόγηση των καθηγητών και το «κόψιμο» των αιώνιων φοιτητών αποτελούν τα «αγκάθια» για την ακαδημαϊκή κοινότητα, η οποία κάνει λόγο για «κατάλυση της εσωτερικής Δημοκρατίας». Απαξιωτική θεώρησαν και τη στάση της υπουργού Παιδείας να μην αποστείλει, παρά τις δεσμεύσεις της, το νομοσχέδιο πριν από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων, αλλά και το γεγονός ότι δεν παραβρέθηκε στη συνεδρίαση. Το ζήτημα ανέδειξε και ο κ. Αρης Σπηλιωτόπουλος, τομεάρχης Παιδείας της Ν.Δ., ο οποίος μίλησε για εμπαιγμό και προσβολή προς την ακαδημαϊκή κοινότητα. Παράλληλα, καταλόγισε προσχηματικό διάλογο και προειλημμένες αποφάσεις τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου, γεγονός που «προκαλεί σύγχυση».
Σύμφωνα με τον νόμο-πλαίσιο, το Συμβούλιο Διοίκησης κάθε ιδρύματος, στο οποίο θα συμμετέχουν επτά καθηγητές, επτά εξωπανεπιστημιακοί και ένας εκπρόσωπος φοιτητών, θα έχει τον πρώτο λόγο στη λειτουργία του κάθε πανεπιστημίου, υποβαθμίζοντας τον ρόλο των πρυτάνεων και των προέδρων.
Μάλιστα, το Συμβούλιο θα είναι αυτό που θα εκλέγει τις διοικήσεις των ΑΕΙ και των ΤΕΙ, οι οποίες θα έχουν τριετή θητεία (και όχι τετραετή όπως γίνεται σήμερα), ύστερα από διεθνή πρόσκληση.
Ενα ακόμη βασικό σημείο σύγκρουσης ανάμεσα στη Σύνοδο των Πρυτάνεων και στο υπουργείο Παιδείας είναι η καθιέρωση της αξιολόγησης των καθηγητών και, μάλιστα, από ξένους πανεπιστημιακούς. Το νομοσχέδιο προβλέπει και «τιμωρία» για όσους καθηγητές δεχτούν αρνητική αξιολόγηση με την επιβολή συνεπειών στην ακαδημαϊκή τους εξέλιξη. Εντονα αντιδρούν οι πρυτάνεις και στην πρόθεση του υπουργείου Παιδείας να καταργήσει το άσυλο με μια όχι και τόσο ξεκάθαρη διάταξη, στην οποία αναφέρεται πως «διατηρείται η επιστημονική ελευθερία και η ελευθερία της έκφρασης», αλλά «απομακρύνεται από το μοντέλο του χωροταξικού ορισμού». Τέλος, το υπουργείο Παιδείας αφήνει μετεξεταστέους τους αιώνιους φοιτητές, αφού θα χάνουν τη φοιτητική τους ιδιότητα, εάν δεν ολοκληρώσουν τις σπουδές τους σε διάστημα το πολύ συν δύο ετών από το προβλεπόμενο. Τον τελευταίο λόγο, πάντως, για το αν και πότε θα διαγράφονται οι φοιτητές θα έχουν τα ιδρύματα.
Στον αντίποδα, με θετική ματιά βλέπουν τις αλλαγές οι πρόεδροι των ΤΕΙ, αφού ικανοποιείται το πάγιο αίτημά τους περί θεσμικής ολοκλήρωσης των ιδρυμάτων. Συγκεκριμένα, τα τεχνολογικά ιδρύματα αναβαθμίζονται πλήρως, αφού με το νομοσχέδιο θα καθορίζουν τα προγράμματα σπουδών τους και θα εκπονούν μεταπτυχιακά προγράμματα. Επιπλέον, οι καθηγητές των ΤΕΙ θα μπορούν να επιβλέπουν διδακτορικές διατριβές.
Πόροι από ιδιώτες για ερευνητικά και άλλα προγράμματα
Στον νόμο-πλαίσιο για την Ανωτάτη Εκπαίδευση περιλαμβάνεται και ρύθμιση με την οποία γίνεται το πρώτο βήμα για την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων. Με ποιον τρόπο; Με την ίδρυση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ), το οποίο θα διοικείται από τις πρυτανικές αρχές ή τους προέδρους ΤΕΙ και «θα διαχειρίζεται και θα αξιοποιεί τους πόρους των ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων αλλά και της ακίνητης και κινητής περιουσίας» του κάθε ιδρύματος. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι θα βγαίνει στη… γύρα για την αναζήτηση ιδιωτικών κονδυλίων. Πρόεδρος θα ορίζεται ένας από τα μέλη του πρυτανικού ή προεδρικού συμβουλίου, ενώ αποκλειστική αρμοδιότητα του εν λόγω ΝΠΙΔ θα είναι να αναζητεί πόρους χρηματοδότησης του εκάστοτε ιδρύματος, ενώ, προκειμένου να μπούνε λεφτά στο ταμείο, θα μπορεί να χειρίζεται ακόμα και τις έως τώρα δημόσιες υπηρεσίες προς τους φοιτητές, όπως είναι οι φοιτητικές εστίες, τα εστιατόρια και τα κυλικεία.
Εύη Πανταζοπούλου
Μ.Η.Τ. 232120