Αναγκαστικά λουκέτα, «εθελούσιες» έξοδοι εμπόρων αλλά και πτώση τζίρου καταγράφονται ακόμη και στις πλέον ισχυρές εμπορικές πιάτσες της πόλης, όπως η Ερμού ή το Κολωνάκι, οι οποίες δέχονται και αυτές τις επιπτώσεις της κρίσης αλλά και της απαξίωσης του αθηναϊκού κέντρου.
Αν έως πρότινος το πρόβλημα αφορούσε τις τοπικές αγορές, όπως η Πατησίων, τα Εξάρχεια, το Μαρούσι ή το Χαλάνδρι, από το 2008 κι έπειτα η κρίση χτυπά και τις προβεβλημένες «ανοιχτές» αγορές. Τόσο στην Ερμού όσο και στους δρόμους του Κολωνακίου υπάρχουν κενά καταστήματα σε ποσοστό που αγγίζει το 15%-20% της συνολικής εμπορικής επιφάνειας. Μόνο στην Ερμού η «δημοκρατία» μέτρησε χθες 6 μεγάλα καταστήματα που είναι πλέον κενά. Πρόκειται για εικόνα που απέχει έτη φωτός από το πρόσφατο παρελθόν όπου για να εξασφαλίσει μια επιχείρηση κατάστημα στην Ερμού θα έπρεπε να καταβάλει «αέρα» που ανερχόταν σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Στην ευρύτερη περιοχή του ιστορικού κέντρου, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, τα ξενοίκιαστα ισόγεια καταστήματα ξεπερνούν το 25%, ενώ εάν προστεθούν οι στοές και τα καταστήματα πρώτου ορόφου, τότε προσεγγίζουν το 50%.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, το φαινόμενο οφείλεται τόσο σε οικονομικούς όσο και σε κοινωνικούς λόγους. Καταρχάς τα τελευταία χρόνια προστέθηκαν στην αγορά 1.500.000 τετραγωνικά μέτρα σε νέα εμπορικά σημεία (εμπορικά κέντρα και υπερκαταστήματα) που «έκλεψαν» τον τζίρο από τις παραδοσιακές αγορές. Η τάση αυτή μάλιστα ενισχύεται αφού, παρά την ύφεση, νέα εμπορικά κέντρα προστίθενται στο λεκανοπέδιο (Athens Metro Mall, River West, το εκπτωτικό χωριό της McArhur Glen). Πέρα από τον ευρύτερο ανταγωνισμό, η αγορά του κέντρου πληρώνει σήμερα και τις στρεβλώσεις στις τιμές των ακινήτων.
Το 2010, η Ερμού υποχώρησε κατά 7 θέσεις στη λίστα των ακριβότερων εμπορικών δρόμων του κόσμου, αλλά εξακολουθεί να παραμένει στη 19η θέση, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε μια χώρα που ζει στους ρυθμούς του Μνημονίου. Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα Μain Streets Αcross the World της διεθνούς εταιρίας Cushman & Wakefield, η πτώση της Ερμού το 2010 οφείλεται στην κατά 15,4% μείωση των ενοικίων των καταστημάτων, την ώρα που στην Ευρώπη η πτώση κινήθηκε γύρω στο 4,5%. Ωστόσο, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το συνολικό ποσοστό μείωσης των ενοικίων στα προβεβλημένα σημεία της πρωτεύουσας είναι αναντίστοιχο της γενικότερης κατάστασης. Εκτιμούν ότι αυτά θα έπρεπε να έχουν περιοριστεί στο 1/3 των επιπέδων του 2008, ώστε τα καταστήματα να είναι βιώσιμα. Να σημειωθεί ότι για ένα κατάστημα 100 τ.μ. στην Ερμού το ενοίκιο ήταν το 2008 κατά μέσο όρο 30.000 ευρώ τον μήνα και έχει υποχωρήσει στα 20.000 έως 25.000 ευρώ.
Δεδομένης δε της κρίσης και της πτώσης πωλήσεων, που σωρρευτικά από το 2008 έως σήμερα ξεπερνά το 50% σε κατηγορίες όπως η ένδυση και η υπόδηση, οι έμποροι εκτιμούν ότι τα ενοίκια θα έπρεπε να μειωθούν στο 10%-20% του ετήσιου τζίρου από το 30%-40% που είναι σήμερα. Τέλος, οι έμποροι σημειώνουν ότι οι διαρκείς κινητοποιήσεις στο αθηναϊκό κέντρο αλλά και η έξαρση βίας από το 2008 και ύστερα, με μαζικά επεισόδια ή φαινόμενα εγκληματικότητας, αποθαρρύνουν τόσο τους πολίτες να επισκεφθούν το κέντρο όσο και τους τουρίστες, που κατά τεκμήριο κυκλοφορούν στην περιοχή, πλήττοντας έτσι και το κομμάτι της τουριστικής αγοραστικής κίνησης. Σύμφωνα με υπολογισμούς ερευνών τόσο του ΕΒΕΑ όσο και του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, τις ημέρες των απλών κινητοποιήσεων ο τζίρος των καταστημάτων υποχωρεί κατά 50%-75%.
Πέννυ Κούτρα
Μ.Η.Τ. 232120