Από τη Μενδώνη δεν υπάρχουν απαιτήσεις

Υποκριτική και κατόπιν εορτής η… οργισμένη δήλωση της υπουργού Πολιτισμού για τη βρετανική κιτς πασαρέλα στην αίθουσα των κλεμμένων Γλυπτών

Πριν από έναν χρόνο, στις 11 Ιανουαρίου 2023, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμευόταν θεσμικά για τα Γλυπτά του Παρθενώνα στη συνάντηση που είχε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου στο Προεδρικό Μέγαρο ότι «μετά τις εκλογές θα πετύχουμε τον στόχο της επανένωσης».

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Και προσέθετε: «Δεν αναμένω άμεσα αποτελέσματα, έχουμε κάνει συστηματικές κινήσεις. Εφόσον ο λαός μάς εμπιστευτεί, τότε μετά τις εκλογές πιστεύω ότι τον στόχο αυτόν θα μπορέσουμε να τον πετύχουμε με σεβασμό στις κόκκινες γραμμές που έχουν θέσει όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις». Αποδείχθηκε, όμως, μία ακόμα ψηφοθηρική φωτοβολίδα.

Μοναδικός στόχος του πρωθυπουργού ήταν τότε να ξανακερδίσει τις εκλογές, όπως κι έγινε, όχι να φέρει μετά την κάλπη πίσω τα Γλυπτά. Απόδειξη ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν «κολλήσει» είναι ότι το θέμα έχει πέσει χαμηλά στην ατζέντα της επικοινωνιακής καμπάνιας του Μαξίμου και, κυρίως, οι χθεσινές δηλώσεις της Μενδώνη για το κιτς σόου μόδας που έστησε το Βρετανικό Μουσείο.

«Με τη διοργάνωση επίδειξης μόδας στις αίθουσες όπου εκτίθενται τα Γλυπτά του Παρθενώνα, το Βρετανικό Μουσείο, για μια ακόμη φορά, αποδεικνύει τον μηδενικό σεβασμό του προς τα αριστουργήματα του Φειδία» είπε κατόπιν εορτής η υπουργός Πολιτισμού: «Οι ιθύνοντες του Βρετανικού Μουσείου ευτελίζουν και προσβάλλουν όχι μόνο το μνημείο, αλλά και τις οικουμενικές αξίες που αυτό εκπέμπει. Οι συνθήκες έκθεσης και φύλαξης των Γλυπτών στην Duveen Gallery συνεχώς επιδεινώνονται. Είναι η ώρα τα κλεμμένα και κακοποιημένα γλυπτά αριστουργήματα να αστράψουν στο αττικό φως». Το καλό κλίμα που υποτίθεται ότι είχε διαμορφωθεί με το Βρετανικό Μουσείου για να προμοτάρει ο Μητσοτάκης το κόμμα του στις περσινές εκλογές δεν υπάρχει πλέον. Διαφορετικά, θα χρησιμοποιούσε άλλη ρητορική η Μενδώνη. Λιγότερο άμεση και περισσότερο ήπια…

Ομως, η στάση της υπουργού είναι έτσι κι αλλιώς υποκριτική. Στην πραγματικότητα, αυτό που κάνει από την αρχή της θητείας της είναι απλά να κλοτσάει το τενεκεδάκι παρακάτω, συμβάλλοντας στην παγίωση μιας κατάστασης που άτυπα καθιερώνει τη Βρετανία ως ιδιοκτήτη των κλεμμένων Γλυπτών του Παρθενώνα. Ενώ η Μενδώνη κι ο πρωθυπουργός διαφήμιζαν ότι πασχίζουν και βρίσκονται κοντά στην «επανένωση» των Γλυπτών, αποκαλύφθηκε ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες η Αθήνα συζητά δανεισμό κι όχι οριστική επιστροφή των δικών της κλεμμένων Γλυπτών, παζαρεύοντας την ανταλλαγή τους με άλλους αμύθητης αξίας ελληνικούς θησαυρούς που θα στείλει στο Βρετανικό Μουσείο.

Η μυστική διπλωματία Μαξίμου και Μενδώνη, δηλαδή, θα έχει -σε περίπτωση συμφωνίας- το ολέθριο αποτέλεσμα της κατοχύρωσης της ιδιοκτησίας των Γλυπτών στη Βρετανία. Απ’ αυτή την άποψη, καλώς δεν προχωράνε οι συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις. Διότι, πέρα από ηττοπαθείς, σκανδαλώδεις κι εκτός εθνικών κόκκινων γραμμών, είναι κι αναποτελεσματικές, όπως αποδεικνύεται εμπράκτως. Οι Βρετανοί δεν έχουν κανέναν λόγο να ρισκάρουν το παραμικρό όσο η Αθήνα επιλέγει τον ρόλο του αιώνιου θύματος. Η υπουργός, μέχρι να επαναπατριστούν οριστικά τα αριστουργήματα της Ελλάδας στο σπίτι τους, οφείλει να είναι τουλάχιστον ο θεματοφύλακας της νομιμότητας και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των Γλυπτών.

