«Διπρόσωπος» ο Προϋπολογισμός!

Ποιους στόχους και ποιους κινδύνους για το 2025 κρύβει το προσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή

Πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,3% και πληθωρισμό 2,7% περιλαμβάνει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2025 που κατατέθηκε στη Βουλή και εκτιμά πως το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά σχεδόν 10 δισ. ευρώ, στα 242,3 δισ. ευρώ. Ωστόσο στο ακραίο σενάριο που προβλέπει γενικευμένη «ανάφλεξη» στη Μέση Ανατολή μπορεί να προκληθούν ανατροπές σε βασικά μεγέθη της οικονομίας, με άμεση συνέπεια την αναθεώρησή τους στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού, που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή περί τα τέλη Νοεμβρίου.

Οπως αναφέρεται στο προσχέδιο, οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις μακροοικονομικές προβλέψεις για το 2024 και το 2025 περιλαμβάνουν το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των γεωπολιτικών κρίσεων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, καθώς και πιθανές νέες εστίες γεωπολιτικών εντάσεων, με αντίκτυπο στο διεθνές εμπόριο και στην πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού.

«Παρά τα σημάδια ανάκαμψης, το διεθνές οικονομικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από αυξημένη αβεβαιότητα που συνδέεται με τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τον παρατεταμένο πόλεμο στην Ουκρανία καθώς και με βραχυπρόθεσμους παράγοντες, όπως οι συσταλτικές νομισματικές πολιτικές και ο περιορισμός της δημοσιονομικής στήριξης διεθνώς μετά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, αλλά και με τις σημαντικές και επιταχυνόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής» επισημαίνεται. Στην ίδια κατηγορία η εκδήλωση νέων ακραίων κλιματικών φαινομένων ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις. Το ενδεχόμενο πιο επίμονου πληθωρισμού και η διατήρηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θα επιδρούσαν επίσης αρνητικά στην ανάπτυξη, ενώ μια σημαντικά περιοριστική δημοσιονομική πολιτική σε μεγάλες οικονομίες της Ε.Ε. θα επιδρούσε αρνητικά στις ξένες επενδύσεις και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, οι εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπόριο και στις αγορές ενέργειας ενέχουν σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας. «Ειδικότερα, ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται για τρίτο χρόνο, ενώ παράλληλα, αν και η αναταραχή στη Μέση Ανατολή δεν είχε έως τώρα έντονες επιπτώσεις στην τιμή του πετρελαίου, το γεγονός ότι η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί πηγή μεγάλου μέρους της διεθνούς παραγωγής και κομβικό σημείο θαλάσσιας διέλευσης για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ενδέχεται να επηρεάσει τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών τους». Ηδη η τιμή του πετρελαίου Brent έχει σπάσει το φράγμα των 80 δολαρίων το βαρέλι, όταν ο Προϋπολογισμός έχει στηριχθεί σε μια τιμή της τάξης των 85,4 δολαρίων για φέτος και 80 δολαρίων για το 2025.

Κόβουν επιδόματα για να πληρώσουν (πάλι) πρόωρα τους δανειστές

Σε νέες πρόωρες αποπληρωμές δανείων από την περίοδο του πρώτου Μνημονίου αναμένεται να προχωρήσει η κυβέρνηση τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Το ποσό που θα διαθέσει το Ελληνικό Δημόσιο αγγίζει τα 8 δισ. ευρώ, ένα ποσό που αποτελεί τεράστια πρόκληση για τους Ελληνες φορολογουμένους, καθώς ελάχιστα υπολείπεται των συνολικών μέτρων στήριξης της επόμενης… τετραετίας.

Οπως αποκαλύπτεται στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού, τον ερχόμενο Δεκέμβριο αναμένεται να αποπληρωθούν πρόωρα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που προέρχονται από τον μηχανισμό Greek Loan Facility (πρώτο Μνημόνιο), ύψους 7,935 δισ. ευρώ, τα οποία κανονικά λήγουν τα έτη 2026, 2027 και 2028. Η κυβέρνηση, επιχειρώντας να γίνει αρεστή στο εξωτερικό και τις αγορές, δεσμεύει τεράστια ποσά για να πληρώσει τους δανειστές, προκειμένου να δείξει πως τηρεί τη δέσμευσή της για σημαντική απομείωση του χρέους. Ολα αυτά την ώρα που στο εσωτερικό της χώρας οι πολίτες μαστίζονται από την ακρίβεια, για την οποία δεν έχει εξαγγελθεί ούτε ένα μέτρο στήριξης.

Υπενθυμίζεται ότι έχουν προηγηθεί οι αποπληρωμές δανείων ύψους 2,645 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 και επιπλέον 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023. Μετά και τη νέα πρόωρη αποπληρωμή το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης το 2024 αναμένεται να περιοριστεί οριακά στα 356,5 δισ. ευρώ, από τα 356,7 δισ. ευρώ, που ήταν το 2023. Το 2025 το ελληνικό χρέος προβλέπεται να υποχωρήσει στο 149,1% ΑΕΠ, από το 153,7% το 2024. Φυσικά, όπως επισημαίνει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι στόχοι μπορεί να ανατραπούν, λόγω των πιθανών προσαρμογών σε περίπτωση νέας στατιστικής αποτύπωσης των αναβαλλόμενων τόκων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Πρόκειται για τους τόκους που καλείται να καταβάλει η χώρα μας στους δανειστές αναδρομικά από το 2012 και εκτείνονται έως το 2032.