Με ευφροσύνη καρδιάς οι χριστιανοί προσδοκούμε να βιώσουμε το άρρητο μυστήριο της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου. Και επειδή αυτές οι ημέρες για αρκετούς Ελληνες συνδέονται με την αγορά και μελέτη βιβλίων, προτείνω σήμερα δύο εξαιρετικά πονήματα σχετικά με την εθνική μας αυτογνωσία. Πολλοί διερωτώμεθα πώς επιβίωσε το έθνος κατά την Τουρκοκρατία, πώς μορφώθηκαν οι υπόδουλοι, πώς διατηρήθηκε η συνέχεια του Ελληνισμού. Η προσπάθεια της αποδομητικής σχολής των ιστορικών που αμφισβητούν το έθνος και την Εκκλησία ευτυχώς βρίσκει απαντήσεις.
Το πρώτο βιβλίο που έχω μπροστά μου περιέχει τα Πρακτικά του Α’ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου που οργάνωσαν τον Οκτώβριο του 2012 η Εκκλησία της Ελλάδος και η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος. Εχει τίτλο «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821» και εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ. Η Ιερά Σύνοδος έχει αποφασίσει τη διοργάνωση 10 επιστημονικών συνεδρίων με παρεμφερή θέματα, ούτως ώστε το δέκατο να συμπέσει με το έτος 2021, όταν θα συμπληρώνονται 200 έτη από την Εθνεγερσία.
Ο τόμος παρουσιάζει σχεδόν όλες τις εισηγήσεις των επιστημόνων ομιλητών και δίνει ψύχραιμες απαντήσεις στις αμφισβητήσεις που εγείρονται από ιδεολογικά φορτισμένους ιστορικούς της εποχής μας. Οι συμμετέχοντες στον τόμο δεν συμπίπτουν απολύτως σε όλα τα συμπεράσματα, αλλά η κοινή συνισταμένη σε μεγάλο βαθμό καταδεικνύει τα σφάλματα των εθνοαποδομητών ιστορικών. Χαρακτηριστική είναι μία παράγραφος από το κείμενο του πανεπιστημιακού π. Γεωργίου Μεταλληνού, που ερεύνησε εμπιστευτικά βρετανικά αρχεία:
«Κατά τον (Αγγλο μισιονάριο) Lowndes η Επανάσταση άρχισε στις 4 Απριλίου, δηλαδή στις 23 Μαρτίου με το παλαιό ημερολόγιο, κάτι που ενισχύει τις μαρτυρίες και των ελληνικών πηγών… Ως τόπο δε έναρξης της Επανάστασης αναφέρει την Πάτρα προσθέτοντας ότι μετά από σύσκεψη έλαβε χώραν την ίδια ημέρα σε όλα τα μέρη της Πελοποννήσου.. Ο Lowndes είχε μάλλον πληροφορηθεί για την απόφαση που πάρθηκε στη Βοστίτσα μετά από εισήγηση του Παπαφλέσσα και έμμεσα του Αλεξ. Υψηλάντη να αρχίσει η Επανάσταση στις 25 Μαρτίου» (σελ. 67).
Το δεύτερο βιβλίο που σας προτείνω έχει γραφεί από τον πανεπιστημιακό ιστορικό Απόστολο Διαμαντή και έχει τίτλο «Εθνος και θεσμοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας» και υπότιτλο «Η κανονιστική εκτροπή στην ελληνική ιστοριογραφία». Κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις και καταρρίπτει με θαυμαστή τεκμηρίωση όλα τα φληναφήματα των δήθεν προοδευτικών ιστορικών. Ο Διαμαντής αποδεικνύει τη συνέχεια της ελληνικής εθνικής συνείδησης από την αρχαιότητα έως σήμερα, τονίζει τον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη διατήρηση αυτής της συνείδησης, μελετά τον θεσμό των Κοινοτήτων επί Τουρκοκρατίας και αποδεικνύει ότι το εθνικό κράτος το δημιούργησαν οι Ελληνες μετά το 1204 και δεν το πήραν ως δάνειο από τον δυτικό Διαφωτισμό. Παραθέτω τις αποστομωτικές επισημάνσεις του για το Κρυφό Σχολειό, από τη σελίδα 150:
«Στην ίδια κατεύθυνση ο Φάνης Κακριδής στο πολύ ενδιαφέρον δοκίμιό του για το κρυφό σχολειό παρουσιάζει σημαντικά τεκμήρια για τις απαγορεύσεις στην εκπαίδευση των κατακτημένων από την οθωμανική διοίκηση… Πρόκειται για τις μαρτυρίες της Εύας Βλάμη από το Γαλαξίδι του 18ου αιώνα -“μετά από τον σηκωμό όμως του Ορλώφ (1772) αποσκόλιασε η Τουρκιά, τους πήρε μυρουδιά, χάλασε το σκολειό κι έκλεισε στη φυλακή τους δασκάλους”-, του Ιωάννη Συκουτρή, ο οποίος “ανεπόλει αργότερα το μάθημα της Ιστορίας, που σαν κρυφό σχολειό το βράδυ, μετά την απόλυσιν των μαθημάτων των άλλων τάξεων, εγίνετο σκοτεινά και αθόρυβα διά τον φόβον του κυριάρχου”, και του Γάλλου Rene Puaux, ο οποίος στις ανταποκρίσεις του από την Ηπειρο του 1913 ανέφερε πώς… “η ελληνική Ιστορία ήταν απαγορευμένη. Ετσι έκανα συμπληρωματικές μυστικές παραδόσεις”».
Εύχομαι σε όλους Καλά Χριστούγεννα και καλή ανάγνωση σε όσους αγαπούν τα βιβλία.
Κωνσταντίνος Χολέβας