Η διαδικασία που ξεκίνησε την περασμένη Τρίτη στην Επιτροπή Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πρωτόγνωρη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η επιτροπή θα βάλει στο μικροσκόπιο τη δράση της τρόικας σε τέσσερις χώρες της κρίσης, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Σύμφωνα με το σχέδιο, υπό αξιολόγηση τίθενται η μεθοδολογία της τρόικας κατά τη συγκέντρωση στοιχείων, τα κριτήρια με τα οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις της, αλλά και το κατά πόσον υπάρχει δημοκρατική νομιμοποίηση των αποφάσεών της. Η πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή της έρευνας ανήκει σε Σοσιαλδημοκράτες και Πρασίνους.
Προς τον σκοπό αυτό, μέλη της επιτροπής θα μεταβούν το ερχόμενο διάστημα σε χώρες που πλήττονται από την ευρωκρίση και θα συζητήσουν με εκπροσώπους κυβερνήσεων, κρατικούς αξιωματούχους, κεντρικούς τραπεζίτες, καθηγητές Οικονομικών, εμπειρογνώμονες. Το πόρισμα αναμένεται να κατατεθεί τον Μάιο πριν από τις ευρωεκλογές. Διευκρινίζεται ότι δεν θα προβλέπει απόδοση νομικών ευθυνών, θα είναι, ωστόσο, η πρώτη φορά που ευρωπαϊκό όργανο αξιολογεί τους ίδιους τους αξιολογητές – και μάλιστα σε δημόσια συζήτηση.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, σε πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα «La Repubblica» είχε προαναγγείλει την έρευνα προσθέτοντας εύστοχα ότι «δεν φτάνει πια να ζητά κανείς συγγνώμη, κάποιος πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες ευθύνες… Μας είχαν πει ότι η λιτότητα ήταν μονόδρομος, ότι δεν είχαμε άλλες επιλογές. Σήμερα όμως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μάς λέει ότι οι επιπτώσεις της λιτότητας στις διάφορες οικονομίες εκτιμήθηκαν με λάθος τρόπο και ότι περιορίστηκε η ανάπτυξη με απροσδόκητο τρόπο». Σημειωτέον ότι το ΔΝΤ έχει αρνηθεί να στείλει εκπρόσωπο στη δημόσια συνεδρίαση.
Στην Αθήνα θα έπρεπε να πανηγυρίζουμε με αυτήν την εξέλιξη. Σύμπας ο πολιτικός κόσμος και ιδιαιτέρως οι ευρωπαϊστές θα έπρεπε να έχουν κάνει παντιέρα το γεγονός ότι οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορεί να κινούνται με αργούς ρυθμούς, αλλά δεν είναι ούτε αποκομμένοι από την πραγματικότητα που βιώνουν οι πολίτες ούτε αναίσθητοι στο κοινό αίσθημα της ηπείρου.
Αντ’ αυτού, ελάχιστες αναφορές και καμία δημόσια επιβράβευση στην αναμφισβήτητα γενναία αυτή πρωτοβουλία του Ευρωκοινοβουλίου. Διότι, ανεξαρτήτως των σχεδιασμών και των σκοπιμοτήτων που υπηρετεί, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι αναβαθμίζει την εικόνα της Ε.Ε. στα μάτια των καταρρακωμένων από τα μνημόνια Ευρωπαίων πολιτών.
Αν η σιωπή μας συνίσταται σε διαπραγματευτική στάση απέναντι στην τρόικα, δυστυχώς η λανθασμένη εκτίμηση είναι προφανής. Επιπροσθέτως φοβάμαι ότι συμπληρώνει την αδυναμία μας να σταθμίσουμε τα γεγονότα, τη βαρύτητα και τη δυναμική τους υπέρ μας. Εγκλωβισμένοι στον επαρχιωτισμό μας, εννοούμε ως «διαπραγμάτευση» κάτι ανάμεσα στην κουτοπονηριά και την υποτέλεια.
Ανυπομονώ για το πόρισμα της επιτροπής. Οχι τόσο γιατί θα επιβεβαιώσει τα προφανή και αποδεδειγμένα λάθη στις εκτιμήσεις και τις εντολές της τρόικας όσο για έναν λόγο εσωτερικό, δικό μας. Γιατί θα φανερώσει με τον πιο κραυγαλέο και αδιάψευστο τρόπο και την ποιότητα της δικής μας διαπραγμάτευσης. Και τότε φοβάμαι πολύ περισσότερο ότι η σιωπή των διαπραγματευτών μας θα είναι «άκρα του τάφου».
Γιώργος Κ. Στράτος
Μ.Η.Τ. 232120