Η πρωτοβουλία Μόσχας και Πεκίνου θέτει ως στόχο μια πλατφόρμα συνεργασίας απέναντι από δυτικούς οργανισμούς, με στόχο την προώθηση ενός «πολυπολικού» κόσμου, εγχείρημα ωστόσο που είναι αρκετά δύσκολο να υλοποιηθεί
Η προσγείωση του Βλαντιμίρ Πούτιν στο αεροδρόμιο της Αστάνα στο Καζακστάν σηματοδοτεί και την έναρξη ενός μίνι διπλωματικού μαραθωνίου για τον Ρώσο πρόεδρο, με επίκεντρο την εν εξελίξει σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης. Ο Πούτιν συναντήθηκε με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ, επιδιώκοντας να ηγηθούν και να συνδιαμορφώσουν ένα ιδιότυπο μέτωπο απέναντι στη Δύση.
Οι δύο ηγέτες είχαν καθίσει ξανά σε κοινό τραπέζι στα μέσα Μαΐου, όταν ο Πούτιν είχε αναζητήσει την ισχυρή υποστήριξη του Πεκίνου με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Οργανισμός της Συνεργασίας της Σανγκάης αριθμεί εννέα χώρες-μέλη (Κίνα, Ινδία, Ιράν, Ρωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Πακιστάν, Τατζικιστάν) και θέτει ως στόχο μια πλατφόρμα συνεργασίας ανταγωνιστική των δυτικών οργανισμών, με στόχο την προώθηση ενός «πολυπολικού» κόσμου, μια λέξη που αρέσκονται να χρησιμοποιούν το τελευταίο διάστημα τόσο ο Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και ο Σι Τζινπίνγκ.
Σε αυτό το άρμα χωρών εντάσσεται πλέον και η Λευκορωσία, καθώς η πολιτική της ηγεσία αποτελεί ανοιχτά σύμμαχο του Ρώσου προέδρου. Παρά τις δεδομένες προθέσεις των δύο ισχυρών ηγετών να δημιουργήσουν έναν ισχυρό πόλο αντιπαραθετικό προς τις δυτικές ηγεσίες, Σι και Πούτιν γνωρίζουν πως το εγχείρημα είναι αρκετά δύσκολο να υλοποιηθεί. Ρωσία και Κίνα παραμένουν ανταγωνιστικές δυνάμεις στο διεθνές οικονομικό επίπεδο, με επίκεντρο την περιοχή της κεντρικής Ασίας, καθώς εκεί ανιχνεύονται πλούσια εμπορεύματα σε υδρογονάνθρακες, ζωτικής σημασίας ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία.
Χρυσή τομή
Ακόμη όμως κι αν βρεθεί η χρυσή τομή αυτές οι χώρες να συνυπάρχουν στο ανταγωνιστικό πεδίο του εμπορίου, η Ευρώπη συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, μάλιστα, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες επισκέφθηκαν πρόσφατα την περιοχή της κεντρικής Ασίας, θέλοντας να στείλουν μήνυμα στις ανταγωνίστριες δυνάμεις. Εκτός από τις χώρες που είναι τα πλήρη μέλη του, ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης περιλαμβάνει 14 χώρες εταίρους στον διάλογο, όπως είναι οι αραβικές χώρες του Κόλπου και η Τουρκία.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρευρίσκεται στη διάσκεψη του οργανισμού και συναντήθηκε με τον Πούτιν στη σκιά της εκρηκτικής κατάστασης που αντιμετωπίζει η Αγκυρα στη Βόρεια Συρία. Ερωτηθείς από δημοσιογράφους σχετικά με τον αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, ο Πεσκόφ παραδέχθηκε ότι «υπάρχουν ορισμένα “πιεστικά ζητήματα”, αλλά τόνισε την πολιτική βούληση των δύο χωρών να τα επιλύσουν», όπως μετέδωσε το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.
Η συνύπαρξη των τριών ηγετών ενισχύει τη μεταξύ τους σχέση, αλλά και την επιρροή τους στις χώρες της κεντρικής Ασίας. Η Μόσχα από την πλευρά της επιθυμεί να διατηρεί ακέραιη την επίδρασή της σε αυτές τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι είναι στενά προσδεδεμένες στην Κίνα, ενώ με αιχμή το Καζακστάν η κεντρική Ασία αποτελεί σημαντικό πεδίο υλοποίησης του κινεζικού προγράμματος «Νέοι Δρόμοι του Μεταξιού», που εγκαινίασε εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία ο Σι Τζινπίνγκ. Ο «σουλτάνος» γνωρίζει πως η διατήρηση καλών σχέσεων με τις δύο ηγέτιδες δυνάμεις μόνο οφέλη μπορεί να προσκομίσει στην Αγκυρα και τη διαπραγματευτική της θέση.
Σε ένδειξη της αυξανόμενης σημασίας του οργανισμού, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είναι επίσης παρών στην Αστάνα. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, που αναμένεται για επίσκεψη στη Ρωσία εντός του Ιουλίου, δεν έλαβε μέρος. Με την ολοκλήρωση των εργασιών της συνόδου κορυφής της Αστάνα, η Κίνα θα αναλάβει την εναλλασσόμενη προεδρία του Οργανισμού για την περίοδο 2024-2025. Ο οργανισμός ιδρύθηκε το 2001, αλλά τα τελευταία χρόνια πήρε νέα ώθηση ως αντίβαρο στη δυτική επιρροή, με έμφαση στα θέματα οικονομίας και ασφάλειας.
Μ.Η.Τ. 232120