Ερευνα επιστημόνων πάνω στην απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων προστατεύει το γενετικό υλικό
Μια νέα εξατομικευμένη θεραπεία για τον καρκίνο «γεννά» η πρωτοποριακή έρευνα Ελλήνων επιστημόνων σχετικά με την απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων του οργανισμού.
Πρόκειται για δράση με επικεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του βρετανικού πανεπιστημίου Dundee Βασίλη Γοργούλη (ένθετη φωτό), η οποία μάλιστα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Molecular Cell».
Ο Ελληνας επιστήμονας κατά τη διάρκεια της πολύχρονης ερευνητικής πορείας του εστιάζει το ενδιαφέρον του στο θεμελιώδες ερώτημα πώς τα κύτταρα αντιδρούν σε ερεθίσματα που προκαλούν βλάβες στο γονιδίωμα.
Η κυτταρική γήρανση, η οποία αποτέλεσε το επίκεντρο της τελευταίας έρευνάς του, είναι ένας μηχανισμός απόκρισης των κυττάρων στο στρες και άλλα τοξικά και δυνάμει καρκινογόνα ερεθίσματα.
Τα κύτταρα σταματούν να πολλαπλασιάζονται και αλλάζει το γονιδίωμά τους προκειμένου να μην περάσει στην επόμενη γενιά η βλάβη που έχει υποστεί το γενετικό υλικό του. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις τα κύτταρα αυτά δεν απομακρύνονται από τον οργανισμό και μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία νεοπλασματικής νόσου ή άλλων ασθενειών, όπως αυτοάνοσα νοσήματα.
Μέσα από προηγούμενες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως το «Nature», το «Science» και το «Cancer Cell», ο Βασίλης Γοργούλης έχει παρουσιάσει, μεταξύ άλλων, το δυναμικό μοντέλο καρκινογένεσης, που έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κύρια μοντέλα για την κατανόηση και τη θεραπεία του καρκίνου. Ακόμη, με την έρευνά του έχει συμβάλει στην ανατροπή της άποψης ότι η κυτταρική γήρανση είναι μία μη αναστρέψιμη κατάσταση αδράνειας του κυττάρου και στην καθιέρωση της κυτταρικής γήρανσης ως θεμελιώδους χαρακτηριστικού του καρκίνου.
Καινοτόμα χημική ένωση
Ως εκ τούτου, κατά την τελευταία έρευνα που ολοκλήρωσε μαζί με τους συνεργάτες του επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι μέχρι σήμερα τα γηρασμένα κύτταρα εντοπίζονταν μόνο στα βιοπαθολογικά εργαστήρια κατά την κυτταρική καλλιέργεια και δεν υπήρχε η δυνατότητα απομόνωσής τους. Σύντομα οι ερευνητές έδωσαν την απάντηση, δημιουργώντας μια καινοτόμα χημική ένωση- αντιδραστήριο (GLF16) με τη βοήθεια της οποίας εντοπίζονται τα γηρασμένα κύτταρα απευθείας στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως και σε ζωντανούς ιστούς.
«Εφόσον εντοπίσουμε πού βρίσκεται η βλάβη με τα γηρασμένα κύτταρα, μπορούμε μετά να αναπτύξουμε τεχνολογία για να τα εξουδετερώσουμε και η εξουδετέρωσή τους γίνεται με μια ομάδα φαρμάκων που λέγονται σενολυτικά φάρμακα» περιέγραψε ο Βασίλης Γοργούλης σχετικά με το σπουδαίο αυτό επίτευγμα.
Οπως εξήγησε, μετά τη δημιουργία του αντιδραστηρίου η ομάδα των ερευνητών το ενσωμάτωσε σε ένα νανοσωματίδιο προκειμένου να το εισαγάγει στον οργανισμό και αυτό να εντοπίσει τα γηρασμένα κύτταρα μέσω της ουσίας λιποφουσκίνης που περιέχουν. Με τη μέθοδο αυτή κατάφεραν όχι μόνο τον εντοπισμό αλλά και την απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων.
Ετσι, η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει στην καταστροφή τους χωρίς να επηρεάζονται τα υγιή κύτταρα και θα μπορεί να παρέχεται στον ασθενή εξατομικευμένη θεραπεία μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπών και παρενεργειών.
Πλέον ο κ. Γοργούλης και οι συνεργάτες του θέτουν τους επόμενους ερευνητικούς τους στόχους, «που θα είναι μεγάλη επανάσταση στο πεδίο», όπως τόνισε ο ίδιος. Ειδικότερα, επιδιώκουν να συνδέσουν τα σενολυτικά φάρμακα με το αντιδραστήριο που συνέθεσαν, να τα ενσωματώσουν μέσα στο νανοσωματίδιο και να το χορηγήσουν στον ανθρώπινο οργανισμό. «Με τον τρόπο αυτό θα εντοπίσουμε και θα καταστρέψουμε αυτές τις εστίες των γηρασμένων κυττάρων που έχουν άμεση σχέση με τη δυσλειτουργία του οργανισμού» κατέληξε ο επιστήμονας.
Μ.Η.Τ. 232120