Ηρθε χθες στην Αθήνα χωρίς την παραμικρή διάθεση για συγκλίσεις, την ώρα που η Αθήνα είναι διατεθειμένη να οπισθοχωρήσει από τις εθνικές «κόκκινες» γραμμές εν ονόματι της ειρήνης
Με επανάληψη των γνωστών μονοδιάστατων-προκλητικών τουρκικών θέσεων, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χ. Φιντάν επιβεβαίωσε και από την Αθήνα τη χαοτική διαφορά που χωρίζει τις θέσεις των δύο χωρών στα κρίσιμα ζητήματα. Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας δεν έκανε βήμα πίσω από τις πάγιες τουρκικές θέσεις.
- Από τον Νικ. Σταυρουλάκι
Μίλησε για «αλληλένδετα ζητήματα στο Αιγαίο», για «λύση στο Κυπριακό με βάση τις σημερινές πραγματικότητες στο νησί», για «μειονότητα των ομογενών μας στην Ελλάδα», ενώ διατύπωσε αιχμές, ζητώντας πιο αποτελεσματική συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας του PKK και του YPG.
Η συνάντηση επεκτάθηκε σε πλήθος θεμάτων, αλλά με το κρίσιμο ζήτημα οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας να παραπέμπεται στο αόριστο μέλλον. Εγινε λόγος για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο ότι οι δύο πλευρές συνομιλούν για τον οδικό χάρτη συναντήσεων, για τη δυνατότητα που έχουν οι δύο πλευρές να συνομιλούν προλαμβάνοντας κρίσεις, αλλά μέχρι εκεί. Απόλυτη σύγκλιση διαπιστώθηκε στην επιδίωξη το ύψος των διμερών συναλλαγών να φτάσει τα 10 δισ. ευρώ.
Μόνο για να πάρει
Ο Χακάν Φιντάν έφθασε στην Αθήνα χωρίς την παραμικρή διάθεση για συγκλίσεις, την ώρα που η Αθήνα είναι διατεθειμένη να οπισθοχωρήσει από τις εθνικές «κόκκινες» γραμμές εν ονόματι της ειρήνης. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ ήρθε μόνο για να πάρει, ενώ δεν παρέλειψε να διατυπώσει αιχμές προς την Αθήνα όσο και «νουθεσίες», τονίζοντας ότι «πρέπει να φερόμαστε ρεαλιστικά και να κάνουμε σωστή διάγνωση των προβλημάτων». Στη λογική ότι οι διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες είναι περισσότερες από μία, και μάλιστα αλληλένδετες, υπονόησε ότι θα πρέπει τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν συνολικά, στη λογική «πακέτου». «Ολα τα θέματα που μπορεί να προκαλέσουν κρίση πρέπει να συζητηθούν» ανέφερε σχετικά, σημειώνοντας ότι υπάρχουν διαφορές τόσο στο Αιγαίο όσο και στην ανατολική Μεσόγειο. «Υπάρχουν ζητήματα στο Αιγαίο αλληλένδετα, στα οποία πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε τη συζήτηση σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα» σημείωσε χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για «δίκαιη μοιρασιά».
Επέμεινε στο θέμα των συγκλίσεων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Αθήνα είναι η πλευρά που δεν ακολουθεί το πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών. «Οι ηγέτες μας πριν από έναν χρόνο είχαν υπογράψει τη Διακήρυξη των Αθηνών. Θα διευκολύνει να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας εάν κινούμαστε σύμφωνα με το πνεύμα και το νόημα της διακήρυξης» ανέφερε σκωπτικά. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο Χ. Φιντάν ακύρωσε τις προσδοκίες επίτευξης οποιασδήποτε λύσης, θεωρώντας ότι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) δεν υφίσταται ως πραγματικότητα. «Στο Κυπριακό, με την πάροδο του χρόνου το μοντέλο της ομοσπονδίας δεν ισχύει πια. Πρέπει να υπάρξει λύση επί τη βάσει των πραγματικοτήτων που υπάρχουν σήμερα στο νησί» σημείωσε σχετικά, επιμένοντας ουσιαστικά στη θέση περί δύο κρατών.
