Τομα Ζολι: Δήθεν «συμπερίληψη», που προκαλεί αποστροφή

Ο άνθρωπος που πρωταγωνίστησε στη δημιουργία της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού μοιάζει να μισεί ό,τι δεν είναι ακραίο περιθώριο

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες υπήρξαν μια προσφορά του ελληνικού πολιτισμού στην ανθρωπότητα. Πριν από 2.500 χρόνια οι Ελληνες φιλόσοφοι «αποστρατιωτικοποίησαν» την έννοια της άσκησης και… μεταβόλισαν τη σκληρή σωματική προσπάθεια σε πνευματικότητα.

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Οπως απέδειξε και η συμπλεγματική τελετή έναρξης των Γάλλων, η ανθρωπότητα πήρε αυτό το δώρο και το πέταξε. Αδυνατούμε να αντιληφθούμε ακόμα και σήμερα τι ήθελε να πετύχει μέσω των Ολυμπιακών Αγώνων ο σπουδαιότερος πολιτισμός 25 αιώνες πριν.

Για την αρχαία Ελλάδα η συνταγή ήταν το μέτρο σε όλα: Από το χτίσιμο του Παρθενώνα έως τη δημιουργία αγαλμάτων, όπως της Νίκης της Σαμοθράκης, που την έχουν αρπάξει οι Γάλλοι, την κρατούν στον Λούβρο και την παρουσίασαν ως δική τους στη θλιβερή τελετή της Παρασκευής. Στον σημερινό κόσμο το μέτρο έχει χαθεί. Η προσπάθεια της ελληνικής αρχαιότητας μέσω εφευρέσεων, όπως ο αθλητισμός και το ιδεώδες, ώστε ο «πολιτισμένος» άνθρωπος να νικήσει το ζώο που έχει μέσα του, δηλαδή τα πάθη του, κατέρρευσε προ πολλού. Ο νικητής των Ολυμπιακών Αγώνων τότε λάμβανε ένα κλαδί ελιάς. Σήμερα οι ανώτεροι συμβολισμού δεν αρκούν. Απαιτούνται μόνο πολλά ευρώ.

Η προπαγάνδα της «συμπερίληψης», που μετέδωσε σε υπερδόσεις και σε παγκόσμια κλίμακα η πολιτική ηγεσία της Γαλλίας, ήταν απλά ένα ξέσπασμα σεξουαλικών απωθημένων. Μια επιβολή του στερεότυπου της ομοφυλοφιλίας σε βάρος της ετεροφυλίας. Η τελετή έναρξης μετατράπηκε σε ένα θέαμα για πεινασμένους θαμώνες των κλαμπ για τραβεστί. Οι εννιά στους δέκα που ο Μακρόν, ως πολιτικός υπεύθυνος, ενέκρινε να εμφανιστούν στην τελετή έναρξης ήταν τρανς. Για τον πολιτισμό της σημερινής Γαλλίας υπήρξε χώρος μόνο για τη σεξουαλική υστερία περιθωριακών προτιμήσεων.

Η συμπερίληψή τους δεν είχε τίποτα να πει για τα εγκλήματα της Γαλλίας σε βάρος των περισσότερων αφρικανικών λαών ούτε για τους αστέγους, που τους μάζεψε ο μπόγιας σαν σκυλιά από τους δρόμους του Παρισιού πριν από την τελετή, ούτε για τα γκέτο. Η συμπερίληψη της δήθεν πολιτισμένης και «ανοιχτής» Γαλλίας αφορά μόνο τα τάνγκα και τη σεξουαλική πείνα γυμνών μεσήλικων, βαμμένων σαν στρουμφ ή μουσάτων με ψηλοτάκουνα. Εκεί εξαντλήθηκε η… καλλιτεχνική δημιουργία του ατάλαντου Ζολί, που παρουσίασε ως τέχνη ένα θέαμα το οποίο προκάλεσε αποστροφή σε δισεκατομμύρια τηλεθεατών, με εξαίρεση τη στιγμή της Σελίν Ντιόν. Η ανεκτικότητα της διοργανώτριας χωρά κάθε σεξουαλικό χούι, αλλά όχι τον χριστιανισμό.

Η βάρβαρη επίθεση στη σκηνή μιας παγκοσμίως άγνωστης ευτραφούς λεσβίας dj ως… Χριστού σε «μυστικό δείπνο», με φόντο έναν… ξεβράκωτο Διόνυσο, κορόιδεψε την πίστη εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Η «επανάσταση» των Γάλλων ήταν θρασύδειλη, αφού το έκαναν μόνο για τον χριστιανισμό, αλλά όχι και για το Ισλάμ. Ο φόβος από τη σφαγή του Charlie Hebdo και του Μπατακλάν τρομοκρατεί έως σήμερα το Παρίσι. Μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της γαλλικής Καθολικής Εκκλησίας και τον σάλο στα social media σε όλες τις χριστιανικές χώρες, ο καλλιτεχνικός διευθυντής αλλά και η διοργανώτρια Αρχή ζήτησαν συγγνώμη, δηλώνοντας υποκριτικά ότι δεν ήθελαν να προσβάλλουν κανέναν.

