Ο νομπελίστας Κύπριος οικονομολόγος Χρ. Πισσαρίδης, μιλώντας σε συνέδριο στο London School of Economics, περιέγραψε το ευρώ ως ένα ατυχές νόμισμα. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στον ευρωπαϊκό Νότο, επανέφερε μια παλαιότερη ιδέα, για την κυκλοφορία ενός δεύτερου ευρώ σε κάποιες χώρες όπως η Ελλάδα. Η μέθοδος του παράλληλου ευρώ θα σχετιζόταν με χώρες όπως η Κύπρος, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και όπου αλλού παρουσιάζονταν ζητήματα επείγουσας δημοσιονομικής προσαρμογής με έντονη ύφεση και ανεργία.
Είναι καινούργια η μέθοδος αυτή; Οχι, γιατί προσομοιάζει με την εμπειρία από την περίοδο της γερμανικής Κατοχής τη δεκαετία του 1940, όταν ο γερμανικός στρατός είχε τη δυνατότητα να εκδίδει χαρτονόμισμα «τοπικό», με το οποίο εξυπηρετούσε τις ανάγκες του, παράλληλα με το επίσημο ράιχμαρκ που εξέδιδε η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, παρόμοιο με το σημερινό ευρώ: αποπληθωριστικό, άκαμπτο, «σκληρό» και με τη φιλοδοξία να αποτελέσει το κοινό νόμισμα της υπό γερμανική διοίκηση ενιαίας Ευρώπης. Πού οδήγησε το τότε εγχείρημα; Στον άτακτο πληθωρισμό στις κατεχόμενες χώρες, στη μαύρη αγορά, στην πλήρη υπανάπτυξη και τη διάλυση της παραγωγικής βάσης. Συντριπτικό παράδειγμα, η μεγάλη πείνα στην Ελλάδα του 1942, με εκατοντάδες νεκρούς, που προέκυψε ακριβώς εξαιτίας του -χωρίς καμία πραγματική αξία- κατοχικού νομίσματος.
Στην παρούσα φάση, αν είχαμε δύο ευρώ, οι Ελληνες θα χρωστούσαν στους πιστωτές τους στο πραγματικό ευρώ, ενώ θα πληρώνονταν στο πληθωριστικό τοπικό ευρώ και θα προσπαθούσαν να συγκροτήσουν οικονομία με τις ντιρεκτίβες της ευρωζώνης, με πλήρη εξαγορά και αποσάθρωση της λειτουργίας της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας από τις χώρες του ευρωπαϊκού Διευθυντηρίου. Οι καταθέσεις θα ήταν σε ευρώ τοπικό, τα δάνεια όμως και οι εγγυήσεις σε ευρώ πραγματικό. Με τον τρόπο αυτόν οι ανισότητες Βορρά – Νότου στην Ευρώπη θα ήταν χαοτικές και η επιβολή της Γερμανίας στους υπολοίπους κυρίαρχη.
Αν το ευρώ απέτυχε και μαζί και η ευρωζώνη, η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από τη συγκρότηση μιας δεύτερης Ευρώπης, που θα κοιτά όχι προς τα ηπειρωτικά, αλλά προς τη θάλασσα και την Ανατολή. Με πυρήνα τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, που θα διασπαστούν από τον ευρωπαϊκό Βορρά, η διεύρυνση στην αγγλική λογική της Ελεύθερης Ζώνης Συναλλαγών και όχι της Ενωσης, με κύρια συμμετοχή από το Ηνωμένο Βασίλειο (με την Κοινοπολιτεία), θα μπορούσε να συμπεριλάβει ως νέα μέλη αρχικά το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, την Πολωνία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία, τη Ρουμανία, το Κουβέιτ και τα Αραβικά Εμιράτα και στη συνέχεια τη Μεσοποταμία (με δύο πρωτεύουσες, τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό), το Ιράν, τον Λίβανο, τη Λιβύη, το Μαρόκο, την Τυνησία, την Αλγερία, το υπό συγκρότηση Κουρδιστάν, το νέο Βυζάντιο (εφόσον προκύψει διάλυση της Τουρκίας).
Η «Ευρώπη του Λεβάντε» ή Ευρωμεσόγειος και Μεσευρώπη θα μπορούσε να είναι μία ζώνη με πολλά νομίσματα και εθνικά κράτη, αλλά με ενιαίο χρηματιστήριο και σταθμισμένη ισοτιμία με το αμερικανικό δολάριο, ακολουθώντας τις κεντρικές επιλογές της Fed, με απαγόρευση υιοθέτησης του νόμου της σαρίας και ειδική οικονομική και εταιρική σχέση με τις Ρωσία, Κίνα, Γερμανία, Ινδία. Κρίσιμη η τοποθέτηση της Γαλλίας στον Βορρά ή στον Νότο της Ευρώπης.
Μενέλαος Τασιόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120