Αφησε αιχμές και για το θέμα των μειονοτήτων, αναφερόμενος σε «μειονότητα των ομογενών μας στην Ελλάδα» (δεν χρησιμοποίησε τον όρο «τουρκική»), θέτοντας παράλληλα ζήτημα προστασίας της «οθωμανικής πολιτιστικής κληρονομίας», ενώ διατύπωσε την πρόθεση η Τουρκία να στηρίξει κάθε προσπάθεια αποκατάστασης των μουσουλμανικών μνημείων στη χώρα μας. Δεν παρέλειψε επίσης να αναφερθεί στο θέμα της τρομοκρατίας που προέρχεται από τους Κούρδους (ΡΚΚ, YPG), αφήνοντας να εννοηθεί ότι η συνεργασία στον τομέα αυτόν με την Ελλάδα δεν είναι επαρκής. Από την πλευρά του, ο Γ. Γεραπετρίτης επανέλαβε τις πάγιες ελληνικές θέσεις σε όλα τα θέματα. Ο ΥΠΕΞ είπε ότι υπάρχει μία και μόνη διαφορά, για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, επισημαίνοντας πως στην ατζέντα των δύο ανδρών ήταν η αξιολόγηση των προϋποθέσεων για εκκίνηση μιας ουσιαστικής συζήτησης για τον καθορισμό των δύο αυτών μεγεθών (ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας) στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ικανοποίηση
«Πρόκειται για μια αρχική ειλικρινή προσέγγιση ενός δύσκολου και κρίσιμου θέματος» εκτίμησε ο Γ. Γεραπετρίτης, σημειώνοντας ότι οι θέσεις των δύο χωρών απέχουν, ωστόσο «προσηλωμένοι στην προσπάθεια προόδου, θα συνομιλήσουμε για το θέμα αυτό σε επόμενη συνάντησή μας στο εγγύς μέλλον». Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για την επανεκκίνηση των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας, αναφέροντας ότι «η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, στο πλαίσιο των κριτηρίων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου».
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο Γ. Γεραπετρίτης επανέλαβε ότι η Ελλάδα παραμένει σταθερή στη θέση για λύση βασισμένη στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στη μορφή Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, διαπιστώνοντας ωστόσο την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές. «Παρά τις διαφορές μας, ελπίζουμε ότι η άτυπη συνάντηση της 15ης Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη θα δημιουργήσει συνθήκες παραγωγικού διαλόγου για βιώσιμη, δίκαιη και λειτουργική λύση», για να προσθέσει ότι «σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος θα αποτελούσε εξαιρετικά σημαντικό οικουμενικό σύμβολο». Η επόμενη συνάντησή τους θα πραγματοποιηθεί το διήμερο 2-3 Δεκεμβρίου στην Αθήνα.
Γεύμα στη σκιά της Ακρόπολης
Στη σκιά της Ακρόπολης, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γεραπετρίτης και Φιντάν ολοκλήρωσαν το κοινό τους πρόγραμμα με το γεύμα που παρέθεσε ο Ελληνας ΥΠΕΞ στον προσκεκλημένο του στο γνωστό εστιατόριο «Διόνυσος». Η ολιγόωρη επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ στην Αθήνα, που κράτησε περί τις επτά ώρες, περιελάμβανε μόνο τους απολύτως απαραίτητους «σταθμούς».
Ο Χακάν Φιντάν έφθασε στην Αθήνα στις 10.30 και ακολούθως μετέβη στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου τον ανέμενε ο Γ. Γεραπετρίτης. Στην ελληνική πλευρά, εκτός του κ. Γεραπετρίτη και των αρμόδιων παραγόντων, παρακάθισε η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου ως εποπτεύουσα υπεύθυνη του πολιτικού διαλόγου. Μετά τις κοινές δηλώσεις στον Τύπο, οι δύο υπουργοί παρακάθισαν στο γεύμα. Ακολούθως, ο Χ. Φιντάν μετέβη στην τουρκική πρεσβεία και στη συνέχεια μετέβη στο αεροδρόμιο επιστρέφοντας στην πατρίδα του.
Με ενστάσεις και πυρά υποδέχτηκαν το τετ α τετ των δύο υπουργών Εξωτερικών τα κόμματα της αντιπολίτευσης
Με αρκετές επιφυλάξεις και ενστάσεις υποδέχτηκαν το τετ α τετ του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στο σύνολό τους, καθώς τόσο η Κεντροαριστερά όσο και τα δεξιά κόμματα, από διαφορετική οπτική, άσκησαν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς της στα Ελληνοτουρκικά.
Από τη Σύμη όπου βρέθηκε, για να παραστεί στις εκδηλώσεις του πολιούχου Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης αναφέρθηκε αιχμηρά στη συνάντηση του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του, τονίζοντας πως το ΠΑΣΟΚ είναι υπέρ του διαλόγου με την τουρκική πλευρά, αλλά διάλογος χωρίς αυταπάτες.
«Οσο η Τουρκία επιμένει στη διχοτόμηση της Κύπρου, στην ανιστόρητη και επικίνδυνη θεωρία της “Γαλάζιας Πατρίδας”, δεν βλέπω περιθώριο πραγματικών συγκλίσεων» δήλωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης, προσθέτοντας πως αυτές οι απόψεις υπονομεύουν το Διεθνές Δίκαιο και τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Την ίδια ώρα σκληρή κριτική άσκησε το ΚΚΕ, σχολιάζοντας πως μετά και τη σημερινή συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν επιβεβαιώνεται ότι η λεγόμενη «θετική ατζέντα» «αξιοποιείται ως το προπέτασμα καπνού για τα παζάρια που είναι σε εξέλιξη, σύμφωνα με τις νατοϊκές κατευθύνσεις, και οδηγούν σε λύσεις συνεκμετάλλευσης στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, προς όφελος των ενεργειακών μονοπωλίων και σε βάρος των λαών». Οπως σχολιάζει ο Περισσός, «άλλωστε, είναι διακηρυγμένος στόχος του ΝΑΤΟ η ισχυροποίηση της νοτιοανατολικής του πτέρυγας στις συνθήκες των ιμπεριαλιστικών πολέμων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, στους οποίους η κυβέρνηση εμπλέκεται σε ρόλο “σημαιοφόρου”».
