Το πλεονέκτημα των εφημερίδων

Ουδέν κακόν αμιγές καλού! Το χθεσινό περιστατικό με το «fake news» σχετικά με τον (ανύπαρκτο) «θάνατο» του Κώστα Γαβρά, στο οποίο ενεπλάκη και το όνομα της νέας υπουργού Πολιτισμού, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ξεκινήσει επιτέλους ουσιαστική συζήτηση για το πώς γίνεται η ενημέρωση στις ημέρες μας.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η εισβολή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των λεγόμενων «social media», έχει αλλάξει άρδην το τοπίο διεθνώς. Η εισβολή αυτή τείνει να πάρει τη μορφή κυριαρχίας, αλλά και πλήρους επηρεασμού της δημόσιας ζωής και των εξελίξεων. Δεν υπάρχει επίσης καμιά αμφιβολία ότι η αλματώδης πρόοδος της τεχνολογίας επιτρέπει την ολοένα μεγαλύτερη διείσδυση των νέων μορφών επικοινωνίας στην καθημερινότητά μας. Μέσω των κινητών τηλεφώνων, διαρκώς περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη έχουν άμεση πρόσβαση σχεδόν στα πάντα – και φυσικά στην ενημέρωση και την πληροφορία.

Ηταν αναμενόμενο λοιπόν η ηλεκτρονική «δημοσιογραφία», που προσφέρεται μάλιστα και δωρεάν -και δη αυτής της μορφής-, να εκτοπίσει τον έντυπο Τύπο, αποτελώντας και μία από τις βασικές αιτίες της κρίσης που διέρχονται σε όλες τις χώρες οι εφημερίδες. Ωστόσο, αυτή η έκρηξη των social media έφερε νομοτελειακά και τον κατακλυσμό των fake news – των ψευδών ειδήσεων, οι οποίες διακινούνται και αναπαράγονται είτε από σκοπιμότητα είτε από άγνοια ή ακόμη και από αφέλεια ή από… κεκτημένη ταχύτητα. Σημασία έχει ότι μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό χάνονται οι έννοιες της αξιοπιστίας, της ακρίβειας και της εγκυρότητας.

Η ενημέρωση είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας και υπεύθυνος πολίτης είναι ο ενημερωμένος πολίτης. Ο σωστά ενημερωμένος, όμως, πολίτης. Και αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά με τον έντυπο Τύπο. Παρά τα προβλήματά τους και παρά τη συρρίκνωση που αντιμετωπίζουν οι εφημερίδες, έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν αυτό το πλεονέκτημα. Το «χαρτί» δεν θα πάψει ποτέ να είναι πιο αξιόπιστο, πιο υπεύθυνο και, εν τέλει, πιο σοβαρό εργαλείο ενημέρωσης της κοινωνίας.

Αυτή είναι μια πραγματικότητα που -σε αντιδιαστολή με την πλημμυρίδα των fake news του διαδικτύου- συνειδητοποιείται διαρκώς περισσότερο. Περιστατικά σαν το χθεσινό το επιβεβαιώνουν. Και, φυσικά, αυτό αφορά εξίσου τα δημόσια πρόσωπα (πολιτικοί κ.λπ.), που οφείλουν να αντιληφθούν ότι η μόδα των social media, από την οποία παρασύρονται, δεν θα μπορέσει ποτέ να νικήσει τη σταθερή αξία του παραδοσιακού Τύπου!