ΜΑΥΡΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΙΟΣΤΕΦΕΣ ΑΣΤΥ

Τα στοιχεία τραγωδίας που αποκαλύπτονται σε έρευνα για τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης στην Αττική

Από τον
Γιώργο Κ. Στράτο

Ιοστεφές άστυ» αποκάλεσε την Αθήνα ο Αισχύλος. Στεφανωμένη με ία, μενεξέδες, δηλαδή, εμπνευσμένος από αυτό το ανεπανάληπτο μενεξεδένιο χρώμα που παίρνει το αττικό σούρουπο. Ολοι το έχουμε απολαύσει κάποια στιγμή, παίρνοντας μια ανάσα από την τόση ασχήμια και τόσων λογιών που μας περιβάλλει. 

Ευτυχώς για μας και την ψυχική υγεία μας, χιλιάδες χρόνια μετά η ευλογημένη φύση της πόλης όπου ζούμε αντέχει. Γιατί από τα περισσότερα από αυτά που συνθέτουν τη σύγχρονη πραγματικότητά της θα είχε πολλά να εμπνευστεί ο μεγάλος τραγικός.
Αν δεν συνιστούν στοιχεία τραγωδίας όσα προέκυψαν από την έρευνα της εταιρίας MARC για τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης στην Αττική, που διεξήχθη για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής σε συνεργασία με το Εργατικό Κέντρο Αθήνας, φοβάμαι ότι το νόημα των λέξεων χάνεται. Μαζί με την ικανότητά μας να αντιλαμβανόμαστε τι ακριβώς μας περιβάλλει.

Να λοιπόν τι προκύπτει από δείγμα 1.501 ατόμων, εκ των οποίων 1.001 είναι εργαζόμενοι, μισθωτοί απασχολούμενοι στον ιδιωτικό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς και 500 άνεργοι, ηλικίας 18-65 ετών, στο διάστημα από 22 Νοεμβρίου έως 15 Δεκεμβρίου 2017:
•Ενας στους τρεις απασχολείται σε διαφορετικό τομέα από αυτόν του αντικειμένου των σπουδών του.
•Ενας στους πέντε απασχολείται με μισθό κάτω των 500 ευρώ.
•Ενας στους τέσσερις δουλεύει χωρίς πλήρη ασφάλιση.
•Τέσσερις στους 10 καθυστερούν να πληρωθούν.
•Το 43% δεν μπορεί να έχει ικανοποιητική θέρμανση.
•Για περισσότερους από τους μισούς η διασκέδαση και οι διακοπές συνιστούν απαγορευμένη πολυτέλεια.
•Η αύξηση της εγκληματικότητας αποτελεί το μείζον ζήτημα, κυρίως για τους κατοίκους του κέντρου και των λαϊκών περιοχών.

Σημειωτέον ότι στα ποσοστά αυτά δεν έχει υπολογιστεί το ποσοστό των ανέργων που δηλώνουν πως έχει τύχει να απασχοληθούν ευκαιριακά κατά τη διάρκεια της ανεργίας τους, συνεπώς τα προαναφερόμενα μεγέθη θα πρέπει να θεωρούνται υποτιμημένα. Η πραγματικότητα, δηλαδή, είναι χειρότερη…

Μερικά επιμέρους στοιχεία συνθέτουν τον… «χορό» αυτής της καθημερινής τραγωδίας που εκτυλίσσεται μπροστά μας. Η ετεροαπασχόληση, η εργασία δηλαδή κάποιου σε άλλον τομέα από αυτόν της ειδικότητάς του, εμφανίζει αυξητική τάση. Η παραβίαση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων εμφανίζεται συχνότερα στις μικρότερες επιχειρήσεις.

Το 1/4 όσων προσλήφθηκαν την τελευταία τριετία στερείται πλήρη ασφαλιστική κάλυψη. Οσοι εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης στερούνται την ασφάλιση που αντιστοιχεί στις ώρες εργασίας τους ή δεν έχουν καμία ασφάλιση σε ποσοστό 38%. Επίσης, το 25% όσων προσλήφθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν έχει πλήρη ασφάλιση.

Ο μέσος όρος των καθαρών μηνιαίων αποδοχών ανέρχεται στα 806 ευρώ, ενώ τις χαμηλότερες αποδοχές έχουν οι γυναίκες και οι νέοι. Ενας στους πέντε εργαζομένους παίρνει μισθό κάτω των 500 ευρώ.
Οι κάτω των 35 πληρώνονται με μισθό κάτω των 500 ευρώ σε ποσοστό 31,5%, ενώ όσοι προσλήφθηκαν το 2017 δηλώνουν ότι έχουν μισθό κάτω από τα 500 ευρώ σε ποσοστό 42,1%, γεγονός που αποδεικνύει τη σαφή και συνεχή τάση μείωσης των αποδοχών. Ποσοστό 35% των εργαζομένων δήλωσε πως δεν πληρώνεται επιπλέον για τυχόν υπερωρίες. Το φαινόμενο των απλήρωτων υπερωριών είναι συχνότερο στις γυναίκες.

Αλλά και με τους χρόνους πληρωμών τα «χορικά» συνεχίζονται. Μόνο το 57% των εργαζομένων λαμβάνει τον μισθό του εγκαίρως, ενώ το 42,5% των εργαζομένων αναφέρει καθυστερήσεις στην καταβολή του.
Καλύτερες, βέβαια, οι καθυστερήσεις παρά η ανεργία. Εξι στους 10 συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν πως παραμένουν άνεργοι περισσότερο από δύο χρόνια, ενώ επίδομα ανεργίας λαμβάνει μόνο ο ένας στους 10 ανέργους.
Και επειδή το χιούμορ, ακόμη και το πικρό, αποτελεί πάντα μια παρηγοριά, ίσως όλα αυτά να εξηγούν και τις υψηλές τηλεθεάσεις που έχουν στην πατρίδα μας εκπομπές με θέμα την επιβίωση…

*Δικηγόρος – δημοσιογράφος