Επίσης, σε δήλωσή του ο Κυριάκος Βελόπουλος τόνισε πως δυστυχώς ακόμη μία φορά η Ελληνική Λύση δικαιώνεται και επιβεβαιώνεται για τα Ελληνοτουρκικά. «Ο κ. Φιντάν εντός Αθηνών άνοιξε όλη τη βεντάλια των αιτημάτων της Τουρκίας μέσα στην έδρα μας. Αυτό που έπρεπε να πει η ελληνική πλευρά είναι να απαντήσει ξεκάθαρα στον κ. Φιντάν και να τον στείλει ή στα βάθη της Ανατολίας ή καλύτερα της Μογγολίας, όπου ανήκει» σχολίασε δηκτικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης.
Σοκαριστική δήλωση της Μπακογιάννη: «Το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη»
Οι προκλητικές τηλεοπτικές δηλώσεις της Ντόρας Μπακογιάννη επισκίασαν τη συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν στην Αθήνα, προκαλώντας καταιγισμό αντιδράσεων αλλά και ερωτημάτων για τη στρατηγική της Ελλάδας με φόντο το Αιγαίο.
Η κυρία Μπακογιάννη σχολιάζοντας τις εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις διατύπωσε μια θέση που έχει ειπωθεί ξανά στο πρόσφατο παρελθόν από τον Βαγγέλη Βενιζέλο, ότι «το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη». Μάλιστα, το σημαίνον στέλεχος της Ν.Δ. εμφανίστηκε ένθερμη υποστηρίκτρια μιας… παγκόσμιας συνεκμετάλλευσης της ευρύτερης περιοχής, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη. Τα συμφέροντα στο Αιγαίο είναι συμφέροντα παγκόσμια. (…) Ενδιαφέρουν τους Ρώσους, την παγκόσμια ναυσιπλοΐα…». Ταυτόχρονα, παρά τη συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα, με αποκορύφωμα τις δύο αντι-NAVTEX, η πρώην υπουργός εξέφρασε την πεποίθηση ότι «οι Τούρκοι έχουν βούληση να είναι ήρεμοι μαζί μας και αυτό το έχουν αποδείξει. Είναι κεκτημένο να έχουμε ήρεμα νερά».
Οι δηλώσεις της κυρίας Μπακογιάννη σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία και ειδικότερα τη μέρα που βρίσκεται στην Αθήνα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είναι ακατανόητες και επικίνδυνες. Μπορούν να ερμηνευτούν μόνο ως παροχή ενός επιπλέον επιχειρήματος στη διαπραγματευτική φαρέτρα της αντίπαλης πλευράς και γι’ αυτό οφείλει άμεσα να πάρει επίσημη θέση η κυβέρνηση. Η Ντόρα Μπακογιάννη θα ήταν καλό να μας εξηγήσει γιατί η χώρα μας δεν εκμεταλλεύεται ούτε στο ελάχιστο αυτό το παγκόσμιο ενδιαφέρον και γιατί θα πρέπει «να τα βρούμε με την Τουρκία» για να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Πάντως, η πρώην υπουργός Εξωτερικών δεν έμεινε μόνο στις εμπρηστικές αναφορές για το Αιγαίο. Αφού έκανε λόγο για πατριδοκάπηλους που αγνοούν την εθνική γραμμή της χώρας, αναφέρθηκε με εμφανή τόνο ειρωνείας και κατά του Αντώνη Σαμαρά. Σχολιάζοντας τις επιφυλάξεις που έχει εκφράσει ο πρώην πρωθυπουργός, υπογράμμισε δηκτικά: «Ο κ. Σαμαράς δεν είπε να πάμε σε πόλεμο. Εγώ δεν ξέρω τι ξέρει ο κ. Σαμαράς και είπε ότι μαγειρεύονται καταστροφικές λύσεις, δεν ξέρω πού βασίζεται. Ο κ. Γεραπετρίτης μου ζήτησε προχθές να καλέσω την Επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας την Τρίτη για να ενημερώσει. (…) Εγώ ως υπουργός Εξωτερικών είχα κάνει λιγότερες ενημερώσεις. Ελεος… Αμα θέλει ο κ. Σαμαράς ένα τηλέφωνο στον κύριο Γεραπετρίτη, να ησυχάσει τον άνθρωπο, να κοιμάται ήσυχα τη νύχτα, να μην έχει αγωνίες» επισήμανε χαρακτηριστικά.
Ακρως επιθετικό και ειρωνικό ήταν το σχόλιό της και για τον Κυριάκο Βελόπουλο. Σχολιάζοντας την κριτική που δέχεται η κυβέρνηση για την εξωτερική πολιτική περί «ενδοτικότητας», είπε ότι «εάν θέλει ο Βελόπουλος πόλεμο, ας στείλει τα… παιδιά του».
Μ.Η.Τ. 232120