Σαρωτικές αλλαγές, που θα αγγίξουν τους δημοσίους υπαλλήλους και στην άσκηση των διοικητικών τους καθηκόντων, οι οποίες υπό προϋποθέσεις αναμένεται να συνδεθούν με τις επικείμενες απολύσεις -αρχικά τουλάχιστον στον ευρύτερο δημόσιο τομέα-, επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών.
Οπως πληροφορείται η «δημοκρατία», ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης, ταυτόχρονα με το υπό κατάρτιση νέο μισθολόγιο, που αναμένεται να φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή των δημοσίων υπαλλήλων καθώς επίκεινται μειώσεις στο εισόδημά τους από 30% ως 40%, επεξεργάζεται τη διαμόρφωση ενός νέου τύπου δημοσίου υπαλλήλου.
Στους βασικούς άξονες αυτών των αλλαγών, οι οποίες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του χρόνου, καθώς εντάσσονται στις απαιτήσεις της τρόικας και φυσικά στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση απέναντί της, περιλαμβάνονται η θέσπιση ξεχωριστών προϋπολογισμών σε κάθε υπουργείο, ρύθμιση που θα οδηγήσει και σε έλεγχο των δαπανών του κράτους, η εκπόνηση «περιγραμμάτων θέσεων εργασίας» σε κάθε φορέα του Δημοσίου, ώστε να πραγματοποιούνται προσλήψεις και τοποθετήσεις προσωπικού με νέα κριτήρια, η κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και η αλλαγή της δομής και λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών ώστε να εκλείψουν οι αλληλοεπικαλύψεις.
Ειδικότερα στο πλαίσιο αυτό οι δημόσιοι υπάλληλοι (σ.σ.: όσοι θα μείνουν) θα κληθούν σε αυτές τις συνθήκες να αποτελέσουν τα… γρανάζια μιας νέας κρατικής μηχανής. Η μηχανή αυτή θα αρχίσει να στήνεται σε 73 φορείς του Δημοσίου, που αποτελούν τον στενό πυρήνα του κράτους.
Κάθε φορέας υπό το νέο καθεστώς θα υποχρεούται να εκπονεί ετήσιο σχέδιο δράσης, το οποίο θα ελέγχεται από το κέντρο διακυβέρνησης, όπως θα ονομάζεται ο φορέας που θα συσταθεί με σκοπό τον συντονισμό της μεταρρύθμισης του κράτους. Με βάση τα ετήσια σχέδια δράσης θα καθορίζεται και το ύψος του προϋπολογισμού του φορέα που θα εγγράφεται στον προϋπολογισμό του κράτους. Κι αυτό για να αποφεύγονται η κατασπατάληση των πόρων, η άναρχη διαχείριση και οι συνήθεις υπερβάσεις των δαπανών. Οι υπεύθυνοι, δηλαδή, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, δεν θα μπορούν να δημιουργούν «τεχνητές δαπάνες».
Η κατάρτιση και η εφαρμογή του προϋπολογισμού όλων των φορέων του Δημοσίου θα συνδέονται «με κοστολόγηση των υπηρεσιών, διασύνδεση των οικονομικών πόρων με δομές, συστήματα, ανθρώπινο δυναμικό, στοχοθεσία και αποτελέσματα δράσης του φορέα».
Ο «χάρτης» για την αναμόρφωση του κράτους προβλέπει ακόμη τον ανασχεδιασμό από «μηδενική βάση» όλων ανεξαρτήτως των φορέων του Δημοσίου. Στόχος, η άρση των επικαλύψεων με άλλες υπηρεσίες, η πλήρης αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων τους και η διευκόλυνση της αποδοτικότητάς τους. Αυτόν τον στόχο, όπως επισημαίνεται ρητά, θα υπηρετούν και τα νέα οργανογράμματα των υπουργείων που θα εκπονηθούν μετά τον ανασχεδιασμό της οργανωτικής δομής και των αρμοδιοτήτων τους.
