Η καταιγίδα έρχεται και… ημείς άδομεν!

Στη μακαριότητά της ζει η χώρα. Το πολιτικό σύστημα σχεδόν στο σύνολό του περί άλλα τυρβάζει, όταν ήδη στις άλλες χώρες τα στοιχεία της ύφεσης που ανακοινώνονται για το β’ τρίμηνο είναι τρομακτικά. Στη Γαλλία η βουτιά είναι 13,8%, στην Ιταλία 12,4%, στην Πορτογαλία 14,1%, στο Βέλγιο 12,2%, στην Ισπανία 18,5%. Ακόμη και στη Γερμανία, παρά την τεράστια οικονομική κρατική στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους, η ύφεση έσπασε το φράγμα του 10%. Καθώς μάλιστα ένα δεύτερο σοβαρό κύμα της πανδημίας βρίσκεται εν όψει, οι προοπτικές διαγράφονται ακόμη πιο δραματικές…

• Από τον
  Ανδρέα Καψαμπέλη

Στην Ελλάδα η Βουλή έκλεισε για τρεις εβδομάδες και οι βουλευτές ξεκίνησαν για τις δικές τoυς βουτιές, όταν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μόνος ένας στους τρεις Ελληνες θα μπορέσει να πάει διακοπές φέτος. Η κυβέρνηση βρίσκεται εγκλωβισμένη στις επικοινωνιακές πιρουέτες της και στα αδιέξοδα του ανασχηματισμού, η αντιπολίτευση μαλώνει με τον εαυτό της προσπαθώντας να βρει τι της φταίει και είναι αδύνατον να πάρει τα πάνω της, τα σύννεφα στον ορίζοντα των εθνικών μας θεμάτων βαραίνουν (μέσα στο καλοκαίρι) επικίνδυνα και η συζήτηση στον δημόσιο βίο μοιάζει να εξαντλείται στους «ποδοσφαιρικούς» όρους, που παραπέμπουν σε παλαιότερες -και πιο ανέμελες- εποχές για την πολιτική αντιπαράθεση. Ολοι μοιάζουν να μη θέλουν να αποδεχτούν αυτό που έρχεται. Ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης αναγκάστηκε μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες να διαψεύσει τον εαυτό του και να αναγνωρίσει ότι η πτώση του τουρισμού θα είναι μεγαλύτερη του αναμενομένου. Ομως κι αυτό έδειξε να το λέει όχι γιατί υπάρχει κάποιο σοβαρό σχέδιο ώστε να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, αλλά κυρίως για να διαμορφώσει επικοινωνιακά το έδαφος για ένα δύσκολο έως τραγικό φθινόπωρο.

Αμφιβολίες

Ο νέος συναγερμός που σήμανε λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων του κορονοϊού είναι πολύ αμφίβολο εάν βρίσκει τη χώρα -στον απαραίτητο βαθμό- καλύτερα θωρακισμένη και προετοιμασμένη. Το σίγουρο είναι ότι βρίσκει την κοινωνία σε παραζάλη, αβέβαιη για τις αντοχές της να πειθαρχήσει πάλι σε αμφισβητούμενα μέτρα περιορισμού, ανήσυχη για το «τι θα ξημερώσει» και -σε σημαντικό βαθμό- εξουθενωμένη. Η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική από τις αρχές της άνοιξης, όταν επιβλήθηκαν το lockdown και η καραντίνα, καθώς τότε οι πολίτες αναγκάστηκαν να πειθαρχήσουν. Με τις παρενέργειες που έχουν εκδηλωθεί σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο σήμερα οι αμφιβολίες είναι πολύ ζωηρές. Οσο μάλιστα κι αν η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο για νέο γενικό lockdown, ακόμη και μέτρα όπως η υποχρεωτική χρήση της μάσκας δεν φαίνεται ότι λύνουν το πρόβλημα χωρίς να δημιουργούν άλλα. Και μόνο η εικόνα που επικρατεί στα μέσα μεταφοράς είναι χαρακτηριστική του χάους και της ανοργανωσιάς, ενώ προηγήθηκε και το μπάχαλο στα μέτρα προετοιμασίας για το άνοιγμα του τουρισμού τις προηγούμενες εβδομάδες.

Λόγω της ημιθανούς κατάστασης της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση συνεχίζει να κυριαρχεί όπως ο μονόφθαλμος στους τυφλούς. Ολοένα και περισσότερο όμως παγιδεύεται στον δημοσκοπικό και πολιτικό ναρκισσισμό της. Μπορεί τα χτυπήματα του ΣΥΡΙΖΑ και των άλλων κομμάτων να της προκαλούν μέχρι τώρα μόνο αμυχές, ωστόσο είναι φανερό ότι εξαντλεί πλέον τις κινήσεις της περισσότερο στο επίπεδο της επικοινωνίας και λιγότερο της ουσίας. Κι έναν χρόνο μετά τις εκλογές αυτό αρχίζει να προκαλεί αισθητή κόπωση, από την οποία μπορεί να μην επωφελείται καθόλου η αντιπολίτευση αλλά είναι διάχυτη στην κοινωνική ατμόσφαιρα, ενισχύοντας την απαισιοδοξία και το τέλμα. Η αυτοπαγίδευση έγινε αισθητή περισσότερο από κάθε άλλη φορά με το θέμα των αναδρομικών. Προκειμένου να δρέψει τις δάφνες, ο κ. Μητσοτάκης έσπευσε στη Βουλή να ανακοινώσει ότι όλα τα ποσά που αναγνώρισε το ΣτΕ, επικουρικών και δώρων, θα δοθούν σε όλους τους συνταξιούχους εντός του 2020. Δεν πέρασαν λίγες ώρες από την πανηγυρική δέσμευση του πρωθυπουργού και η κυβέρνηση άρχισε να υπαναχωρεί, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων της την απόφαση του ΣτΕ.

