Τσίπρας: Σε δεινή θέση έπειτα από τη συντριβή

Εχει μικρά περιθώρια να ανασυντάξει τον ΣΥΡΙΖΑ για να διεκδικήσει μια αξιοπρεπή παρουσία στις δεύτερες κάλπες

Η στρατηγική καθίζηση που υπέστη χθες το βράδυ ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει επιτακτικά στο προσκήνιο ζητήματα υπαρξιακού χαρακτήρα και επαναπροσδιορισμού της φυσιογνωμίας και των στόχων του κόμματος.

• Από τον Γιώργο Χατζηδημητρίου

Είναι πρόδηλο ότι η πλειονότητα των πολιτών οδηγήθηκε σε μια ηχηρή πολιτική αποδοκιμασία που δεν αφήνει στον Αλέξη Τσίπρα περιθώρια πολλών επιλογών. Ειδικά τώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έχει την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων, αποφάσισε να προσφύγει σε δεύτερες κάλπες, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει μικρά περιθώρια να ανασυντάξει το κόμμα του έπειτα από αυτήν την εκκωφαντική συντριβή και να διεκδικήσει μια περισσότερο αξιοπρεπή και ανταγωνιστική παρουσία. Οι προβλεπόμενες καταστατικές διαδικασίες παίρνουν απλά βραχεία αναστολή.

Μέχρι το βράδυ του Σαββάτου ήταν γνωστό στους παροικούντες την κομματική Ιερουσαλήμ και το στενό κομματικό ιερατείο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταλάμβανε τη δεύτερη θέση. Υπολόγιζαν όμως ότι η διαφορά θα περιοριζόταν σε λελογισμένα όρια, στις παρυφές του 3%, ώστε στον δεύτερο γύρο που θα ακολουθούσε να βρεθεί σε θέση βολής από τη Ν.Δ. Ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας έλεγε στον κύκλο του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στην περίπτωση αυτή διέθετε σημαντικές εφεδρείες από τα όμορα κόμματα σε σχέση με την «ανάδελφη Ν.Δ.». Το συντριπτικό αποτέλεσμα ωστόσο αφήνει πίσω του συντρίμμια, σκορπίζοντας στους πέντε δρόμους τις ανεδαφικές προσδοκίες. Ακόμα και οι πιο απαισιόδοξοι δυσκολεύονταν χθες τα βράδυ στους επάνω ορόφους της Κουμουνδούρου να εξηγήσουν το μέγεθος της πρωτοφανούς ήττας.

«Ας περιμένουμε να δούμε τα πρώτα πραγματικά αποτελέσματα, διότι έχουμε εμπειρία από εκλογικές αναμετρήσεις και γνωρίζουμε ότι τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να είναι διαφορετικά» δήλωναν αμήχανοι όταν ανακοινώθηκε το πρώτο exit poll που έδειχνε ευρύ προβάδισμα της Νέας Δημοκρατίας. Οσο η ώρα περνούσε βασανιστικά και επιβεβαιωνόταν το μέγεθος της αποσβολωτικής ήττας, η Κουμουνδούρου έμοιαζε στοιχειωμένη. Λίγο μετά τις 9 το βράδυ ο Αλέξης Τσίπρας έφτασε στα γραφεία του κόμματος και χωρίς να κάνει κάποια δήλωση δρασκέλισε γοργά τη φρουρούμενη είσοδο.

Τηλεφώνημα

Από το γραφείο του επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο συνεχάρη για την επιτυχία του, και στη συνέχεια οργάνωσε μια κλειστή σύσκεψη με τη συμμετοχή του Ευκλείδη Τσακαλώτου, των δύο γραμματέων, Ράνιας Σβίγγου και Κώστα Βασιλειάδη, και του Αλέκου Φλαμπουράρη. Το βασικό ερώτημα που ζητούσαν να απαντηθεί όσοι είχαν κουράγιο εκείνες τις ώρες είναι «τις πταίει».

Στον ΣΥΡΙΖΑ ψάχνονται με απορία να καταλάβουν κυριολεκτικά «από πού τους ήρθε» ένα τόσο απογοητευτικό αποτέλεσμα που γυρίζει το κόμμα στις εποχές του 2012 και ανοίγει μια δυσοίωνη προοπτική για περαιτέρω πολιτική και εκλογική συρρίκνωση. Μπροστά στη βαρύτατη ήττα -η δεύτερη χειρότερη επίδοση στη Μεταπολίτευση μετά τη συντριβή της Ενώσεως Κέντρου υπό τον Γεώργιο Μαύρο- η πρώτη γραμμή άμυνας ήταν να στραφεί η κριτική προς τα όμορα «αριστερά» κόμματα, τα οποία, όπως υποστήριζαν, «φούσκωσαν τα πανιά του Μητσοτάκη». Αποδείχθηκε βεβαίως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε υπολογίσει τις δυσκολίες της απλής αναλογικής και αντιμετώπισε ανυπέρβλητους ιλίγγους.

