Τέμπη: Το χρονικό μιας συγκάλυψης

Η εξατομίκευση της κατηγορίας σε εκείνους που συνέβαλαν στο έγκλημα συνιστά πάνδημη απαίτηση και προϋπόθεση κάθαρσης για τη χώρα μας

Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, για 57 αδικοχαμένους συνανθρώπους μας και τις οικογένειές τους ο χρόνος σταμάτησε. Η μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία στην Ελλάδα βύθισε σε γενικό πένθος και γέννησε το συλλογικό αίτημα για την αποκάλυψη των αιτίων και των υπευθύνων, καθώς και για την απόδοση δικαιοσύνης.

• Της Μιλένας Αποστολάκη

Η σύσταση της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών και όλων των πτυχών που συνδέονται με αυτό, η οποία προτάθηκε από το ΚΚΕ, δεν θα μπορούσε, σε περίπτωση που προέκυπταν ενδείξεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων από πολιτικά πρόσωπα, να οδηγήσει σε άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον τους.

Η ενδεδειγμένη οδός μετά και το πόρισμα της Ευρωπαίας εισαγγελέως ήταν η σύσταση προανακριτικής επιτροπής, την οποία το ΠΑΣΟΚ πρότεινε, αλλά με ευθύνη της κυβερνητικής πλειοψηφίας καταψηφίστηκε. Δόθηκε τότε ένα πρώτο σαφές μήνυμα από την πλευρά της κυβέρνησης ότι επιθυμεί να συγκαλύψει τα αίτια και τους υπευθύνους, προστατεύοντας συνδεδεμένα με αυτήν πολιτικά πρόσωπα. Η πρόταση του ΚΚΕ προσέφερε, κατά συνέπεια, στην κυβέρνηση μια χρήσιμη διέξοδο. Με την αποδοχή της η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι επιδιώκει την απόδοση ευθυνών, καθώς και ότι θα εργαστεί για την αποκάλυψη της αλήθειας. Ο τρόπος όμως με τον οποίο εξελίχθηκαν οι εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής ανέδειξε από την αρχή τη μεθοδευμένη προσπάθεια της πλειοψηφίας να συγκαλυφθεί η αλήθεια και να προστατευθούν εμπλεκόμενοι υπεύθυνοι. Η άρνησή της να διευρυνθεί ο κατάλογος των μαρτύρων, όπως είχαν ζητήσει όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ αλλά και όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ήταν αποκαλυπτική των προθέσεών της.

Ουσιώδεις μάρτυρες, που είχαν προειδοποιήσει για την πιθανότητα δυστυχήματος, που χειρίστηκαν τη μοιραία σύμβαση 717, που διαπραγματεύτηκαν εκ μέρους του Δημοσίου με τους Ιταλούς της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που από θέση ευθύνης επενέβησαν στον τόπο της τραγωδίας μετά το δυστύχημα ουδέποτε κλήθηκαν να εξεταστούν, καθώς αποκλείστηκαν με αυθαίρετη απόφαση της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Με εντελώς παρελκυστικό τρόπο, η κυβερνητική πλειοψηφία επεδίωξε να διαχύσει τις ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα που διετέλεσαν υπουργοί Μεταφορών στο απώτερο παρελθόν, 20 και πλέον χρόνια πριν από τα Τέμπη!

Επιπλέον, η κυβερνητική πλειοψηφία προσπάθησε με κάθε τρόπο να αποκλείσει κάθε συσχέτιση του δυστυχήματος με την υλοποίηση της μοιραίας σύμβασης 717, τις πολλές παρατάσεις της, τη γεωγραφική κατάτμηση του φυσικού αντικειμένου του έργου της. Η πρόδηλη αιτιώδης συνάφεια της μη υλοποίησης της σύμβασης με το δυστύχημα, η οποία επιβεβαιώνεται από όλα τα πορίσματα των εμπειρογνωμόνων, αμφισβητήθηκε από τους βουλευτές της πλειοψηφίας που συμμετείχαν στην επιτροπή. Το αφήγημα το οποίο αγωνίζονταν να στοιχειοθετήσουν ήταν πως, ακόμη και αν τα συστήματα ασφαλείας λειτουργούσαν, δεν θα μπορούσε να αποτραπεί η τραγωδία, η οποία προκλήθηκε από το ανθρώπινο λάθος του σταθμάρχη Λάρισας και τις παραβιάσεις του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας. Ακόμη και τον πρόδηλα παράνομο χαρακτήρα της μετάταξης του σταθμάρχη αρνήθηκαν με προκλητικό τρόπο οι βουλευτές της Ν.Δ.

Αποκαλυπτικός για τις προθέσεις της πλειοψηφίας υπήρξε και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν σημαντικοί μάρτυρες. Η προκλητική παρουσία του πρώην υπουργού Μεταφορών κ. Καραμανλή στην επιτροπή, ο οποίος εμφανίστηκε με ύφος κατηγόρου, και στη συνέχεια η άρνηση της επιτροπής να διαβιβαστεί η κατάθεσή του στον εφέτη ανακριτή με το ερώτημα της τέλεσης ψευδορκίας, οι υποχωρήσεις του προεδρείου απέναντι στην απαίτηση της αναπληρώτριας διοικήτριας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας να απαντήσει στις ερωτήσεις των μελών της επιτροπής με υπόμνημα την επομένη μέρα, καθώς και η καθυστερημένη κλήση του τέως περιφερειάρχη Θεσσαλίας, με αποτέλεσμα, έχοντας πλέον αποκτήσει την ιδιότητα του κατηγορουμένου, να την επικαλεστεί ώστε να μην απαντήσει τίνος εντολές εκτελούσε όταν μπάζωνε τον τόπο του εγκλήματος, συνιστούν μερικές μόνο πτυχές της συστηματικά μεθοδευμένης από τη Ν.Δ. απόπειρας συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών.

Αυτές οι μεθοδεύσεις οδήγησαν τη λειτουργία της επιτροπής σε αδιέξοδο. Στο όνομα τόσο της μνήμης των θυμάτων όσο και της απόδοσης δικαιοσύνης, η θεσμική υπευθυνότητα και, πάνω από όλα, η συνείδησή μας επέβαλαν την αποχώρησή του ΠΑΣΟΚ από την Εξεταστική Επιτροπή και την καταγγελία της απροκάλυπτης προσπάθειας συγκάλυψης. Οι ελπίδες ενός ολόκληρου λαού στρέφονται αποκλειστικά στην ελληνική Δικαιοσύνη. Η εξατομίκευση της κατηγορίας στα πρόσωπα εκείνα που με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους συνέβαλαν στο έγκλημα των Τεμπών συνιστά πάνδημη απαίτηση και προϋπόθεση κάθαρσης για τη χώρα μας. Η απόδοση κατηγοριών σε όλους όσοι έφταιξαν και η τιμωρία τους είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συνθήκης να μη συμβεί ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ μια τέτοια τραγωδία. Είναι προφανές ότι από αυτόν τον καταλογισμό δεν μπορεί να εξαιρεθούν πολιτικά πρόσωπα, εφόσον αποδειχθεί ότι ευθύνονται.

Η χώρα δεν μπορεί να αντέξει ούτε την απόπειρα διάχυσης των ευθυνών με την επίκληση των διαχρονικών παθογενειών των σιδηροδρόμων ούτε, πολύ περισσότερο, την εξαίρεση από τον καταλογισμό πολιτικών προσώπων, εφόσον αποδειχθεί ότι ευθύνονται.