Ποια τρόφιμα κόβουν οι Ελληνες λόγω ακρίβειας

Περιορίζουν το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα λαχανικά, σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΛΚΑ

Σημαντικές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων επιφέρει το κύμα ακρίβειας που σαρώνει την οικονομία της χώρας. Τα νοικοκυριά περιορίζουν το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα λαχανικά, και στρέφονται σε φτηνότερες επιλογές προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις μεγάλες ανατιμήσεις.

Σύμφωνα με έρευνα το Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη σε είδη παντοπωλείου διαμορφώθηκε το 2022 στα 1.825 ευρώ, μειωμένη κατά 5,8% σε σχέση με το 2009, τη χρονιά πριν από την έναρξη της πρώτης δημοσιονομικής κρίσης. Σε σχέση με το 2021, η συνολική δαπάνη σε είδη παντοπωλείου αυξήθηκε κατά 3,10%, κάτι που αποδίδεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, στον συνδυασμό των ανατιμήσεων και της μείωσης στον όγκο αγορών των νοικοκυριών.

Με βάση τα στοιχεία αυτά εκτιμάται ότι η συνολική δαπάνη των Ελλήνων για είδη παντοπωλείου το 2022 ανέρχεται σε 20,28 δισ. ευρώ (έναντι 22,10 δισ. ευρώ το 2009). Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό περιλαμβάνει μόνο τη δαπάνη των Ελλήνων (π.χ. όχι τη δαπάνη μέσω Ho.Re.Ca., τουρισμού, εστίασης κ.λπ.) και αφορά μόνο τα είδη παντοπωλείου (π.χ. δεν περιλαμβάνονται λοιπά είδη που βρίσκονται σε καταστήματα σούπερ μάρκετ, όπως γραφική ύλη, είδη για κατοικίδια, βρεφικό γάλα, είδη bazaar, καλλυντικά, καπνός κ.λπ.).

Από την ανάλυση του ΙΕΛΚΑ προκύπτει πως η δαπάνη ανά κατηγορία αγαθών έχει διαφοροποιηθεί αρκετά στις επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, κάτι που αποδίδεται στις αλλαγές σε καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες.

Ειδικότερα, τα στοιχεία της μηνιαίας χρηματικής δαπάνης δείχνουν:

• Αύξηση στη δαπάνη των αγορών σε βασικές πηγές υδατανθράκων. Ενδεικτικά, η δαπάνη για ψωμί και είδη αρτοποιίας αυξήθηκε κατά 12%.

• Μείωση της δαπάνης για πηγές πρωτεΐνης. Ενδεικτικά, στο μοσχαρίσιο κρέας η μείωση φτάνει το 18% και στο κρέας από αιγοπρόβατα το 40%.

• Μείωση της δαπάνης σε γαλακτοκομικά. Για παράδειγμα, το νωπό φρέσκο γάλα παρουσιάζει μείωση 30%.

• Μείωση κατά 17% της δαπάνης για ελαιόλαδο.

• Μείωση κατά 7% της δαπάνης για φρούτα και 43% για λαχανικά.

• Αύξηση κατά 44% στα όσπρια και κατά 48% στους ξηρούς καρπούς.

• Μείωση της δαπάνης για μη αλκοολούχα ποτά κατά 9%, αλλά αύξηση της δαπάνης για αλκοολούχα ποτά κατά 68%.

Μηνιαία κατανάλωση

Ακόμα πιο ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της μηνιαίας κατανάλωσης σε ποσότητες, τα οποία καταγράφουν μεγάλες μεταβολές πλέον σε επίπεδο διατροφής. Συγκεκριμένα, καταγράφεται σταθερή τάση στις κύριες πηγές υδατανθράκων, με τη μηνιαία κατανάλωση κατά κεφαλήν σε ψωμί και είδη αρτοποιίας να παρουσιάζει μείωση κατά 6%, σε περίπου 4 κιλά μηνιαίως.

Επίσης, μείωση στην κατανάλωση των βασικών ζωικών πρωτεϊνών κατά περίπου 16%, με περίπου 1 κιλό λιγότερο κρέας μηνιαίως, με εξαίρεση τα πουλερικά, τα οποία παρουσιάζουν αύξηση (είναι άλλωστε πιο οικονομική λύση). Αύξηση παρουσιάζουν οι φυτικές πρωτεΐνες και ειδικά τα όσπρια. Την ίδια ώρα, μείωση καταγράφεται στα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα στο φρέσκο γάλα κατά 41%, με εξαίρεση το γάλα με χαμηλά λιπαρά και τα αβγά, μείωση στην κατανάλωση ελαιολάδου κατά περίπου 30%, μείωση στα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά κατά περίπου 15%, με μείωση κατά 1 κιλό λιγότερο ανά μήνα τόσο σε φρούτα όσο και σε λαχανικά, κάτι που όμως εν μέρει αποδίδεται στη σπατάλη τροφίμων της δεκαετίας του 2000.