«Σαφώς, δεν υπήρχε ποτέ πρόθεση να δείξουμε ασέβεια σε οποιαδήποτε θρησκευτική ομάδα. Η τελετή έναρξης προσπάθησε να γιορτάσει την ανεκτικότητα της κοινότητας. Εάν οι άνθρωποι έχουν προσβληθεί, λυπούμαστε πραγματικά» δήλωσε η εκπρόσωπος του Παρισιού 2024, Αν Ντεσκάμπ, σε συνέντευξη Τύπου. Δίπλα στον Γάλλο καλλιτεχνικό διευθυντή και το τερατούργημά του βρέθηκαν τόσο «αριστερούληδες» όσο και «λίμπεραλ», που προσπαθούν να βαφτίσουν την ασχήμια, το μίσος και την προχειροδουλειά ως «προοδευτισμό». Κατηγορώντας όσους αντιδρούν ως… ακροδεξιούς και συντηρητικούς.

Στην πραγματικότητα, τα δισεκατομμύρια κανονικών ανθρώπων είναι που γυρίζουν την πλάτη σε τέτοια λούμπεν θεάματα, όπως της Παρασκευής. Η ασχήμια και η χυδαιότητα δεν είναι θέματα πολιτικής και η μαζική απόρριψη του συγκεκριμένου… σόου ήταν πολύ πιο αυθόρμητη απ’ οποιονδήποτε διαχωρισμό Αριστεράς – Δεξιάς, συντηρητισμού – προοδευτισμού. Το δημιούργημα του Τομά Ζολί ήταν μια νευρωτική, λιγούρικη σεξουαλικά και κακόγουστη παράσταση, που κατάφερε να ρεζιλέψει την ίδια την Γαλλία. Η γαλλική κυβέρνηση, όμως, είχε τον τελευταίο λόγο να δώσει το πράσινο φως για το τι θέλει να προβάλλει στον έξω κόσμο και φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη.

«Η τελετή έναρξης θα είναι επιτυχημένη» δήλωνε ο Ζολί στη βρετανική «Vogue» τον Ιούνιο, «αν όλοι αισθανθούν ότι εκπροσωπούνται σε αυτήν». Συνέβη ακριβώς το αντίθετο: Ηταν μια τελετή σκηνοθετημένη για το περιθώριο, με στόχο να διχάσει και να προσβάλλει. Οι γυναίκες, οι ετεροφυλόφιλοι, οι χριστιανοί, το ολυμπιακό πνεύμα, ακόμα και οι αθλητές σίγουρα δεν ένιωσαν να εκπροσωπούνται εξίσου. Ολα στην τελετή έναρξης έμοιαζαν σχεδιασμένα να ελαχιστοποιήσουν τη σημασία του αθλητικού ιδεώδους και του τι πρεσβεύει η διοργάνωση.

Η Γαλλία του Μακρόν επέλεξε να παρουσιάσει μια μισαλλόδοξη ΛΟΑΤΚΙκοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων, λες κι αυτό είναι το βασικό πρόβλημα της ανθρωπότητας σήμερα. Λες και η Ευρώπη είναι το μέρος που διώκονται οι ομοφυλόφιλοι, σαν να μην έχουν ίδια δικαιώματα με όλους. Αυτό που πάνω απ’ όλα αδυνατούν να καταλάβουν οι ακατάλληλοι διοργανωτές και ο μίζερος καλλιτεχνικός διευθυντής τους είναι ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν χρειάζονται επικαιροποίηση και προσαρμογή στα ήθη της κάθε εποχής. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ατόφιος πολιτισμός. Γι’ αυτό άντεξαν 2.500 χρόνια: Επειδή γέννησαν τον ορισμό του πολιτισμένου ανθρώπου, του δίποδου που, επιτέλους, καταφέρνει να ξεφύγει από τα ζωώδη πάθη και μίση του. Η κάθε εποχή είναι αυτή που καλείται να φορέσει το κοστούμι των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι Γάλλοι δεν μπόρεσαν.

ΤΟΜΑ ΖΟΛΙ

Καλλιτεχνικός διευθυντής στο «Παρίσι 2024»

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Γεννήθηκε στη Ρουέν της Γαλλίας το 1982. Το 1999, παράλληλα με τις θεατρικές σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Καέν, δημιούργησε έναν πανεπιστημιακό θεατρικό θίασο και έπαιξε σε πολλά περιφερειακά φεστιβάλ. Το 2001 εντάχθηκε στην επαγγελματική εκπαίδευση για ασκούμενους ηθοποιούς στο ACTEA, στην Καέν, και το 2003 εισήλθε στη Γαλλική Εθνική Σχολή Θεάτρου TNB. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του ίδρυσε τη δική του θεατρική εταιρία, La Piccola Familia. Από το 2010 έως το 2014 ανέβασε το «Ερρίκος VI» του Σαίξπηρ, μια 18ωρη συνεχή παράσταση, που παρουσιάστηκε εξ ολοκλήρου στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2014. Το 2022 δημιούργησε ένα θεατρικό έργο διάρκειας 24 ωρών βασισμένο σε έργα του Σαίξπηρ, του «Ερρίκου VI» και του «Ριχάρδου Γ’», με τίτλο «H6R3», παράσταση που έγινε αντικείμενο ντοκιμαντέρ για τη γαλλική τηλεόραση. Τον Σεπτέμβριο του 2022 διορίστηκε καλλιτεχνικός διευθυντής της τελετής έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού.