Οι διαπραγματεύσεις Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών για τον «μεγάλο συνασπισμό» του Βερολίνου αφορούν, όπως είχε υπογραμμίσει η «δημοκρατία» από τις 4 Σεπτεμβρίου, και την αναζήτηση συγκλίσεων σε θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος της Αθήνας: πρώτον, στην αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας για την τραπεζική ένωση της Ε.Ε., δεύτερον, στην αναδιάρθρωση ή ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και, τρίτον, στις ευρύτερες μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη.
Το ποσοστό-ρεκόρ του CDU, χάρη σε μια καμπάνια εστιασμένη στην προσωπικότητα της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, αποτελεί ισχυρό χαρτί στις συζητήσεις με το SPD. Ωστόσο, όπως δείχνει ακόμα και η μικρή ελληνική εμπειρία κυβερνήσεων συνασπισμού, το μεγαλύτερο κόμμα δεν μπορεί να επιβάλει απόλυτα τις επιλογές του. Αυτή η σκληρή πολιτική αλήθεια αποκτά πολλαπλάσια σημασία στο Βερολίνο, όπου τα ιστορικά ερωτήματα για τη χώρα μας και την Ε.Ε. θα πρέπει να κωδικοποιηθούν στο κοινό κυβερνητικό πρόγραμμα.
Στο πλαίσιο του «μεγάλου συνασπισμού» η κυρία Μέρκελ δεν θα αποφασίσει μόνη τον χρόνο και το εύρος της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Ούτε και θα διαχειριστεί μόνη την επικείμενη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του ESM, προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η αλλαγή τακτικής της θα απαιτήσει μεγάλες πλειοψηφίες στην Ομοσπονδιακή Βουλή, οι οποίες ίσως αναδειχθούν και στη μεγαλύτερη εγγύηση εφαρμογής των αποφάσεων στήριξης της Ελλάδας στο επίπεδο ολόκληρης της Ε.Ε.
Ομως τους επόμενους μήνες η ατζέντα Ελλάδας – Γερμανίας δεν θα είναι μόνον οικονομική. Υπό τη συγκυρία της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε., το πρώτο εξάμηνο του 2014, η Αθήνα και το Βερολίνο θα χρειαστεί να συντονιστούν σε μια σειρά δύσκολων θεμάτων. Η διμερής διπλωματική επικοινωνία έχει γνωρίσει κρίσεις, λόγω της διαλυτικής πολιτικής της Γερμανίας στα Βαλκάνια την περίοδο 1991-95, αλλά και περιόδους χρησιμότατης συνεργασίας ως προς τη (μεταγενέστερη) σταθεροποίηση της περιοχής, την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και τον ευρωπαϊκό διάλογο με την Τουρκία.
Η συνεργασία στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής θα έχει αντίκτυπο και στις συζητήσεις για το χρέος, αλλά και σε καθεαυτήν την επιτυχία της ελληνικής προεδρίας. Προς το παρόν οι προβλέψεις είναι επίφοβες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ακαμψία του Βερολίνου σε θέματα λαθρομετανάστευσης με την άρνηση ενίσχυσης της Frontex και με την απαίτηση απαρέγκλιτης εφαρμογής του «Δουβλίνο ΙΙ», που έχει γονατίσει την Ελλάδα, χωρίς να εγγυάται προστασία της Ευρώπης από τις συρρέουσες μουσουλμανικές μάζες. Εξίσου περίεργη ήταν η γερμανική σπουδή για να καταδικάσει η Ε.Ε. τον (φιλοδυτικό) στρατηγό Ελ Σίσι, χωρίς προηγουμένως το Βερολίνο να απαντά στο ερώτημα πώς θα αντιμετωπιστούν οι ισλαμιστές. Σύγχυση προκαλεί και η πρόσφατη πρωτοβουλία του απεσταλμένου για θέματα ΝΑ Ευρώπης Ε. Ράιχελ να επισκεφθεί την ΠΓΔΜ, εκφράζοντας μάλιστα εκτίμηση περί διαλλακτικότητας του πρωθυπουργού Ν. Γκρούεφσκι.
Υπάρχουν, ίσως, και χειρότερα: η ασαφής στάση του Βερολίνου ως προς την TTIP (την εταιρική σχέση εμπορίου – επενδύσεων), που προκαλεί ανησυχία μήπως η ελληνική προεδρία εμπλακεί στη διαμάχη ΗΠΑ – Γερμανίας για τις επιμέρους διατάξεις της.
Αλέξανδρος Τάρκας
Μ.Η.Τ. 232120