Το θέμα της αύξησης της καπνομίχλης στην ατμόσφαιρα των αστικών κέντρων της χώρας αναδεικνύει για άλλη μια φορά το προφανές αναφορικά με τη λειτουργία της κοινωνίας.
Βασικός κανόνας στον κοινωνικό πυρήνα είναι αυτός των συγκοινωνούντων δοχείων. Στεγανά δεν υφίστανται στον κοινωνικό ρου, ενώ οι εξελίξεις που επηρεάζουν το ζην ή το ευ ζην ενός τμήματος της κοινωνίας αργά ή γρήγορα θα «ακουμπήσουν» και τα άλλα. Ο κανόνας των συγκοινωνούντων δοχείων προκύπτει μέσα από τις δομικές συλλογικότητες που το κάθε οργανωμένο κοινωνικό σύνολο υπό αστικοδημοκρατικό πλαίσιο προάγει ως αναγκαία συνθήκη υπαρξιακού γίγνεσθαι.
Για παράδειγμα, η Πολιτεία αποφάσισε να εξισώσει την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης με αυτό του πετρελαίου κίνησης με την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή φόρου κατανάλωσης, ώστε να «αντιμετωπίσει» το φαινόμενο του λαθρεμπορίου στα καύσιμα. Μια ορθολογική στόχευση στηρίζεται σε μία μη ορθολογική εφαρμογή, αφού για ακόμα μια φορά η πολιτική κουλτούρα της τιμωρητικής προσέγγισης προς το σύνολο της κοινωνίας, μια διαχρονική αρχή από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους έως σήμερα, αναδεικνύεται ξανά εδώ. Αποτέλεσμα; Οχι μόνο τα έσοδα του κράτους μειώνονται, αφού μειώνεται και η κατανάλωση, βασικός κανόνας της Πολιτικής Οικονομίας, που τον διδάσκονται οι μαθητές στο γυμνάσιο, αλλά ξεκινά ένα παράλληλο ντόμινο που αναδεικνύει τον κανόνα των συγκοινωνούντων δοχείων.
Η καθιέρωση του Ενιαίου Συντελεστή Φόρου Κατανάλωσης μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης οδήγησε σε κατακόρυφη αύξηση των τιμών. Η αδυναμία της πλειονότητας πλέον της κοινωνίας να χρησιμοποιεί πετρέλαιο για θέρμανση αυξάνει τη χρήση τζακιών και ξυλόσομπων. Η εξέλιξη αυτή παράγει αύξηση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων S.P.M., αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα κ.ά. Η ατμοσφαιρική επιβάρυνση δημιουργεί πλέον επικίνδυνες συνθήκες για τη δημόσια υγεία.
Ενώ λοιπόν η Πολιτεία προσπαθεί να εξοικονομήσει πόρους από την πάταξη του λαθρεμπορίου, τελικώς αυξάνει το κόστος για την ίδια στο επίπεδο παροχών υπηρεσιών υγείας εξαιτίας των λοιμώξεων στο αναπνευστικό, των καρδιακών επεισοδίων και των λοιπών ασθενειών που η καπνομίχλη δημιουργεί, σωρεύοντας παρενέργειες μεσοπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης βλάβης στον κοινωνικό ιστό.
Η θεωρία των συγκοινωνούντων δοχείων παράγει θεματικές διακλαδώσεις στο σύνολο των ζητημάτων που διαμορφώνουν την κοινωνική λειτουργία. Για παράδειγμα, η υπογεννητικότητα σε συνδυασμό με την αυξημένη μεταναστευτική ροή παράγει κλιμακούμενη μείωση του πληθυσμού, που επηρεάζει άμεσα τη βιωσιμότητα των δημόσιων ταμείων. Φέτος για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά οι θάνατοι στην Ελλάδα ήταν περισσότεροι από τις γεννήσεις. Η εξέλιξη αυτή θα μεταφραστεί στα ερχόμενα χρόνια σε οριστική κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, που με τη σειρά της θα προκαλέσει την άνοδο των κοινωνικών εντάσεων, των συγκρούσεων και επομένως της ίδιας της εγκληματικότητας. Είναι φανερό ότι, όταν η κοινωνία νοσεί, η βλάβη διαχέεται στο σύνολό της. Μπορεί οι άμεσες συνέπειες να γίνονται πιο έντονα αντιληπτές από τα ασθενέστερα τμήματα της κοινωνίας, αλλά αργά ή γρήγορα αυτές θα μετεξελιχθούν σε ντόμινο, παράγοντας συλλογικά αδιέξοδα.
Η ορθή κατανόηση του αλληλένδετου τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας μπορεί να βοηθήσει την ίδια την Πολιτεία να σχεδιάσει τα επόμενα βήματα της χώρας σε ένα διεθνές περιβάλλον που γίνεται ολοένα και πιο ασταθές. Η ενίσχυση των δομών συλλογικότητας και της αλληλέγγυας συμπόρευσης μέσα στην ομίχλη των υφιστάμενων συγκυριών είναι απαραίτητος όρος ώστε η ελληνική κοινωνία να μην αποσυντεθεί υπό το βάρος των εξελίξεων.
Κομβικοί παράγοντες ενίσχυσης της διαδικασίας αυτής είναι η εμμονή στους δημοκρατικούς θεσμούς και στη Δικαιοσύνη, όπως επίσης και στη διαρκή ενίσχυση των τριών βαθμίδων της εκπαίδευσης. Δημοκρατία, Δικαιοσύνη και Παιδεία είναι τα υλικά που θα οδηγήσουν στην οικοδόμηση μιας σύγχρονης φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας απαλλαγμένης από τα σφάλματα του παρελθόντος, σίγουρης ώστε να στέκεται με ορθολογισμό και εξωστρέφεια στο διεθνές προσκήνιο και ικανής να στηρίζεται πρώτα και κύρια στις δικές της δυνάμεις για να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις σε ενδοκρατικό και διακρατικό επίπεδο.
Μ.Η.Τ. 232120