Πολλοί βλέπουν την 1η Ιανουαρίου ως το τελικό όριο ώστε οι ΗΠΑ να βρουν μια λύση για το ονομαζόμενο «δημοσιονομικό γκρεμό», (Fiscal Cliff), που απειλεί το κράτος.
Οπως υποστηρίζει η Ann Marie Slaughter, καθηγήτρια Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Princeton και στέλεχος του State Department από το 2009 έως το 2011, με άρθρο-παρέμβασή της στο έγκυρο «Project Syndicate», αν η κυβέρνηση Ομπάμα δεν συμφωνήσει με τους Ρεπουμπλικάνους στη Σύγκλητο αναφορικά με το ύψος των περικοπών των δημόσιων δαπανών και την αύξηση των φόρων, τότε το διεθνές σύστημα θα βιώσει παρατεταμένη περίοδο αναταράξεων εξαιτίας τού ότι οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να ασχοληθούν με τα του οίκου της.
Πράγματι, οι εσωτερικές αναταράξεις δημιουργούν δυσλειτουργίες στη σφαίρα διαμόρφωσης των εξωτερικών σχέσεων των ΗΠΑ. Οπως επίσης η άνοδος της έντασης σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή και το Ιράν απαιτούν την πλήρη προσοχή των ΗΠΑ και των υπόλοιπων δυνάμεων της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Αυτό όμως που ίσως δεν γίνεται κατανοητό, τόσο σε επίπεδο ανάλυσης όσο και σε αυτό της εφαρμοσμένης πολιτικής, είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν τη ευχέρεια να δηλώσουν απλώς σε εχθρούς και συμμάχους «Συγγνώμη, αλλά τώρα έχουμε να ασχοληθούμε με το εσωτερικό μας». Με άλλα λόγια, καμιά μεγάλη δύναμη -πόσο μάλλον όταν μιλάμε για μια υπερδύναμη όχι μόνο σε επίπεδο σκληρής ισχύος αλλά και ήπιας- δεν έχει την ευχέρεια να ζητήσει ένα time out από τον διεθνή ανταγωνισμό για να ασχοληθεί με τα του οίκου της και στη συνέχεια να επιστρέψει ανανεωμένη στη διεθνή αρένα.
Πέρα από αυτό όμως, η «δαμόκλειος σπάθη» του Fiscal Cliff μπορεί να απασχολεί τις ΗΠΑ αλλά αφορά το δημοσιονομικό επίπεδο και όχι την πραγματική οικονομία, που έχει άμεση σχέση με την κοινωνία. Αν δούμε προσεκτικά το σήμερα και το αύριο των ΗΠΑ, μπορεί οι αριθμοί να δυστυχούν, αλλά οι άνθρωποι όχι. Η ανεργία ακουμπά ρεκόρ χαμηλών δεικτών, το βιοτικό επίπεδο της μέσης αμερικανικής οικογένειας έχει βελτιωθεί σημαντικά την περίοδο διακυβέρνησης Ομπάμα, ενώ η νέα ενεργειακή ατζέντα των ΗΠΑ προνοεί για το άνοιγμα 600.000 θέσεων εργασίας και για ενεργειακή αυτάρκεια για τα επόμενα 100 χρόνια. Ο στρατός των ΗΠΑ έχει ήδη αποσυρθεί από το Ιράκ, το ίδιο θα γίνει και μέσα στο 2013 και στο Αφγανιστάν, ενώ το δόγμα της Eξυπνης Aμυνας έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται σε επίπεδο αμερικανικής υψηλής στρατηγικής αλλά και αντίστοιχης βορειοατλαντικής.
Δεν φαίνονται μαύρα σύννεφα στο βάθος του αμερικανικού ορίζοντα. Το ίδιο βέβαια δεν ισχύει και για τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Η προσπάθεια της ευρωζώνης να υπερβεί τον κίνδυνο του Fiscal Cliff μέσω της λιτότητας την οδηγεί πιο κοντά στον ακόμα πιο απότομο και χαώδη Socio-political Cliff, (Κοινωνικοπολιτικό Γκρεμό), με αποτέλεσμα να έχει εγκλωβιστεί μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης.
Η ουσιαστική πρόκληση για τις ΗΠΑ δεν είναι να υπερβεί τον δημοσιονομικό γκρεμό, ούτε ασφαλώς να περιορίσει τις νεοαπομονωτικές φωνές του Tea Party στο εσωτερικό της. Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών έδειξε με τον καλύτερο τρόπο ότι περισσότεροι Αμερικανοί επιθυμούν να συνεχίσει το κράτος τους να είναι εξωστρεφές, παρά να εγκλωβιστούν σε μια φθοροποιό εσωστρέφεια. Αντιθέτως, διστάζοντας να παρέμβει δημιουργικά στη διαχείριση της ευρωπαϊκής κρίσεως, ευελπιστώντας ότι τελικώς η Ε.Ε. θα βρει μόνη της την άκρη του νήματος, μεγαλώνει το κόστος της δικής τους εμπλοκής, όταν πλέον θα αναγκαστούν εκ των πραγμάτων να προσφέρουν λύση στα ευρωπαϊκά αδιέξοδα, που ήδη είναι μεγαλύτερα από χθες και πιθανώς μικρότερα από αύριο.
Μ.Η.Τ. 232120