Το προσκλητήριο συνεργασίας που απηύθυνε ο Αλ. Τσίπρας του επιστράφηκε με τρόπο που δεν περίμενε. Απέναντι στη μονολιθική και διαυγή στρατηγική Μητσοτάκη, που ζήτησε εξαρχής αυτοδυναμία, η στρατηγική Τσίπρα αποδείχτηκε «κινητή εορτή».

Λάθη

Στη μακρόσυρτη προεκλογική περίοδο που εξελίχθηκε σε συνθήκες πρωτοφανούς αδιαφορίας ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως αναγνωρίζουν κορυφαία στελέχη, «έκανε όσα λάθη μπορούσε». Το μήνυμα που ήθελε να στείλει θόλωσαν οι θέσεις για κυβέρνηση ηττημένων, εν συνεχεία ανοχής και ειδικού σκοπού, στην οποία κατέληξε, προκαλώντας σύγχυση για τις πραγματικές του προθέσεις.

Από την άλλη, άργησε να αντιληφθεί τις παγίδες Βαρουφάκη που τον έμπλεξε στα δίχτυα του, ανακαλώντας μνήμες κλειστών τραπεζών. Στο τέλος, ήρθε και η χαριστική βολή Κατρούγκαλου για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών που, όπως φάνηκε, χθες έσπρωξε τους ελεύθερους επαγγελματίες στην κάλπη της Ν.Δ. Μόνο στους μισθωτούς και τους νέους, παρεμπιπτόντως, είχε ισχυρή επιρροή ο ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτοκριτική δεν κάναμε, πρόγραμμα δεν παρουσιάσαμε εγκαίρως» συνόψισε στη «δημοκρατία» μετριοπαθές στέλεχος, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για στρατηγικές μετατοπίσεις. Αργά το βράδυ ο Αλέξης Τσίπρας το αναγνώρισε αυτό σημειώνοντας: «Πρέπει να κάνουμε άμεσα όλες τις αλλαγές που χρειάζονται ώστε να δώσουμε με τους καλύτερους δυνατούς όρους την επόμενη κρίσιμη και τελική εκλογική μάχη».

Οπως είπε, «το εκλογικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά αρνητικό για τον ΣΥΡΙΖΑ. Πριν από λίγο επικοινώνησα με τον κύριο Μητσοτάκη και τον συνεχάρην για τη νίκη του. Οι αγώνες έχουν και νίκες και ήττες. Τα συλλογικά μας όργανα θα συγκληθούν άμεσα ώστε να αποτιμήσουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Ο εκλογικός κύκλος ωστόσο δεν έχει ακόμα τελειώσει, δεδομένου ότι κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξει δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Συνεπώς δεν έχουμε το περιθώριο του χρόνου».

Μετά τις δεύτερες κάλπες θα βγουν τα μεγάλα μαχαίρια στην Κουμουνδούρου

Ο Αλέξης Τσίπρας σήκωσε μόνος του το βάρος του εκλογικού αγώνα που οδήγησε στην ισοπεδωτική ήττα. Μοιραία, το βλέμμα όλων στο κόμμα του στρέφεται τώρα σ’ αυτόν. Πληρώνει κυρίως ότι δεν μπόρεσε να αλλάξει το κόμμα του και δεν έπεισε.

Κοινή συναινέσει, ο ίδιος και η εσωκομματική αντιπολίτευση συμφωνούν ότι αυτό που τώρα προέχει δεν είναι να ανοίξει μια ολέθρια εσωκομματική συζήτηση. Αυτά τα θέματα, που αφορούν όχι μόνο τη στρατηγική φυσιογνωμία του κόμματος, αλλά και τον ρόλο του ίδιου του Αλ. Τσίπρα στην ηγεσία, θα ανοίξουν οργανωμένα μετά τη λήξη του δεύτερου γύρου. Σε ανύποπτο χρόνο, πάντως, ο Αλ. Τσίπρας είχε δηλώσει ότι σε περίπτωση ήττας -θυμίζουμε ότι αυτή είναι η τέταρτη διαδοχικά- θα θέσει τον εαυτό του στην κρίση των οργανωμένων μελών, όπου η αποδοχή του είναι καθολική.

Και νωρίτερα, στην τελική ευθεία της κάλπης, προ εικοσαημέρου, είχε δηλώσει: «Αν το εκλογικό αποτέλεσμα είναι πάρα πολύ αρνητικό για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διαδικασίες και θα αποφασίσει τι είναι καλύτερο για εκείνον». Αναφερθείς δε στη διαδικασία διαδοχής του, πρόσθεσε: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύω ότι έρχεται από πολύ μακριά και θα πάει πολύ μακριά. Αρα κάποια στιγμή θα έρθει και η ώρα να δούμε πώς είναι η… σκορδαλιά δίχως σκόρδο».