Η περιγραφή των θέσεων εργασίας αποτελεί την «καρδιά» του νέου τύπου δημόσιου υπαλλήλου που επιχειρεί να αναδείξει η κυβέρνηση μέσα από τη μεταρρύθμιση του κράτους. Ετσι όλες ανεξαιρέτως οι προσλήψεις προσωπικού -εφόσον πραγματοποιηθούν- μετά το 2012 θα γίνονται με βάση τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των υποψηφίων, τα οποία θα αναλύονται εκ των προτέρων στα «περιγράμματα θέσεων» και θα ενσωματώνονται στις σχετικές προκηρύξεις. Η διαδικασία αυτή θα είναι ανεξάρτητη από τον έλεγχο των προσλήψεων, που θα παραμείνει στο ΑΣΕΠ. Δηλαδή, οι φορείς του Δημοσίου δεν θα προκηρύσσουν πλέον τις θέσεις προσδιορίζοντας απλώς αν οι υπό πρόσληψη υπάλληλοι είναι Πανεπιστημιακής ή Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης, αλλά θα συμπεριλαμβάνουν και άλλα προσόντα σύμφωνα με τις ανάγκες της υπηρεσίας.
Υπό τον έλεγχο του κέντρου διακυβέρνησης που θα συσταθεί για να συντονίζει σε κεντρικό επίπεδο τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις των φορέων του Δημοσίου και θα ελέγχει την κατάρτιση των νέων οργανογραμμάτων των υπουργείων, θα τεθεί και το προσωπικό του Δημοσίου. Οι υπάλληλοι των υπηρεσιών της γενικής κυβέρνησης δεν θα ονομάζονται πλέον δημόσιοι, αλλά κρατικοί υπάλληλοι.
Η αλλαγή αυτή, που εξαγγέλθηκε ήδη από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, άναψε το «πράσινο φως» για τη μαζική μετακίνηση των υπαλλήλων από τη μια υπηρεσία στην άλλη. Σήμερα η κινητικότητα στο Δημόσιο εφαρμόζεται μόνο για τους γενικούς διευθυντές, οι οποίοι με βάση τις προκηρύξεις για την ανάληψη των θέσεων ευθύνης μπορούν να μετακινηθούν -σε εθελοντική πάντως βάση- από το ένα υπουργείο στο άλλο. Από τις αρχές του νέου έτους και οι υπάλληλοι θα είναι δυνατό να μετακινούνται -υποχρεωτικά αυτή τη φορά- από τη μια υπηρεσία στην άλλη. Απόφαση της κυβέρνησης είναι η κινητικότητα να μην εφαρμόζεται μόνο για τις υπηρεσίες του στενού δημόσιου τομέα, αλλά και από και προς τις ΔΕΚΟ και από και προς τους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού. Κάτι απολύτως λογικό, αφού στο νέο μισθολόγιο που καταρτίζεται θα ενταχθούν άμεσα και οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους οργανισμούς.
Ως βάση, πάντως, για την έκταση της κινητικότητας του προσωπικού θα ληφθεί η ποιοτική καταγραφή των υπαλλήλων για την καλύτερη και ορθολογικότερη αξιοποίησή τους, η οποία ολοκληρώνεται υπό την ευθύνη των γενικών γραμματέων όλων των υπουργείων. Η καταγραφή αυτή θα αποτελέσει και την πρώτη ύλη για τη λειτουργική αξιολόγηση της δημόσιας διοίκησης από τον ΟΟΣΑ ως το τέλος Ιουνίου, που αποτελεί άλλωστε και επιταγή του Μνημονίου. Σε δεύτερο στάδιο θα υπάρξει και ασφαλής εκτίμηση για τις αποχωρήσεις προσωπικού από το Δημόσιο τουλάχιστον ως το 2015, περίοδο που καλύπτει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Μακάριος Β. Λαζαρίδης
Μ.Η.Τ. 232120