Η Οδηγία της Ε.Ε., που θα πρέπει να ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες εντός δύο ετών, αφορά το πλαφόν στα επιτόκια και το φρένο στους πλειστηριασμούς
Ανώτατα όρια για τα επιτόκια της καταναλωτικής πίστης θα είναι υποχρεωμένα να ορίζουν τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ παράλληλα θα επιβληθεί στις τράπεζες να εξαντλούν όλες τις δυνατότητες ρύθμισης δανείων πριν φτάσουν σε πλειστηριασμό. Αυτές είναι δύο από τις βασικές πρόνοιες της νέας Κοινοτικής Οδηγίας για την Καταναλωτική Πίστη, που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θα πρέπει να ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες το αργότερο σε δύο χρόνια. Μένει να δούμε ποιο θα είναι το όριο των επιτοκίων και πώς θα διασφαλιστεί η εφαρμογή τους.
Ιδιαίτερα για το θέμα του προσδιορισμού ανώτατων επιτοκίων καταναλωτικής πίστης, η νέα Οδηγία θα έχει μεγάλη βαρύτητα για την ελληνική τραπεζική αγορά, καθώς, όπως είναι γνωστό, τα επιτόκια στη χώρα μας είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Μόνο σε μία περίπτωση, όταν ο Αρειος Πάγος είχε εκδώσει απόφαση που όριζε ότι τα τραπεζικά επιτόκια δεν πρέπει να υπερβαίνουν το ανώτατο εξωτραπεζικό (δικαιοπρακτικό) επιτόκιο, παρουσιάστηκε στην Ελλάδα το ζήτημα της επιβολής κάποιου ανώτατου ορίου. Ομως, οι τράπεζες είχαν επικαλεσθεί τους κανόνες για την απελευθέρωση της τραπεζικής πίστης, και εκείνη η απόφαση δεν είχε αλλάξει τις πρακτικές που ακολουθούσαν.
Στο άρθρο 31, λοιπόν, της νέας Οδηγίας με θέμα «Ανώτατα όρια επιτοκίων, συνολικού ετήσιου πραγματικού επιτοκίου και συνολικού κόστους της πίστωσης για τον καταναλωτή» ορίζεται ότι τα κράτη-μέλη θεσπίζουν ανώτατα όρια για ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: α) τα επιτόκια που εφαρμόζονται στις συμβάσεις πίστωσης ή στις πιστωτικές υπηρεσίες συμμετοχικής χρηματοδότησης, β) το συνολικό ετήσιο πραγματικό επιτόκιο, γ) το συνολικό κόστος της πίστωσης για τον καταναλωτή.
Οπως εξηγείται στην Οδηγία, σε αρκετά κράτη ισχύει ήδη η επιβολή ανώτατου ορίου επιτοκίου, και αυτό θα επεκταθεί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, γιατί είναι επωφελές μέτρο για τους καταναλωτές. «Σε ορισμένα κράτη-μέλη αποτελεί συνήθη πρακτική ο καθορισμός ανώτατων ορίων για τα επιτόκια, τα συνολικά ετήσια πραγματικά επιτόκια και/ή το συνολικό κόστος της πίστωσης για τον καταναλωτή. Ο εν λόγω καθορισμός ανώτατων ορίων έχει αποδειχθεί επωφελής για τους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να μπορούν να διατηρήσουν το ισχύον νομικό καθεστώς τους. Ωστόσο, σε μια προσπάθεια αύξησης της προστασίας των καταναλωτών χωρίς την επιβολή περιττών περιορισμών στα κράτη-μέλη, θα πρέπει να θεσπιστούν ανώτατα όρια για τα επιτόκια, τα συνολικά ετήσια πραγματικά επιτόκια και/ή το συνολικό κόστος της πίστωσης για τον καταναλωτή σε ολόκληρη την Ενωση» αναφέρει η Οδηγία.
Με άλλο άρθρο προβλέπεται ότι θα πρέπει οι τράπεζες να εξαντλούν όλες τις δυνατότητες ρύθμισης ενός χρέους πριν καταλήξουν σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Η εν λόγω τροποποίηση μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, παράταση της διάρκειας της σύμβασης πίστωσης, αλλαγή του είδους της σύμβασης πίστωσης, αναβολή της καταβολής του συνόλου ή μέρους των δόσεων αποπληρωμής για ορισμένο χρονικό διάστημα, αλλαγή του επιτοκίου, παροχή αναστολής καταβολής δόσεων, μερική αποπληρωμή δόσεων, μετατροπή νομίσματος και μερική άφεση και ενοποίηση του χρέους.
Μ.Η.Τ. 232120