Τα καλά λόγια περίσσεψαν, αλλά τα διόδια αποδείχτηκαν ακριβά, όπως και στην περίπτωση πολλών προκατόχων τουΛυπάμαι που θα στενοχωρήσω κάποιους φίλους της εδώ πλευράς, που έσπευσαν να πουν ότι η επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ είχε μηδαμινό αποτέλεσμα, πέρα από το… αεροπλανικό κουστούμι των F-16, αλλά βλέπουν -νομίζω- το πιάτο μισοάδειο.
Προσωπικά, και έχοντας πείρα αρκετών δεκαετιών στο λεγόμενο διπλωματικό ρεπορτάζ, σπάνια έχω ακούσει από αμερικανικά χείλη τόσο εγκωμιαστικά σχόλια για την Ελλάδα σε βάση, συμβολικής έστω, ισοτιμίας: «Να μας βοηθήσετε και να σας βοηθήσουμε».
Αυτό, βεβαίως, δεν οφείλεται πρωτίστως στην προσωπικότητα ή στο διεθνές κύρος του Ελληνα πρωθυπουργού. Και ο… φούφουτος να είχε πάει στον Λευκό Οίκο μέσα σε αυτήν τη γεωπολιτική συγκυρία, είναι βέβαιο ότι θα άκουγε καλά λόγια και θα εισέπραττε φιλικά χτυπήματα στην πλάτη. Πόσο μάλλον από έναν τύπο αυθόρμητο και αλέγκρο σαν τον Τραμπ, που όμως, όταν έρχεται η ώρα να κάνει ταμείο… σκοτώνει το δίφραγκο!
Η εμμονή στη συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16 και η ονομαστική επίκλησή της τουλάχιστον τρεις φορές ήταν επίσης ασυνήθιστες για το διπλωματικό πρωτόκολλο, και οφείλονται στη στυγνή επιχειρηματική αντίληψη του Αμερικανού σημερινού προέδρου για την πολιτική. Ο Τραμπ είναι ικανός να πάρει και τα παπούτσια του πεθαμένου, για να γράψει «συν» στο ισοζύγιο μιας διακρατικής συνάντησης, ανεξαρτήτως αν ο συνομιλητής του είναι επικεφαλής οικονομικής υπερδύναμης ή ο πρωθυπουργός μιας χρεοκοπημένης χώρας που δεν έχει να ταΐσει τον λαό της.
Τα διόδια του Τσίπρα στον δρόμο για την Ουάσινγκτον αποδείχτηκαν ακριβά, όπως και πολλών άλλων προκατόχων του, αλλά το ζήτημα δεν είναι αυτό.
Η λίγο πολύ απαραίτητη αναβάθμιση των F-16, που θα πληρωθεί από την τσέπη μας, δεν είμαι βέβαιος ότι καλύπτει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιχειρησιακές ανάγκες στο Αιγαίο. Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για την προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να εξασφαλίσει μία μοίρα από τα «αόρατα» μαχητικά πέμπτης γενιάς F-35 της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, που σύντομα θα διαθέτει και η Τουρκία και μάλιστα μέσα από διαδικασία συμπαραγωγής. Είναι προφανές ότι ο Τσίπρας έφαγε πόρτα σε αυτό το αίτημα (αν και εφόσον το προέβαλε), γεγονός που καθιστά εξαιρετικά προβληματική εις βάρος της χώρας μας την ισορροπία δυνάμεων στον ουρανό του Αιγαίου, ειδικότερα μετά το 2021.
Παρά τις όποιες φραστικές εντάσεις των ημερών, η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που κυριαρχείται ακόμη από το διπλωματικό κατεστημένο των τουρκόφιλων του δημοκρατικού κόμματος, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την Αγκυρα ως στρατηγικό εταίρο και δεν θα διακινδύνευε να πριμοδοτήσει με ασύμμετρο τρόπο το ελληνικό οπλοστάσιο. Το γεγονός αυτό φαίνεται να το είχε κατανοήσει εγκαίρως ο Τσίπρας, γι’ αυτό εμφανίστηκε συγκαταβατικός προς την Τουρκία και την ευρωπαϊκή πορεία της, αξιώνοντας μόνον την αμερικανική ομπρέλα προστασίας για τις συνεχιζόμενες προκλήσεις που απειλούν την αεροναυτική ασφάλεια στο Αιγαίο.
Αυτή η φαινομενικά «μετριοπαθής» στάση του Ελληνα πρωθυπουργού προς τον Ερντογάν ήταν έξυπνη και απέδειξε ότι στο συγκεκριμένο ζήτημα ο Τσίπρας είχε διαβάσει καλά το μάθημά του. Κατάλαβε εγκαίρως ότι δημόσιες δηλώσεις καταδίκης της τουρκικής επιθετικότητας από εν ενεργεία Αμερικανό πρόεδρο δεν επρόκειτο να πάρει και προτίμησε να υιοθετήσει μια στάση ανωτερότητας, που δείχνει προς τα έξω εθνική αυτοπεποίθηση.
Αντίθετα, εντελώς αδιάβαστος φάνηκε ο πρωθυπουργός στην ανάλυση της ιδιάζουσας ψυχοσύνθεσης Τραμπ. Στην απολύτως αναμενόμενη, αν όχι «στημένη», ερώτηση για τις ανόητες ευχές που εκστόμιζε πριν από τις αμερικανικές εκλογές, γλείφοντας τον Ομπάμα και τη Χίλαρι, έμοιαζε σαν να του ήρθε κεραμίδα!
Το απόλυτο… κοκομπλόκο, που λένε και τα πιτσιρίκια! Σε πλήρη αντίθεση με τον Αμερικανό, δηλαδή, που προσπέρασε το θέμα με χιούμορ και ελαφρά ειρωνική απαξίωση. Αυτή η αμήχανη στιγμή χάλασε την άνετη εικόνα του Τσίπρα στον Λευκό Οίκο και θα πρέπει να αναζητήσει ο ίδιος ευθύνες από τους στενούς συνεργάτες του που δεν τον προετοίμασαν για το αυτονόητο.
Σε ό,τι αφορά την ανάκαμψη της οικονομίας και τη ρύθμιση του χρέους, περίσσεψαν τα καλά λόγια, μένει όμως να δούμε αν μεταφραστούν σε πράξεις και κυρίως σε παρότρυνση προς το ΔΝΤ να μαλακώσει τη στάση του. Τέλος, περίσσεψε και η αχρείαστη φλυαρία για τις μεγάλες επενδύσεις που θα φέρουν οι Ελληνες ομογενείς όπως αυτοί που… φαίνεται ότι έχουν ξεμείνει από ρευστό στην Εθνική Ασφαλιστική. Απευθείας αναθέσεις σε… θείους από το Σικάγο έχει αποδειχτεί ότι δεν λύνουν το πρόβλημα της οικονομίας. Το πολύ πολύ να βοηθήσουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό κάποιων υπουργών…
Γιώργος Χαρβαλιάς
Μ.Η.Τ. 232120