Το (νέο) Λύκειο και η εισαγωγή στα ΑΕΙ

Ας αποφασιστεί με διάλογο ένα σύστημα, το οποίο θα πρέπει  να θεσμοθετηθεί για μία εικοσαετία

Π άλι ακούγονται φιλόδοξες διακηρύξεις για το «νέο Λύκειο» και για την αλλαγή του συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Φοβούμαι ότι οι σχεδιαστές των αλλαγών λησμονούν ότι και το Λύκειο είναι ένα στάδιο της γενικής παιδείας και οφείλει να παρέχει σφαιρική μόρφωση και να διαπλάθει χαρακτήρες με ήθος. Αν μετατραπεί σε μια προέκταση του φροντιστηρίου για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, θα πρέπει να αλλάξει όνομα και να μετονομαστεί σε Προθάλαμο ή μετα-Γυμνάσιο. Δεν θα έχει καμία σχέση με την παιδεία που ήθελε να μεταδώσει ο ιδρυτής του Λυκείου, ο Αριστοτέλης. 

Ηδη η πολυσυζητημένη ανακοίνωση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) για ριζική αλλαγή της ύλης της Ιστορίας καλύπτει μέχρι και την α’ λυκείου. Αρα στις τελευταίες δύο τάξεις το ΙΕΠ σκοπεύει να καταστήσει προαιρετικό μάθημα την Ιστορία. Ισως θα είναι υποχρεωτική μόνο για υποψηφίους των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. Ομως, η Ιστορία είναι απαραίτητο μάθημα εθνικής αυτογνωσίας για κάθε Ελληνόπουλο. Και οι υποψήφιοι της Ιατρικής ή της Πληροφορικής δικαιούνται να ξέρουν ποιος ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ή πώς εξελίχθηκε το κυπριακό ζήτημα.

Υποχρεωτικά μαθήματα στις τρεις τάξεις του Λυκείου πρέπει να παραμείνουν και τα Θρησκευτικά και τα Αρχαία Ελληνικά. Η ορθόδοξη χριστιανική αγωγή διδάσκει τον σεβασμό στον Θεό και την αλληλεγγύη στον συνάνθρωπο, και διαμορφώνει υπεύθυνους δημοκρατικούς πολίτες. Τα Αρχαία Ελληνικά δεν πρέπει να περιοριστούν μόνο στους υποψηφίους των Ανθρωπιστικών Επιστημών. Οταν η γαλλική κυβέρνηση του Μακρόν σχεδιάζει το Γυμνάσιο – Λύκειο με βασικό μάθημα τα Αρχαία Ελληνικά, θα είναι παραλογισμός και ιστορική αδικία να αποκόψουμε τους μελλοντικούς Ελληνες επιστήμονες από τις ρίζες της διαχρονικής και ενιαίας ελληνικής γλώσσας. 

Καλό θα ήταν να αποσαφηνιστεί ότι δεν πρόκειται ούτε είναι εφικτό να καταργηθούν οι εισαγωγικές – πανελλαδικές εξετάσεις. Εστω και αν μετονομαστούν σε Εθνικό Απολυτήριο ή σε κάτι άλλο, πάλι εισαγωγικές εξετάσεις θα είναι. Ούτε είναι δυνατόν να εισάγονται ελευθέρως οι υποψήφιοι και να μετατοπιστεί στους καθηγητές των ΑΕΙ το βάρος της σταδιακής απορρίψεως των ακαταλλήλων και υπεραρίθμων.

Ας αποφασιστεί με διακομματικό διάλογο και με τη συμμετοχή των διδασκόντων στα ΑΕΙ – ΤΕΙ και στα λύκεια ένα σύστημα, το οποίο θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ως σταθερό και αμετάβλητο για μία εικοσαετία. Εν ανάγκη, ας θωρακιστεί και με συνταγματική κατοχύρωση, για να μην το αλλάζουν ο κάθε υπουργός και η κάθε κυβέρνηση. Ας σεβαστούμε την αγωνία των παιδιών και τα οικονομικά των γονέων, και μάλιστα σε περίοδο κρίσης.
Οποια επιστήμη κι αν επιλέξουν οι νέοι μας οφείλουμε να τους δώσουμε παιδεία ελληνική, συνδυάζοντας τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων και τις διδαχές του Πατροκοσμά.

Γιώργος Χαρβαλιάς

*Πολιτικός επιστήμων