Η περίπτωση του Γιαν Μπέμερμαν με ποίημα που τον σατίριζε και πώς η Μέρκελ υπέκυψε στον εκβιασμό του Ερντογάν.
A νεστάλη το Σύνταγμα. Μέρα ντροπής!» Αυτός ήταν ο τελευταίος τίτλος της αντιπολιτευόμενης έως το 2016 «Zaman», της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία τουρκικής εφημερίδας, λίγες ώρες προτού διμοιρίες των ειδικών δυνάμεων της τουρκικής αστυνομίας εισβάλουν στα γραφεία της και… εξαφανίσουν τον διευθυντή του ομίλου Αμπντουλχαμίτ Μπιλιτσί και τον αρθρογράφο Μπουλέντ Κενές.
Την ώρα που ο Ερντογάν επιτίθεται στην εφημερίδα «δημοκρατία» για το πρόσφατο πρωτοσέλιδό της, θέλοντας να εμφανιστεί ως… θιγμένος, ζητώντας επιπλέον και τα ρέστα για τις χυδαίες πολεμοχαρείς προκλήσεις του απέναντι στην πατρίδα μας, αξίζει κανείς να ρίξει μια ματιά στο τι συμβαίνει στη χώρα του, όπου η ελευθεροτυπία βρίσκεται στο στόχαστρο, ενώ αξίζει να έχει κανείς υπόψη παράλληλα πως η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της Ε.Ε., έχει χρέος να στηρίζει με το παραπάνω τους πολίτες και τα ΜΜΕ της απέναντι σε τέτοιου είδους επιθέσεις.
Η σιωπή της Ευρώπης πάντως απέναντι στις συλλήψεις δημοσιογράφων για… προσβολή του Ερντογάν είναι εκκωφαντική. Πάνω από 3.800 άτομα στην Τουρκία καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης για προσβολή του «σουλτάνου» μόνο το 2019, ενώ το τουρκικό δικαστικό σύστημα εξέδωσε 3.831 ποινές φυλάκισης με τη συγκεκριμένη κατηγορία, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 87% από το 2018, όταν αντίστοιχα καταδικάστηκαν 2.046 άτομα.
Κι όμως, παρά τις ανακοινώσεις κυρίως από οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ευρωπαϊκές χώρες σιωπούν, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις προτιμούν να θυσιάσουν ακόμη και τους δικούς τους πολίτες στον βωμό του συμφέροντος, είτε πρόκειται για business as usual με την Τουρκία είτε γιατί υποκύπτουν στον τουρκικό εκβιασμό με όπλο τους μετανάστες. Ενα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα των τελευταίων ετών είναι η υπόθεση του σατιρικού παρουσιαστή του ZDF, που προκάλεσε την οργή του Ερντογάν με ένα ποίημα που τον σατίριζε.
Πολιτική αγωγή
Το 2016, λοιπόν, ο Ερντογάν κατέθεσε μήνυση εναντίον του Γιαν Μπέμερμαν κάνοντας χρήση του γερμανικού νόμου γνωστού ως lèse-majesté, ο οποίος απαγορεύει την εξύβριση ηγετών από άλλες χώρες. Μεταξύ άλλων ο Μπέμερμαν είχε αναφέρει ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα απολάμβανε τη σεξουαλική επαφή με μια κατσίκα! Η Μέρκελ την εποχή εκείνη αρχικά είχε υποκύψει στον εκβιασμό του Ερντογάν με το Μεταναστευτικό, αφήνοντας έτσι έκθετο στις ορέξεις του «σουλτάνου» τον διάσημο κωμικό. Εντούτοις, λίγο καιρό αργότερα η δίωξη κατά του κωμικού έπαψε και ο νόμος lèse-majesté αφαιρέθηκε από την εθνική νομοθεσία της Γερμανίας. Παρ’ όλα αυτά o Ερντογάν είχε μεγαλύτερη… επιτυχία με μια πολιτική αγωγή εναντίον του Μπέμερμαν, όταν το 2017 ένα περιφερειακό δικαστήριο στο Αμβούργο απαγόρευσε στον κωμικό να διαδώσει τις σεξουαλικές στροφές του ποιήματος.
Το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» είχε ασκήσει δριμεία κριτική στη Μέρκελ με μια πολύ σκληρή σάτιρα. Το περιοδικό κυκλοφόρησε μάλιστα τότε με ένα δηκτικό εξώφυλλο στο οποίο ο Γιαν Μπέμερμαν βρίσκεται στην αγχόνη η οποία σχηματίζεται από την τουρκική ημισέληνο. Ο τίτλος στο εξώφυλλο είναι «Κακός, ασεβής, Μπέμερμαν» («Böse, Böser, Böhmermann»). Σε σκίτσο στο εσωτερικό του περιοδικού η Ανγκελα Μέρκελ εμφανίζεται ως… Σαλώμη να προσφέρει επί πίνακι την κεφαλή του Μπέμερμαν στον Ηρώδη-Ερντογάν.
Ο Μπέμερμαν μήνυσε τελικά τη Μέρκελ για την κριτική που άσκησε στο ποίημά του εναντίον του προέδρου Ερντογάν τρία χρόνια μετά. Εν μέσω της κρίσης η Μέρκελ χαρακτήρισε το ποίημα «σκοπίμως επιβλαβές», αν και αργότερα ισχυρίστηκε ότι μετάνιωσε για τη συγκεκριμένη αναφορά.
Ο κωμικός ισχυρίστηκε ότι η δήλωση της καγκελαρίου αποτελούσε «νομική εκτίμηση», η οποία ισούται με «προκατάληψη». Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον Μπέμερμαν, βρίσκεται εκτός των αρμοδιοτήτων της και συνεπώς εκτός και του νόμου. Απαίτησε μάλιστα από την καγκελάριο να ανακαλέσει.
Μ.Η.Τ. 232120