Αντίθετα, η Μενδώνη, μπροστά στην προοπτική μιας φωτογραφίας του Μητσοτάκη με δανεισμένα, από τον ληστή τους, Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα με στόχο κάποιες ψήφους παραπάνω, συναινεί σε μια αδιανόητη στρατηγική ατζέντα. Μια «αυτοκτονική» κίνηση που όχι μόνο θα σφραγίζει την παραίτηση της Αθήνας από το ιδιοκτησιακό της δικαίωμα, κατοχυρώνοντας τα Γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά θα αναλαμβάνει και τη δέσμευση να στέλνει κι άλλα αριστουργήματα της Ελλάδας στη Βρετανία. «Ο Μητσοτάκης και ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, Οσμπορν διαπραγματεύονται καινοτόμο συμφωνία δανείου, που θα συνεπαγόταν μέρος της ζωφόρου να δανειστεί στο Μουσείο της Ακρόπολης. Σε αντάλλαγμα, κι άλλοι ελληνικοί θησαυροί θα αποστέλλονταν με δανεισμό στο μουσείο στο Μπλούμσμπερι, στο Λονδίνο» έχουν αποκαλύψει οι «Financial Times».

Η μόνη εξουσιοδότηση αλλά και το βασικό καθήκον που έχει η Μενδώνη είναι να φροντίσει άμεσα και σοβαρά για την πολυμέτωπη προσφυγή σε όλα τα διεθνή δικαιοδοτικά όργανα για την εμμονική άρνηση των κυβερνήσεων της Βρετανίας και του Βρετανικού Μουσείου να δώσουν πίσω τα κλοπιμαία. Αλλωστε, οι βρετανικές πολιτικές ηγεσίες ταμπουρώνονται επί δεκαετίες πίσω από την πρόφαση-εμπαιγμό ότι το «ανεξάρτητο» μουσείο είναι το μόνο αρμόδιο να αποφασίσει, για να επιστρέψουν επιτέλους τα Γλυπτά εκεί απ’ όπου εκλάπησαν.

Η αστεία παράσταση, που θέλει το Βρετανικό Μουσείο να μπορεί να συνεχίζει να «αρνείται» στη μεγαλύτερη υπόθεση κλεπταποδοχής παγκοσμίως, δεν θα γινόταν να παίζεται ακόμη χωρίς τη συναίνεση του πρωθυπουργού και της Μενδώνη. Αντί να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις για τη μόνιμη επιστροφή των Γλυπτών, η κυβέρνηση βοηθά, με άνοιγμα νέων συζητήσεων περί δανεισμού, να κατοχυρωθεί η αρχαιοκαπηλία της Βρετανίας.

Θυμίζουμε ότι η Μενδώνη νομιμοποίησε την κλεμμένη «Συλλογή Στερν». Οτι τσιμέντωσε τον Παρθενώνα, με τον αγαπημένο του Μητσοτάκη «Economist» να παρομοιάζει τότε τη βάρβαρη παρέμβαση «με την πλήρη καταστροφή των Αθηνών από τον Ξέρξη». Και ότι δεν εμπόδισε, όπως κατηγορεί τώρα τους Βρετανούς, τον οίκο Christian Dior να μετατρέψει σε πασαρέλα μοντέλων τον Ιερό Βράχο με φωτογραφίσεις μόδας. Ομως, για τη συγκεκριμένη υπουργό δεν μπορούν να υπάρχουν τελικά απαιτήσεις που να ξεπερνούν τις ικανότητές της και την εμμονική ψηφοθηρία της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ

Υπουργός Πολιτισμού

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Γεννήθηκε το 1960 στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Αθηνών. Από το 1983 εργάστηκε ως επιστημονική συνεργάτιδα στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών. Το 1998 εξελέγη στη βαθμίδα του κύριου ερευνητή. Την περίοδο 1995-1999 ήταν επικεφαλής του διεπιστημονικού προγράμματος «Ιστορία του Τοπίου και Τοπικές Ιστορίες». Από το 1999 και για 10 χρόνια ήταν γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού. Από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα είναι, ως εξωκοινοβουλευτική, υπουργός Πολιτισμού.