Η συμφωνία μεγάλων επιχειρήσεων με τις τράπεζες για φυγάδευση καταθέσεων, η μεταφορά εκατομυρίων σε κρυψώνα της Αττικής και το άδειασμα ΑΤΜ καναλιού από βουλευτές
Aκριβώς έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το μεσημέρι της 29ης Ιουνίου 2015 και την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων στη ζωή 10.000.000 ανθρώπων σ’ αυτή τη χώρα. Τα κεφάλαια ύψους 45 δισ. ευρώ που έφυγαν από τις ελληνικές τράπεζες το πρώτο εξάμηνο του 2015 δεν ξαναγύρισαν ποτέ και μάλλον δεν θα επιστρέψουν στο σύνολό τους.
Οι μεγάλες ελληνικές βιομηχανίες είχαν ήδη ενημερωθεί από την άνοιξη του 2015 από τους διεθνείς πελάτες τους και προμηθευτές τους να προετοιμαστούν για την επιβολή των capital controls.
Ήδη υπήρχε η εμπειρία της Κύπρου το Πάσχα του 2013. Γι’ αυτό και από τότε τα περισσότερα ταμειακά διαθέσιμα τα διατηρούν σε ξένες τράπεζες και στην Ελλάδα και τοποθετούν επακριβώς τα κεφάλαια που απαιτούνται για τις πληρωμές των ασφαλιστικών εισφορών, της μισθοδοσίας, των τραπεζικών δανείων και του αναγκαίου κεφαλαίου κίνησης.
Συνέβησαν πολλά και τραγικά εκείνο το καλοκαίρι του 2015. Σταχυολογούμε τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις:
1. Μόλις έγινε γνωστό ότι επίκειται capital controls οι μεγαλύτεροι επιχειρηματίες από τους κλάδους της ναυτιλίας, της ενέργειας και των τροφίμων που είχαν διαθέσιμα σε προσωπικό επίπεδο λίγα 24ωρα προτού κλείσουν οι τράπεζες ήρθαν σε συμφωνία με τις τέσσερις μεγαλύτερες εταιρίες security της χώρας και μεταφέρθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε έξι κρυψώνες στο λεκανοπέδιο Αττικής, έτσι ώστε να μπορούν να πληρώνουν με μετρητά τους εργαζομένους για τους πρώτους μήνες των capital controls.
2. Το μεσημέρι της 29ης Ιουνίου 2015 σε κεντρικό κατάστημα μίας εκ των πέντε μεγάλων τραπεζών που λειτουργεί σήμερα εμφανίστηκαν τέσσερις πελάτες και σε συμφωνία με τη διεύθυνση τους άνοιξαν τις θυρίδες και πήραν μετρητά και χρυσαφικά. Επειτα από έλεγχο της Τραπέζης της Ελλάδος ο διευθυντής του καταστήματος και οι τρεις συνεργάτες απηλλάγησαν οριστικά από τις θέσεις τους.
3. Σε μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό της χώρας, που είχε εσωτερικά ATM της Εθνικής Τράπεζας για τους εργαζομένους, παρατηρήθηκε το φαινόμενο να αδειάζει συνεχώς από μετρητά, παρά τη συχνή τροφοδοσία. Οπως αποδείχτηκε, πολλοί καλεσμένοι από τη Βουλή, τόσο υπουργοί και βουλευτές όσο και παρατρεχάμενοί τους, άδειαζαν το ATM για να αφήνουν άθικτο το ΑΤΜ της Βουλής. Επειτα από παράπονα στο προεδρείο της Βουλής από το κανάλι επέστρεψε η ισορροπία στο ΑΤΜ.
4. Πολλοί επιχειρηματίες που δεν είχαν προλάβει να πάρουν μετρητά πριν από το κλείσιμο των τραπεζών για να προπληρώσουν τις πρώτες ύλες έβαλαν εγγύηση τις πρώτες τους κατοικίες και τα εξοχικά τους μέχρι να βρουν άκρη με τους λογαριασμούς τους.
Σταδιακά, μετά τη συμφωνία του πρώην πρωθυπουργού Α. Τσίπρα και των Ευρωπαίων εταίρων για τη συνέχεια του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής, οι κεφαλαιακοί περιορισμοί χαλάρωσαν και επιτράπηκε η σωρευτική ανάληψη 420 ευρώ εβδομαδιαίως, όπως επίσης και η μεταφορά 2.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο και ανά ταξίδι στο εξωτερικό.
Τον Σεπτέμβριο του 2015 επιτράπηκε η ανάληψη έως και του 10% των κεφαλαίων που θα εισάγονταν στη χώρα από το εξωτερικό, έγινε μερική άρση των capital controls για τις τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού, ενώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους καταργήθηκαν οι περιορισμοί στις χρηματιστηριακές συναλλαγές.
Δύο μέρες προτού κλείσουν οι τράπεζες έκανε φτερά 1 δισ.
Οι τράπεζες έκλεισαν και παρέμειναν κλειστές μέχρι τις 20 Ιουλίου 2015 (και το Χρηματιστήριο Αθηνών παρέμεινε κλειστό έως τις 3 Αυγούστου), με τους καταθέτες να αποσύρουν εντός του Σαββατοκύριακου 27-28 Ιουνίου 2015 καταθέσεις 1 δισ. ευρώ και να αδειάζουν από μετρητά το 50% των 5.000 ΑΤΜ της χώρας. Τον πρώτο καιρό από την επιβολή των capital controls το όριο για τις ημερήσιες αναλήψεις μετρητών είχε τεθεί στα 60 ευρώ και πρακτικά στα 50, αφού αυτό το ποσό έδινε η πλειονότητα των ΑΤΜ. Παράλληλα, δεν επιτρεπόταν καμίας μορφής μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό, ενώ οι περισσότερες εμπορικές συναλλαγές έπρεπε να λάβουν την έγκριση της Επιτροπής Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών της ΤτΕ.
Μ.Η.Τ. 232120