Η υπεραξία του αστικού φιλελεύθερου πολιτεύματος βρίσκεται κυρίως στο σημείο ότι αποστρέφεται μονόδρομους και αδιέξοδα. Η φράση του αείμνηστου Παύλου Μπακογιάννη ότι στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα δεν είναι τυχαία.
Παράγει ένα αξιακό υπόβαθρο, μια διάδραση ουσίας μεταξύ του πολίτη και της Πολιτείας, που αποτυπώνει την αλληλοτροφοδοτούμενη σύμπραξη μεταξύ πνεύματος και ύλης για το καλό και την πρόοδο της ανθρωπότητας.
Η προτασεολογία όμως των πολιτικών αδιεξόδων και των μονοσήμαντων προοπτικών επιστρέφει ξανά στον ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο από το 2008. Τελευταίο παράδειγμα, η δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στον επικεφαλής της μείζονος αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα ότι δεν υπάρχει εναλλακτική προοπτική για την Ελλάδα από τη συνέχιση της λιτότητας.
Αν όμως το ratio του αδιεξόδου ή του μονόδρομου κυριαρχούσε στην ανθρώπινη πράξη, τότε η ανθρωπότητα ακόμα θα κατοικούσε σε χωμάτινες καλύβες, θα προέτασσε τις δεισιδαιμονίες της ως θεϊκές απολυτότητες, θα ζούσε στο σκοτάδι, στην απλούστευση και την αμάθεια. Θα πίστευε ότι η Γη είναι επίπεδη, ότι η δουλεία αποτελεί νόμιμη συνθήκη εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ότι υπάρχουν ανώτερες και κατώτερες φυλές και για κάθε λοιμό ή επιδημία θα στελνόταν στην πυρά «μάγισσες» για εξαγνισμό της συμφοράς. Λόγω όμως του ότι στόχος και σκοπός της επιστήμης είναι να απελευθερώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά της άγνοιας και της αμάθειας και, από την άλλη, της πολιτικής να οργανώσει τις δομές της συλλογικότητας και του σεβασμού προς την ατομική διαφορετικότητα πάνω στη βάση της ευνομίας, της ισονομίας και της ευτυχίας, πρέπει να αναδειχθεί η αδιέξοδη θέση των υποτιθέμενων μονοδρόμων. Το δώρο της ζωής είναι εξαιρετικά πολύτιμο και συνάμα πολύπλοκο για να ξοδευτεί σε μονοσήμαντες αποτυπώσεις μιας αέναης λιτότητας. Ο άνθρωπος είναι προορισμένος να ευτυχεί, να προσφέρει στην πατρίδα του και στην ανθρωπότητα έργο και όχι να είναι ο αλυσοδεμένος κωπηλάτης στη γαλέρα των καιρών.
Η κρίση αυτή που σήμερα πλήττει τον ευρωπαϊκό Νότο και έχει αρχίσει να ακουμπά και τις οικονομίες της βόρειας και της κεντρικής Ευρώπης κινδυνεύει να μετεξελιχθεί σε παράγοντα νόθευσης του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αν, μάλιστα, η μονοσήμαντη προσέγγιση εξελιχθεί σε μία γενικευμένη πολιτική συμπεριφορά, τότε εμφανίζεται ο κίνδυνος της ηχηρής κατάργησης των θεσμών που διατηρούν το δημοκρατικό πολίτευμα στην κοινωνική πρωτοπορία και της αντικατάστασής τους από ένα πλαίσιο ανατροφοδοτούμενων αναγκαιοτήτων, που θα εξυπηρετούν υποκειμενικούς σχεδιασμούς και όχι ζητήματα συλλογικής υπόστασης.
Απέναντι στο δόγμα του μονόδρομου της λιτότητας του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια στον ευρωπαϊκό Νότο, το ιστορικό γίγνεσθαι αντιπαρατάσσει το δόγμα Κέινς και τις επιτυχημένες πολιτικές εφαρμογές του Φραγκλίνου Ρούσβελτ και του Μπαράκ Ομπάμα αντιστοίχως. Απέναντι στον δήθεν μονόδρομο της φτωχοποίησης του Νότου, που θυμίζει τα δόγματα των θρησκόληπτων ζηλωτών ότι μέσα από τον πόνο και την τιμωρία έρχεται η λύτρωση, υφίσταται ως δοκιμασμένη πολιτική πρακτική, ουσιαστικά και ιδεολογικά φιλελεύθερη, της χαμηλής φορολογίας, της διατήρησης της καταναλωτικής δυναμικής της μεσαίας τάξης και της συνεχούς ανάπτυξης με στόχο τη μείωση της ανεργίας και την ενίσχυση του κοινωνικού κορμού.
O πλουραλισμός στις επιλογές και τις εφαρμογές είναι βασικό γνώρισμα της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η κατανόηση αυτής της κομβικής αρχής αποτελεί μία αναγκαία συνθήκη πολιτικής εφαρμογής και ένα σημαντικό βήμα ώστε η σημερινή κρίση να μην εξελιχθεί σε διαδικασία κοινωνικής αποδόμησης. Αν το δεύτερο συμβεί, τότε ο ευρωπαϊκός χώρος ειδικότερα και γενικότερα η Δύση θα εισέλθουν σε ένα μακρύ χρονικό διάστημα υψηλών αναταράξεων και πιέσεων.
Μ.Η.Τ. 232120