Οι ψύχραιμοι παρατηρητές των ευρωπαϊκών μακροοικονομικών αναγνωρίζουν πλέον αυτό που οι αναλυτές του διεθνούς φαινομένου υποστηρίζουμε τον τελευταίο χρόνο στις δημόσιες τοποθετήσεις μας. Η κρίση φτάνει πλέον με ένταση και με σφοδρότητα στον ευρωχώρο. Η εμμονή στη λιτότητα παράγει δυσλειτουργίες στον μ.ό. κατανάλωσης, με αποτέλεσμα να πλήττεται το ΑΕΠ των κρατών της ευρωζώνης και να εισέρχονται αυτά στον φαύλο κύκλο της αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης.
Η κρίση αυτή δεν θα πλήξει το ίδιο όλα τα κράτη της ευρωζώνης, ούτε βέβαια θα λάβει χώρα την ίδια χρονική στιγμή. Οι εσωτερικές αντοχές των κρατών, το εύρος της δημοσιονομικής ευκινησίας τους (fiscal flexibility), το αναπτυξιακό και παραγωγικό μοντέλο τους θα είναι οι κύριοι παράγοντες που θα αυξομειώνουν την ένταση των φαινομένων ανά περίπτωση. Για παράδειγμα, η κρίση θα πλήξει πολύ λιγότερο τη Γερμανία, η οποία την προηγούμενη δεκαετία εφάρμοσε μόνη της ένα ιδιαιτέρως σκληρό εσωτερικό μνημόνιο, ώστε να επιτύχει τον οικονομικοκοινωνικό εναρμονισμό ανατολικού και δυτικού τομέα, εκμεταλλεύτηκε ως όφειλε και όπως οφείλουν να πράττουν τα ορθολογικά κράτη όταν βρίσκονται σε περιόδους αναταράξεων την κρίση του νότιου άξονα υπέρ της και σήμερα έχει επιτύχει να δανείζεται με μηδενικό επιτόκιο από τις διεθνείς αγορές! Αντιθέτως, το πλήγμα θα είναι πολύ μεγαλύτερο στη Γαλλία, που οι μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό δεν προχώρησαν και το Παρίσι, για λόγους που δεν είναι εύκολο να εξηγηθούν μέσα σε λίγες παραγράφους, υποχώρησε πολλά βήματα στη διεθνή σκηνή.
Αν η κρίση επίκειται στην ευρωζώνη, τότε ποια η τύχη της Ελλάδας, που βρίσκεται ήδη σε παρατεταμένη ύφεση; Οχι και η καλύτερη, εκτός κι αν επιτευχθεί η ορθολογική εκμετάλλευση της υπεραξίας του ελληνικού τουρισμού.
Ο τουρισμός, χειμερινός και θερινός, θρησκευτικός και πολιτιστικός, αποτελεί το «βαρύ χαρτί» για την Ελλάδα. Λόγω όμως σωρείας λαθών και σφαλμάτων που ξεκινούν από τα μέσα του 20ού αιώνα, η Ελλάδα θεωρείται μια μεσαία δύναμη στον χώρο του διεθνούς τουρισμού, προσελκύοντας εισοδήματα μέσης ή μικρής δυναμικής. Εκτός ελαχίστων περιοχών, το σύνολο του ελληνικού χώρου προσελκύει χαμηλό εισοδηματικό μ.ό. τουριστών που εκ των πραγμάτων και για λόγους που έχουν να κάνουν με το καταναλωτικό προφίλ τους όχι μόνο δεν στηρίζουν την τοπική οικονομία, αλλά και υποβαθμίζουν το brand name της περιοχής ευρύτερα στα διεθνή τουριστικά φόρα.
Η Πολιτεία οφείλει να παρέμβει θεσμικά σε τουριστικές περιοχές της πατρίδας που σήμερα απειλούνται από χαμηλού επιπέδου τουριστική πελατεία, από αντιτουριστική ανοικοδόμηση και αλλοίωση του φυσικού κάλλους ή της αρχιτεκτονικής παράδοσης.
Για να απαλλαγούμε από το «ισπανικό σύνδρομο» και να επαναφέρουμε τον τουρισμό μας σε σημείο ώστε να παράγει πλούτο, είναι αναγκαίο να επιστρέψουμε στην αρχή. Back to the roots της τουριστικής συνειδητότητας, ώστε τοπικές κοινωνίες αλλά και οι επαγγελματίες του χώρου να κατανοήσουν ότι το μοντέλο Rooms to Let με κοινό W.C. με άλλους τρεις ορόφους μιας ακαλαίσθητης πολυκατοικίας στο μέσον ενός παραδοσιακού οικισμού, στην έξοδο του οποίου βρίσκεται μια παράνομη χωματερή, αποτελεί το σημαντικότερο λόγο υποχώρησής μας στη διεθνή τουριστική αγορά. Ασφαλώς πρέπει να επαναπροσεγγιστεί και η μεθοδολογία επικοινωνιακής προβολής του τουριστικού προϊόντος με κέντρο βάρους την προώθηση στο εξωτερικό, ενώ η εμβάθυνση της αγοράς με τουρισμό από τον χώρο της Ωκεανίας, της ΝΑ. Ασίας, της Β. Αμερικής και της σκανδιναβικής χερσονήσου χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση. Τέλος, η ίδια η Πολιτεία πρέπει να βοηθήσει στην όλη προσπάθεια με γενναία μείωση του ΦΠΑ στις τουριστικές υπηρεσίες.
Η Ελλάδα μπορεί ακόμα να παράξει πλούτο μέσω του τουρισμού. Το μοντέλο «Ελούντα» στην Κρήτη και αυτό του «Ρωμανού» στη Μεσσηνία αποτελούν άριστα παραδείγματα του τι πραγματικά μπορεί να γίνει η χώρα και -το κυριότερο- τι μπορεί να αποκομίσει από έναν τουρισμό κορυφαίου επιπέδου.
Μ.Η.Τ. 232120