Οταν το παράλογο καταδυναστεύει την καθημερινότητα στο εσωτερικό των κρατών, είναι αναμενόμενο ότι θα πλήξει και διεθνείς θεσμούς. Το Νόμπελ Ειρήνης είναι ένα βραβείο κορυφαίας σημειολογίας. Το να βραβεύεται μια προσωπικότητα, ένα κράτος, ένας υπερεθνικός οργανισμός για ενέργειες που υποστηρίζουν και διαφυλάσσουν την ειρήνη είναι σοβαρή υπόθεση. Η ειρήνη αποτελεί το κομβικό πολιτικό ζητούμενο ως βάση οικοδόμησης της κοινωνικής ευημερίας. Το 2009 το Νόμπελ Ειρήνης δόθηκε στον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα, 10 μόλις μήνες μετά την είσοδό του στον Λευκό Οίκο. Πολλοί αναρωτήθηκαν τότε ποιος ο λόγος γι’ αυτό. Ο Ομπάμα είχε επιτύχει το μέχρι εκείνη τη στιγμή ακατόρθωτο, να εκλεγεί στη θέση του προέδρου των ΗΠΑ όντας αφροαμερικανός. Oλοι και όλα επιζητούσαν την ταύτισή τους με έναν από τους πλέον χαρισματικούς πολιτικούς στην Ιστορία των ΗΠΑ, που όριζε και συνεχίζει να ορίζει την παρουσία του έξω από τον παρωχημένο κομφορμισμό των προκατόχων του. O Ομπάμα κατάφερε να κάνει ξανά, μετά τους δύο Κένεντι, την αμερικανική κοινωνία να ερωτευθεί την πολιτική ως διαδικασία και ως σημειολογία εμπλοκής με τα κοινά. Σχέση όμως με την ειρήνη ως διαδικασία προάσπισης αυτής 10 μήνες μόλις μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο Αμερικανός πρόεδρος δεν είχε.
Η «χρυσόσκονη» που έριχνε ο Ομπάμα σε ό,τι ακουμπούσε φάνηκε χρήσιμη στην ίδια την επιτροπή του Νόμπελ Ειρήνης για την περισσότερο σημειολογική παρά ουσιαστική απόδοση του βραβείου το 2009. Βεβαίως, οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι το 1990 ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είχε λάβει και αυτός το Νόμπελ Ειρήνης, μάλλον γιατί ακόμα η επιτροπή δεν έχει θεσπίσει το Νόμπελ Ηττας. Με τη φετινή της απόφαση όμως η Επιτροπή των Νόμπελ Ειρήνης πραγματικά ξεπέρασε τον εαυτό της αποδεικνύοντας ότι το αβαθές της ιλαρότητας κάθε άλλο παρά αστικός μύθος είναι.
Κυρίες και κύριοι και αγαπητά παιδιά, το Νόμπελ Ειρήνης για το 2012 δίδεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση! Κανείς δεν γνωρίζει το γιατί. Κανείς δεν μπορεί να αιτιολογήσει την απόφαση αυτή. Σε επίπεδο συμβολισμών η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την ειρήνη. Oχι γιατί είναι εχθρός της ειρήνης, αλλά γιατί είναι ένας πολιτικά αδύναμος οργανισμός. Ας το θέσω πιο απλά. Το Βατικανό έχει πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην ετήσια διαδικασία προώθησης της ειρήνης παρά η Ευρωπαϊκή Ενωση, που διαθέτει υποτυπώδη πολιτική δομή, ισχνή δυνατότητα διατήρησης της ειρήνης και, πολύ περισσότερο, σχεδόν μηδενική διάθεση επιβολής αυτής, όπως έχει αποδειχθεί πλειστάκις. Σε πραγματικό επίπεδο τώρα, είναι τραγικό ο ευρωπαϊκός Νότος να βιώνει μια μεσογειακή Βαϊμάρη, αποσχιστικά κινήματα να εμφανίζονται ξανά, να αποδομείται το φιλελεύθερο ευρωπαϊκό κοινωνικό συμβόλαιο και η Επιτροπή να επιβραβεύει ουσιαστικά τις πολιτικές του Βερολίνου.
Πριν από μερικές ημέρες η 14χρονη Μαλάλα Γιουσαφζάι πυροβολήθηκε στο κεφάλι από Ταλιμπάν του Πακιστάν. Το λάθος της; Υπερασπίζεται ακόμα και με τίμημα της ζωής της το δικαίωμα των γυναικών στη μόρφωση και σε μια καλύτερη ζωή από αυτήν που «ανέχεται» o ζηλωτισμός των Ταλιμπάν. Η γενναία Μαλάλα Γιουσαφζάι επέζησε της επίθεσης, όντας όμως βαριά τραυματισμένη. Οι Ταλιμπάν ενημέρωσαν ότι θα συνεχίσουν τη στοχοποίησή της γιατί προωθεί με τη δράση της «δυτικές αρχές και αξίες». Το Νόμπελ Ειρήνης θα έπρεπε να δοθεί στη Γιουσαφζάι ώστε να επιβραβεύσει έναν νέο άνθρωπο, ο οποίος μάχεται για το δικαίωμα στη ζωή εναντίον ενός από τα πλέον ειδεχθή καθεστώτα που έχουν εμφανιστεί ποτέ στο εσωτερικό του Ισλάμ. Κι όμως το βραβείο δόθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο ήχος του πυροβολισμού εναντίον της Γιουσαφζάι, προφανώς, δεν ακούστηκε μέχρι το Οσλο όπου συνεδριάζει η Επιτροπή. Μεγάλα ιδανικά, φορείς-νάνοι και μια αχτίδα φωτός από εκεί που πάντα το φως γεννιέται: από τους νέους.
Μ.Η.Τ. 232120