Ο θρίαμβος εξελίχθηκε σε φιάσκο, δείχνοντας πόσο εύκολα μπορεί να ραγίσει, εντός μερικών εικοσιτετραώρων, ένα success story που φιλοτεχνείται αριστοτεχνικά και με τη βοήθεια των μέσων ενημέρωσης επί έναν χρόνο. Είχαν προηγηθεί οι εικόνες από τη μετάβαση του πρωθυπουργικού ζεύγους με στρατιωτικό ελικόπτερο στην Επίδαυρο για την παρακολούθηση θεατρικής παράστασης, οι οποίες προκάλεσαν αλγεινές εντυπώσεις στην κοινή γνώμη για τη διολίσθηση σε έναν καθεστωτισμό ανάλογο με εκείνον που επέδειξε ο ΣΥΡΙΖΑ και για τον οποίο τελικώς καταδικάστηκε στην κάλπη.

Οι εσωκομματικές ισορροπίες μπλοκάρουν τον ανασχηματισμό που προαναγγέλθηκε.

Η δυσπραγία που ταλανίζει και εσωτερικά την κυβέρνηση φαίνεται χαρακτηριστικά στην περίπτωση του ανασχηματισμού. Είναι η πρώτη φορά στη Μεταπολίτευση που παρατηρείται κάτι τέτοιο. Από το δόγμα που ίσχυε (και σωστά) ότι ο ανασχηματισμός δεν προαναγγέλλεται, φθάσαμε στο σημείο να ανακοινώνεται και να επιβεβαιώνεται πολλάκις διά στόματος και του ίδιου του πρωθυπουργού, αλλά διαρκώς να αναβάλλεται. Κι ενώ ο ανασχηματισμός είναι ακόμη στον αέρα, μεσολάβησε άλλη μία παραίτηση υφυπουργού -του κ. Κράνη από το Δικαιοσύνης-, που συνοδεύτηκε από σοβαρές αιχμές, οι οποίες γεννούν ερωτήματα για τα παρασκήνια του «επιτελικού κράτους» και όχι μόνο.

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, η μεγάλη καθυστέρηση στην ανακοίνωση του ανασχηματισμού οφείλεται και στις εύθραυστες εσωτερικές ισορροπίες, τις οποίες ο κ. Μητσοτάκης -παρά τη φαινομενική ισχύ του- δεν είναι εύκολο να διαταράξει. Γι’ αυτό τα τελευταία εικοσιτετράωρα διακινείται το σενάριο των ακόμη πιο περιορισμένων (σε σχέση με τις αρχικές) αλλαγών.

Από την άλλη πλευρά, λέγεται ότι η καθυστέρηση έχει σχέση και με τις διεργασίες για τη συγκρότηση του team που θα διαχειριστεί το πακέτο των κοινοτικών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εν προκειμένω υπάρχει ένα άλλο παρασκήνιο, καθώς ήδη στην πενταμελή εκτελεστική επιτροπή που συγκροτήθηκε για τον σκοπό αυτό στη Γραμματεία της Κυβέρνησης επικεφαλής τοποθετήθηκε ο υφυπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος θα είναι ο ισχυρός άνδρας.

Ανεξάρτητα από το εάν αυτό θα μεταφραστεί και σε αναβάθμισή του στον ανασχηματισμό σε ένα είδος «υπερυπουργού», επί της ουσίας σηματοδοτεί την αρχή του παραγκωνισμού του Αδωνη Γεωργιάδη, αφού σε μεγάλο βαθμό μένει χωρίς αντικείμενο. Ενώ πάντως σημειώνονται αυτές οι καντρίλιες στα πέριξ του Μεγάρου Μαξίμου, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πολύ πιο οδυνηρή, καθώς ακόμη και αυτά τα (19, 32 ή και 72) δισ. που τόσο πανηγυρικά εξασφάλισε η κυβέρνηση από το Ταμείο Ανάκαμψης κινδυνεύουν να αποδειχθούν «στραγάλια», όπως χαρακτηριστικά λέγεται, μπροστά στο βάθος της ύφεσης που έρχεται ολοταχώς. Αυτά είναι άλλωστε ποσά που θα αρχίσουν να δίνονται από τα μέσα του 2021 και κατά συνέπεια ο προσεχής χειμώνας διαφαίνεται κατά κυριολεξία εφιαλτικός…