Η εφορία αναζητεί και εντοπίζει τις «χρυσές» αναρτήσεις και τα αδήλωτα έσοδα από social media. Η περίπτωση της Σύρου και το νομικό κενό
Σαρωτικούς ελέγχους πραγματοποιεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων στους influencers και τους πρωταγωνιστές των social media που προωθούν προϊόντα και υπηρεσίες. Παράλληλα, οι ίδιοι οι δημιουργοί στο facebook, στο Instagram και το TikTok έχουν αρχίσει να αμύνονται με τα όπλα που προβλέπει η νομοθεσία. Ηδη διεξάγονται μερικές «τρανταχτές» υποθέσεις ελέγχου για να επαληθευθεί αν όντως έχει εντοπιστεί η αιτία φοροδιαφυγής. Οι έλεγχοι δεν περιορίζονται μόνο στις τελευταίες αναρτήσεις, αλλά εκτείνονται σε βάθος ετών, αναζητώντας οτιδήποτε έχει «ανέβει» στο διαδίκτυο. Μάλιστα, στην ΑΑΔΕ έχει συσταθεί τα τελευταία δύο χρόνια ειδική ομάδα social media για να «ξεσκεπάσει» υποθέσεις φοροδιαφυγής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, μια influencer που μπήκε στο στόχαστρο της ΔΟΥ Σύρου για το αν δηλώνει όλα τα έσοδα που εισπράττει. Εντοπίστηκε μέσω των έμμεσων τεχνικών ελέγχου της εφορίας, ωστόσο εκείνη άσκησε προσφυγή στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και τελικά δικαιώθηκε. Αναλυτικά, η ΔΟΥ Σύρου προέβη σε διενέργεια ελεγκτικών επαληθεύσεων στα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία της influencer για τα έτη 2017 έως 2020, καθώς και σε έλεγχο των κινήσεων (αναλήψεις, καταθέσεις) των τραπεζικών λογαριασμών της, ζητώντας της να θέσει στη διάθεση του ελέγχου όλα τα στοιχεία για την πηγή και την αιτία προέλευσης των χρηματικών ποσών που πιστώθηκαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς της, από τα οποία θα αποδεικνύεται ότι τα εν λόγω ποσά έχουν φορολογηθεί. Από τους τραπεζικούς λογαριασμούς δεν εντοπίστηκε κάτι.
Ωστόσο της ζητήθηκε να προσκομίσει αντίγραφα των στοιχείων που έχουν εκδοθεί, καθώς και πιθανά συμφωνητικά που έχουν υπογραφεί με τους διαφημιζόμενους που εμφανίζονται στις αναρτήσεις της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι οποίες περιλαμβάνονταν στο ηλεκτρονικό αρχείο της Διεύθυνσης Ελέγχων. Ο έλεγχος έκρινε ότι «λόγω της δημοφιλίας της προσφεύγουσας μέσω αναρτήσεων στις οποίες η ίδια χρησιμοποιεί προϊόντα ή υπηρεσίες δημιουργείται σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ καταναλωτή και επιχείρησης, βασικό γνώρισμα της προώθησης προϊόντων, και επομένως είναι δεδομένο το όφελος που δημιουργείται από τις αναρτήσεις αυτές για τις διαφημιζόμενες εταιρίες, καθώς χιλιάδες είναι οι χρήστες του διαδικτύου που “ακολουθούν” την προσφεύγουσα και πιθανότατα θα θέλουν να αντιγράψουν την εμφάνισή της ή τον τρόπο ζωής της».
Και επειδή δεν υπήρχαν τιμολόγια γι’ αυτές τις αναρτήσεις, εφαρμόστηκαν έμμεσες τεχνικές για τον προσδιορισμό του πραγματικού εισοδήματος της influencer και έπεσαν «καμπάνες» για αδήλωτα εισοδήματα:
• 2017: 58.625 ευρώ + ΦΠΑ 14.070 ευρώ
• 2018: 65.875 ευρώ + ΦΠΑ 15.810 ευρώ
• 2019: 44.025 ευρώ + ΦΠΑ 10.566 ευρώ
• 2020: 17.000 ευρώ + ΦΠΑ 4.080 ευρώ
Η ΔΕΔ έκρινε ότι όντως δεν συνέτρεχαν οι λόγοι για να εφαρμοστούν οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου, καθώς ήταν «αδύναμος» ο συλλογισμός των ελεγκτών για τις ατιμολόγητες αναρτήσεις κι έτσι η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.
Μ.Η.Τ. 232120