«Να ενεργοποιήσουμε το εθνικό μας εμβόλιο, το φιλότιμό μας…» ζήτησε ο πρωθυπουργός εν όψει του νέου κύματος πανδημίας του κορονοϊού. Μια δήλωση- έκκληση, η οποία θέτει και πάλι τους πολίτες ενώπιον πολλών διλημμάτων.
Την προηγούμενη φορά, την άνοιξη, το «φιλότιμο» είχε ονομαστεί «ατομική ευθύνη» και τα διλήμματα που είχαν τεθεί ήταν επίσης πολλά. «Σπάμε την αλυσίδα μετάδοσης του κορονοϊού. Επιδεικνύουμε ατομική ευθύνη και ακολουθούμε αυστηρά τις οδηγίες» τόνιζε τότε ο κ. Μητσοτάκης.
Οι διαφορές, όμως, ανάμεσα στο τότε και το σήμερα είναι μεγάλες. Οταν ξέσπασε το πρώτο κύμα, είναι γεγονός ότι η κοινωνία επέδειξε σε αξιοθαύμαστο βαθμό πειθαρχία. Δεν ήταν τόσο η επιβολή μέτρων και η απειλή κυρώσεων που οδήγησαν στο θετικό αποτέλεσμα.
Ούτε ο φόβος, ο οποίος είναι λογικό να υπάρχει. Αυτό που κυρίως έπαιξε ρόλο ήταν το αίσθημα της ευθύνης το οποίο κυριάρχησε, αποκτώντας μάλιστα από ένα σημείο και μετά μεταδοτικό χαρακτήρα.
Όσα κουσούρια κι αν θεωρείται ότι έχουμε, όση αυτοενοχοποίηση κι αν συγκεντρώνει, η ελληνική κοινωνία λειτούργησε ως πρότυπο και γι’ αυτό η χώρα μας μπήκε στους πρωταθλητές της υγειονομικής επιτυχίας. Ακόμη και ο κλάδος των υγειονομικών -γιατροί, νοσηλευτές, εργαζόμενοι- δεν «χόρτασε» μεν από τα χειροκροτήματα στα μπαλκόνια, αλλά με αυταπάρνηση και υπό πολύ αντίξοες συνθήκες έκανε το καθήκον του στο ακέραιο.
Στην πρώτη φάση, λοιπόν, η κοινωνία πιστοποίησε την ευθύνη της, ανταποκρίθηκε στο χρέος της. Στη δεύτερη φάση, αυτή που τα έκανε μπάχαλο είναι η Πολιτεία, η κυβέρνηση. Από πού να ξεκινήσει και πού να τελειώσει κανείς. Ο κατάλογος είναι ατέλειωτος.
Όταν οι ίδιοι οι αρμόδιοι, κυβερνητικά στελέχη και επιστήμονες, θεωρούσαν πολύ πιθανή την αναζωπύρωση της πανδημίας, θα πρέπει να δώσουν (εάν έχουν…) εξηγήσεις για το γενικό αλαλούμ τουλάχιστον του τελευταίου διμήνου. Εντελώς αντιφατικά μηνύματα, αλληλοσυγκρουόμενες αποφάσεις, απαράδεκτες συμπεριφορές, σπασμωδικές κινήσεις στον τομέα του τουρισμού, και όχι μόνο, συνθέτουν το παζλ της προχειρότητας και της ανοργανωσιάς.
Οι Ελληνες πολίτες, παρά τη δεκαετή μνημονιακή λαίλαπα, ακολούθησαν τις οδηγίες, μπήκαν σε καραντίνα, πλήρωσαν με νέες μειώσεις μισθών και εισοδημάτων, έχασαν τις δουλειές τους και γενικά ό,τι χρειάστηκε το έκαναν. Αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Αυτοί οι οποίοι πήραν τις λανθασμένες αποφάσεις και έκαναν τη χείριστη διαχείριση του τελευταίου διαστήματος έχουν το φιλότιμο να αναλάβουν την ατομική και πολιτική ευθύνη τους; Σε τελική ανάλυση, ας βρουν -όπως τα έκαναν- και τις λύσεις και ας μη μας κουνούν με ευκολία το δάχτυλο…