Το κενό υπήρχε. Η κρίση απλώς το φανέρωσε. Κενό παντού, στην πολιτική, στην κοινωνία, στην οικονομία, στη λειτουργία του κράτους. Πρώτοι απ’ όλους οι άνθρωποι με αντιστρόφως ανάλογα επιτεύγματα απ’ ό,τι η αξία και η διαδρομή τους. Από κοντά κι οι αριθμοί, ψεύτικοι και δανεικοί, φτηνό μακιγιάζ που ξέβαψε εύκολα. Το ίδιο κι οι θεσμοί, κουφάρια απαξιωμένα, γεμάτα μικρότητα, υποκρισία και προσωπικές αγωνίες, μακριά από την αποστολή τους. Κι έτσι από το «καθείς εφ’ ω ετάχθη» φτάσαμε στο «καθείς όπου εξεβράσθη».
Αυτό το κενό κάνει τον καταγγελτικό λόγο πιο ελκυστικό. Περισσότερο κι από τη φτώχεια κι από τον φόβο, αυτό που εξαγριώνει τους πολίτες είναι το αναπαραγόμενο ψέμα. Ψέματα για την κατάντια τους και για τους υπευθύνους γι’ αυτήν. Ψέματα και για τη συνέχειά τους. Πάνω στον σωρό αυτών των ψεμάτων πατούν εύκολα και τα επιχειρήματα των παλικαράδων που αυτοαναγορεύτηκαν σε προστάτες των εξαθλιωμένων. Και για όσους καταλαβαίνουν, δυστυχώς ο λόγος τους είναι πιο αποτελεσματικός και άρα πιο επικίνδυνος για το δημοκρατικό πολίτευμα από τα μπράτσα και τους τραμπουκισμούς τους.
Ο λόγος που σέβεται τη δημοκρατία οφείλει να είναι ειλικρινής, συνεπής, συγκροτημένος, συνθετικός, ήπιος, αυτοκριτικός, ελπιδοφόρος, ανεκτικός, συμπονετικός. Το δυσκολότερο: Οι ιδιότητές του αυτές πρέπει να αποδεικνύονται εμπράκτως κάθε μέρα. Οταν αυτό δεν γίνεται, όσο κι αν φκιασιδώνεται μιλώντας για την αξία και την προστασία της, προσφέρει επιχειρήματα στους εχθρούς της.
Υπό την απαραίτητη διευκρίνιση του Αλμπέρ Καμί, την οποία δανείζομαι για την περίσταση, ότι «αγαπώ πάρα πολύ την πατρίδα μου για να είμαι εθνικιστής», θεωρώ κάθε συζήτηση για την πρόβλεψη συνταγματικής απαγόρευσης κόμματος ανώφελη και βλαπτική για το δημοκρατικό πολίτευμα. Ανώφελη γιατί κάθε καταστολή μαρτυρεί αδυναμία πειθούς και κάτι τέτοιο στη δημοκρατία ισοδυναμεί με την παραδοχή του θανάτου της. Βλαπτική γιατί «ο λύκος στην αντάρα χαίρεται» και συνεπώς συνθήκες παρανομίας με τις ανωμαλίες και τους «ηρωισμούς» που γεννούν αποτελούν βούτυρο στο ψωμί του.
Εκτός λοιπόν από τη βελτίωση του λόγου, μήπως και γίνει πιο πειστικός για την αξία της δημοκρατίας στην οποία προαναφέρθηκα, το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία και του πολιτεύματος και της κοινωνίας από εγκληματικές εις βάρος τους συμπεριφορές είναι υπερεπαρκές. Το πλαίσιο, έτσι; Οι άνθρωποι που το υπηρετούν, δικαστές, εισαγγελείς και αστυνομικοί, είναι άλλη υπόθεση.
Και άνθρωποι, παρά τις περικοπές και τα προβλήματα, εξ ορισμού παραμένουν όλοι οι… άνω θρώσκοντες. Εκεί ψηλά γράφει και κάτι που είπε ένας μεγάλος Ισπανός φιλόσοφος Μιγκέλ ντε Ουναμούνο: «Ο φασισμός θεραπεύεται με το διάβασμα και ο ρατσισμός με το ταξίδι».
Γιώργος Στράτος
Μ.Η.Τ. 232120