«Πριν από την κρίση, τα καρότσια που ξεχείλιζαν από πράγματα κάθε Σάββατο ήταν ο κανόνας. Σήμερα είναι οι εξαιρέσεις. Ο κανόνας είναι το μικρό καλάθι με τα ψώνια σχεδόν κάθε ημέρα και μάλιστα με πράγματα πολύ λιγότερα και φθηνότερα σε σχέση με το παρελθόν».
Με αυτά τα λόγια περιγράφει στη «δημοκρατία» την αλλαγή συμπεριφοράς του καταναλωτή στο σούπερ μάρκετ στέλεχος μεγάλης αλυσίδας του λιανεμπορίου.
Ο ίδιος παραδέχεται ότι η μέση απόδειξη ανά επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, η οποία βάσει ερευνών διαμορφωνόταν το 2010 περίπου στα 67 ευρώ, πλέον έχει υποχωρήσει κάτω από τα 50 ευρώ. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι έχουν αυξηθεί οι επισκέψεις των καταναλωτών μέσα στον μήνα, ισοφαρίζοντας κάπως την κατάσταση. «Στις μέρες μας, με τη βενζίνη στα ύψη και τις μαζικές αγορές πιο συγκρατημένες, ο καταναλωτής φαίνεται πως έχει κόψει τις “εκδρομές” στο σούπερ μάρκετ. Προτιμά να αγοράζει καθημερινά τα απαραίτητα, χωρίς να στοκάρει τρόφιμα, απορρυπαντικά κ.ά. Αυτή η στάση έχει ως συνέπεια την αύξηση των επισκέψεων και τη μείωση του όγκου αλλά και της αξίας αγορών που πραγματοποιούνται ανά επίσκεψη».
Σύμφωνα με άλλο στέλεχος της αγοράς σούπερ μάρκετ, ο καταναλωτής ψάχνει πια συνειδητά την προσφορά, στρέφεται σε όλο και πιο φθηνά προϊόντα, αλλά και σε εκείνα της ιδιωτικής ετικέτας, ώστε να μειώσει το κόστος των αγορών του. «Ιδίως μέσα στο 2011 η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, η μέση απόδειξη, όπως τη λέμε στην αγορά του λιανεμπορίου, εκτιμάται ότι έχει υποχωρήσει κατά 30% από ό,τι στις αρχές του 2010. Πλέον ο καταναλωτής έρχεται με λίστα, δεν ξεφεύγει από αυτήν και επίσης πραγματοποιεί τις αγορές του από διαφορετικές αλυσίδες. Αλλού πάει για φθηνά απορρυπαντικά, αλλού για φθηνότερα λαχανικά κ.τ.λ.». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διευθύνοντος συμβούλου της ΑΒ Βασιλόπουλος Κων. Μαχαίρα, η αξία της μέσης απόδειξης στα σούπερ μάρκετ θα υποχωρήσει τα επόμενα χρόνια πολύ χαμηλότερα από τα σημερινά επίπεδα, τόσο λόγω της οικονομικής αδυναμίας των νοικοκυριών όσο και γιατί οι τιμές των προϊόντων τα επόμενα χρόνια θα προσαρμοστούν στα επίπεδα της ζήτησης, αφήνοντας πίσω τους τις υπερβολές της εποχής της ευμάρειας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς σούπερ μάρκετ, έχουν γίνει μεγάλες περικοπές στο καλάθι της νοικοκυράς, η οποία στρέφεται όλο και περισσότερο σε φθηνότερα προϊόντα για να καλύψει τις βασικές ανάγκες σε τρόφιμα και είδη οικιακής χρήσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 η μέση μηνιαία δαπάνη για αγορές από το σούπερ μάρκετ για μια οικογένεια έφτανε τα 347 ευρώ, υποχώρησε στις αρχές του 2011 στα 334 ευρώ, ενώ σήμερα πλέον υπάρχουν εκτιμήσεις ότι τα μηνιαία ψώνια των καταναλωτών έχουν υποχωρήσει κάτω από τα 300 ευρώ.
Πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών σε 1.928 νοικοκυριά έδειξε ότι το 56% των ερωτηθέντων αφήνει έως 50 ευρώ κάθε φορά που ψωνίζει στο σούπερ μάρκετ, το 32% δαπανά από 51 ως 100 ευρώ και μόνο το 12% ξεπερνά τα 100 ευρώ σε μία τυπική επίσκεψη στα κλασικά σούπερ μάρκετ, ενώ η δαπάνη είναι χαμηλότερη όταν ψωνίζουν σε εκπτωτικές αλυσίδες όπως η Lidl. Επίσης, τέσσερις στους δέκα καταναλωτές ψωνίζουν σε περισσότερα από ένα σούπερ μάρκετ, επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση ότι αναζητούν τις ευκαιρίες. Σύμφωνα, τέλος, με την ίδια έρευνα, 252 ευρώ ξοδεύουν κατά μέσο όρο όσοι έχουν μισθό μέχρι 1.000 ευρώ και 319 ευρώ όσοι έχουν μισθό μέχρι 2.000 ευρώ.
Πέννυ Κούτρα
Μ.Η.Τ. 232120