Ακόμα και ο Χριστός φοβήθηκε τον θάνατο!

Ο Θεάνθρωπος γίνεται το ίδιο με εμάς και τελικά αντιστρέφει το «ρολόι» της ζωήςΑπό τον
Δημήτρη Ριζούλη

Ο μεγαλύτερος φόβος του ανθρώπου είναι ο θάνατος. Πολλές φορές ανίκητος, σκιάζει όλη τη ζωή μας και απειλεί κάθε βήμα μας. Η φθορά του χρόνου και της ανθρώπινης φύσης επιτείνει τον φόβο και σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις. Απελπισία, κατάθλιψη, παραίτηση. Η αλήθεια είναι όμως ότι η φθορά ξεκίνα ταυτόχρονα με τη γέννησή μας. Παρότι θα χρειαστούν κάποια χρόνια ακόμα για να μεγαλώσουμε και να αναπτυχθούμε, ο χρόνος θα έχει ήδη αρχίσει να μετρά αντίστροφα. 

Το μέγα μυστήριο του θανάτου πάντα τρόμαζε τους ανθρώπους, οι οποίοι προσπαθούσαν με κάποιον τρόπο να τον κατευνάσουν ή να τον… κοροϊδέψουν. Ο Χάρος της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας ήταν ένας τρόπος «εξανθρωπισμού» του θανάτου και στο πέρασμα των αιώνων διατηρήθηκε αυτή η «εικόνα» που έφτασε έως τα δημοτικά μας τραγούδια. Οταν ο άνθρωπος έδωσε πρόσωπο και σχήμα στον θάνατο, θεώρησε ότι μπορεί να τον αντιμετωπίσει καλύτερα. Μάλλον μάταιο…

Η φιλοδοξία, ο εγωισμός, η φιλαργυρία και σχεδόν όλα τα πάθη μας έχουν αφετηρία την αντιμετώπιση του θανάτου. Οσο πιο ισχυροί τόσο λιγότερο ευάλωτοι… Αυτό νομίζουμε. Ο πόθος της αθανασίας, ουσιαστικά η ψευδαίσθησή της, ήταν ένα πανάρχαιο ζητούμενο. Κάποια στιγμή ο άνθρωπος πίστεψε ότι θα νικήσει τον θάνατο μέσω των έργων του που θα ξεπεράσουν τον χρόνο. Βασιλείς και μεγιστάνες έφτιαξαν τεράστια κτίρια και μνημεία για να ζήσουν οι ίδιοι για πάντα, όχι βιολογικά, αλλά μέσω της ανάμνησής τους. Αυτή η διέξοδος που υποκρύπτει βαθύ και προβληματικό ναρκισσισμό μπορεί να φτάσει (και έφτασε στην Ιστορία πολλές φορές) στα όρια της παραφροσύνης. Φυσικά, υπάρχουν κι εκείνοι που με το έργο τους πράγματι «έζησαν» για πάντα, όμως δεν το έκαναν επί τούτου και κυρίως άφησαν εις τους αιώνες των αιώνων πνευματικά και όχι υλικά έργα.

Ακόμα ένας τρόπος αποφυγής του θανάτου είναι η άρνηση. Για παράδειγμα, πολλοί δεν τολμούν να κάνουν ιατρικές εξετάσεις φοβούμενοι για το αποτέλεσμά τους. Τελικά το πιθανότερο είναι να βρεθούν απροετοίμαστοι ενώπιον μιας ενδεχόμενης ασθένειας και να μην προλάβουν να την περιορίσουν. Αρνηση υπάρχει για πολλούς και στη σκέψη του θανάτου. Μεταθέτουν για αργότερα όλες τις σκοτεινές εικόνες που γεννά το μυαλό, λες και ξέρουν ότι πράγματι θα πεθάνουν… αργότερα και όχι αύριο!

Η αλήθεια είναι μία, αν και σκληρή. Σίγουρα δύσκολα διαχειρίσιμη. Είναι αδύνατον να απαλλαγεί κανείς από την ενασχόληση με τον θάνατο και όσο πιο απεγνωσμένα «ελαφραίνει» τη συζήτηση τόσο πιο πολύ καλεί τη σκιά του θανάτου πάνω του. Την «απάντηση» στο μυστήριο και το αδιέξοδο του θανάτου έδωσαν μόνον οι θρησκείες. Ολες δέχονται τη μετά τον θάνατο συνέχεια με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Καμία δεν αποδέχεται τον μηδενισμό της εξαφάνισης. Ακριβώς εκεί συνίσταται και το «δράμα» των αυτοαποκαλούμενων «αθέων». Πιστεύουν σε μια ζωή χωρίς κανένα απολύτως νόημα. Βιώνουν την απόλυτη δυστυχία και το τέλμα του τίποτα! Αντίθετα, όσοι πιστεύουν σε κάποιον θεό, ακόμα κι αν δεν έχουν ανακαλύψει την αλήθεια της Ορθοδοξίας, ζουν με την ελπίδα ότι δεν είναι όλα μάταια και περαστικά. Οτι υπάρχει νόημα στη ζωή μας.

Ο Χριστός που χθες σταυρώθηκε σήμερα Μεγάλη Παρασκευή πεθαίνει με σκοπό να αναστηθεί και να νικήσει τον θάνατο. Υπάρχει όμως μια τεράστια διαφορά στον χριστιανισμό σε σχέση με τις άλλες θρησκείες. Ο Χριστός πάσχει, πονάει, κλαίει και φοβάται τον θάνατο όπως κάθε άνθρωπος. «Αγκαλιάζει» το ανθρώπινο άγχος του θανάτου και μας διδάσκει ότι δεν είναι κάτι αφύσικο που πρέπει να κρύβουμε ή να ντρεπόμαστε.

Γίνεται δηλαδή το ίδιο με εμάς και τελικά μας δείχνει τον τρόπο να τον νικήσουμε οριστικά. Ο θάνατος και η Ανάστασή του, με βάση τα ανθρώπινα όρια, αντιστρέφει το «ρολόι» της ζωής. Ο π. Δημήτριος Στανιλοάε έλεγε ότι με την Ανάσταση του Χριστού ο χρόνος από το να είναι ροή προς τον θάνατο, κίνηση προς το χωρίς νόημα σκοτάδι, μετατράπηκε σε κίνηση προς την Ανάσταση. Αυτή η αντιστροφή της φθοράς μπορεί να δώσει ελπίδα στη ζωή μας. Καλή Ανάσταση σε όλους, λοιπόν!