Τηλεφωνική συνομιλία θα έχουν εντός των ημερών οι υπουργοί Αμυνας των δύο χωρών Παναγιωτόπουλος και Όστιν
Από τον Αλέξανδρο Τάρκα*
Τηλεφωνική συνομιλία εντός των ημερών (και, σε κάθε περίπτωση, πριν από τη συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν της προσεχούς Δευτέρας) θα έχουν οι υπουργοί Αμυνας της Ελλάδας Νίκος Παναγιωτόπουλος και των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν, με κύριο θέμα την αποστολή εξοπλισμού στην Ουκρανία.
Η συνομιλία έχει προγραμματιστεί με τυπική αφορμή την κύρωση, την Πέμπτη από τη Βουλή, της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) μεταξύ των δύο χωρών. Η MDCA προβλέπει αφενός τη δυνατότητα χρήσης περισσότερων βάσεων και τοποθεσιών από στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και αφετέρου την αμερικανική χρηματοδότηση σε έργα και εγκαταστάσεις καίριου ενδιαφέροντος για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Η κύρωση της MDCA καθυστέρησε πάντως αρκετούς μήνες, με ευθύνη της συνήθους ελληνικής γραφειοκρατίας, καθώς η υπογραφή της συμφωνίας είχε γίνει στην Ουάσινγκτον από τους υπουργούς Εξωτερικών Ν. Δένδια και Αντ. Μπλίνκεν τον περασμένο Οκτώβριο και δεν υπήρχαν εκκρεμότητες.
Ωστόσο, πέρα από τις αναμενόμενες αμοιβαίες φιλοφρονήσεις για το άριστο επίπεδο των διμερών αμυντικών σχέσεων, το ουσιαστικό μέρος της τηλεφωνικής συνομιλίας Παναγιωτόπουλου – Οστιν θα αφορά την παροχή επιπλέον υλικού των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων προς την Ουκρανία, καθώς ο πόλεμος έχει εισέλθει σε κρίσιμη φάση. Έγκυροι αναλυτές, όπως ο πρώην επικεφαλής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, Αμερικανός στρατηγός Γ. Κλαρκ, έχουν επισημάνει δημοσίως ότι, αν το υλικό δεν παραδοθεί επειγόντως στην Ουκρανία, οι ρωσικές δυνάμεις θα κυριαρχήσουν κατά τη θερινή περίοδο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Όστιν συγκάλεσε στις 26 Απριλίου στο Ράμσταϊν της Γερμανίας τη λεγόμενη «Ομάδα Επαφής» με συμμετοχή των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ και εταίρων της Συμμαχίας, δηλώνοντας ότι «πρέπει να κινηθούμε με την ταχύτητα του πολέμου» και εξηγώντας ότι οι στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας έχουν αλλάξει. Επίσης εκτιμάται ότι, επειδή ο στρατιωτικός σχεδιασμός της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αποτύχει, το Κρεμλίνο θα αποφασίσει τη διεύρυνση των επιχειρήσεων σε άλλα μέτωπα. Κρίσιμης σημασίας θεωρείται, ακόμα, η ρωσική αντίδραση στις ανακοινώσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας, την επόμενη εβδομάδα, για την υποβολή αιτημάτων ένταξης στην Ατλαντική Συμμαχία.
Μέχρι τώρα η Ελλάδα έχει αποστείλει με C-130 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και του Καναδά φορτία με πυραύλους Stinger, ρουκέτες για πολλαπλούς εκτοξευτές RM-70 (τσεχοσλοβακικής κατασκευής) και διάφορα πυρομαχικά, και όχι μόνο «κατασχεμένα καλάσνικοφ», όπως η κυβέρνηση είχε αφήσει να εννοηθεί. Ταυτόχρονα, θεωρείται σημαντική η χρήση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για τη μεταφορά δυνάμεων και υλικού των ΗΠΑ, όπως είναι ευρέως γνωστό, στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, αλλά και σε βάσεις της κεντρικής ή ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία.
Αντίθετα, δεν έχει ικανοποιηθεί το αμερικανικό αίτημα για την αποστολή στην Ουκρανία αντιπλοϊκών πυραύλων Harpoon και άλλου υλικού (π.χ. τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού) που θεωρείται πρώτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής κατά της ηπειρωτικής και κυρίως της νησιωτικής ελληνικής επικράτειας. Σε αυτό ακριβώς το σημείο αναμένεται να επικεντρωθούν στην τηλεφωνική συνομιλία τους Παναγιωτόπουλος – Όστιν αλλά και στη συνάντησή τους, με την ευκαιρία της επίσκεψης του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, την προσεχή εβδομάδα. Το πάγιο επιχείρημα της ελληνικής διπλωματίας και της στρατιωτικής ηγεσίας για την ευθεία απειλή από την Αγκυρα γινόταν κατανοητό στην Ουάσινγκτον, αλλά είναι αμφίβολο αν θα εξακολουθεί να ισχύει και μετά την πρωτοφανή διαπίστωση του κ. Μητσοτάκη, στη συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής», ότι «δεν είναι συνεχής» η τουρκική επιθετικότητα!
Επομένως, η αμερικανική πλευρά θα μπορεί πάλι να ζητήσει, από τη στιγμή που η τουρκική επιθετικότητα τελικά «δεν είναι συνεχής», την περαιτέρω υλοποίηση της κυβερνητικής δέσμευσης για στήριξη της Ουκρανίας.
Προς το παρόν η Αθήνα έχει εκδηλώσει ετοιμότητα συνδρομής με άλλους τρόπους, όπως π.χ. με την εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτικών σε συστήματα (ανατολικής κατασκευής) που διαθέτουν οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Η προσφορά αυτή κρίνεται μάλλον ανεπαρκής, εν όψει των μεγάλων και επειγουσών επιχειρησιακών αναγκών που διαπιστώνουν το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ. Η παροχή πρόσθετου στρατιωτικού υλικού εκ μέρους της Ελλάδας δεν είχε τεθεί ως προϋπόθεση από την αμερικανική πλευρά για την οριστικοποίηση της συνάντησης Μητσοτάκη – Μπάιντεν. Οπως όμως φέρεται ότι είχε τονίσει, εμμέσως πλην σαφώς, ο κ. Μπλίνκεν στη δική του τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον πρωθυπουργό τη Μεγάλη Πέμπτη 21 Απριλίου, είναι αυτονόητο ότι θα συνέβαλλε στην επιτυχία της επίσκεψης στον Λευκό Οίκο.
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Μ.Η.Τ. 232120