20 ερωτήσεις – απαντήσεις για τις εισφορές του ΕΤΕΑΕΠ

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι 250.000 μη μισθωτοί που καλούνται να καταβάλουν τριπλό «χαράτσι» για την επικουρική ασφάλισή τους και το εφάπαξAπό τον 
Νάσο Χατζητσάκο

Eναν πλήρη οδηγό με το σύνολο των απαραίτητων πληροφοριών και με αναλυτικούς πίνακες για τους περισσότερους από 250.000 μη μισθωτούς ασφαλισμένους (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές, μηχανικοί, χημικοί, αρτοποιοί, βενζινοπώλες κ.λπ.) του ΕΤΕΑΕΠ, οι οποίοι καλούνται από τις 5 Απριλίου να καταβάλουν τριπλό «χαράτσι» για τις εισφορές -αναδρομικές και τρέχουσες- για την επικουρική ασφάλιση και το εφάπαξ, παρουσιάζει η «κυριακάτικη δημοκρατία».

Το περιεχόμενο του πλέον αξιόπιστου οδηγού έχει διαμορφωθεί από τον ειδικευμένο επί των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών θεμάτων δικηγόρο και πρόεδρο της Ενωσης Εμμισθων Δικηγόρων Ανδρέα Κουτσόλαμπρο. Μέσα από 20 ερωτήσεις παρέχονται τεκμηριωμένες απαντήσεις για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολουμένους και τους έμμισθους συναδέλφους τους σε σχέση με τις αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί και τις εισφορές που καλούνται εφεξής να καταβάλλουν στο ΕΤΕΑΕΠ.

Οπως είναι γνωστό, από τις 16 Μαρτίου 2019 ξεκίνησαν να εκδίδονται ειδοποιητήρια του ΕΤΕΑΕΠ για οφειλόμενες, τρέχουσες και αναδρομικές, εισφορές επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ. Με αποκλειστική υπαιτιότητα του ΕΤΕΑΕΠ, η έκδοση των ειδοποιητηρίων πραγματοποιήθηκε με τεράστια καθυστέρηση, που φτάνει πλέον τους 27 μήνες.
Η υποχρέωση καταβολής, σωρευτικά, αυτών των ασφαλιστικών εισφορών προκαλεί δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση στους ασφαλισμένους. Ο οδηγός που ακολουθεί αποτελεί για όλους τους μη μισθωτούς ένα πραγματικά χρήσιμο εργαλείο, στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν πόσα, πώς και με ποιον τρόπο θα πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.

Τι είναι το ΕΤΕΑΕΠ;
Είναι το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών που ιδρύθηκε με τα άρθρα 74 επ. του ν. 4387/2016 και στο οποίο έχουν ενταχθεί οι κλάδοι Επικουρικής Ασφάλισης και Πρόνοιας των Δικηγόρων, Μηχανικών, Υγειονομικών (μόνο Πρόνοια), Συμβολαιογράφων, Δικαστικών Επιμελητών. Επίσης, εντάσσονται στην επικουρική ασφάλιση κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως Αρτοποιοί, Βενζινοπώλες, Χημικοί κ.λπ.

1 Ποιες είναι οι εισφορές και από πότε επιβάλλονται;
Α) Επικουρική ασφάλιση: Οι εισφορές αυτές προβλέπονται στο άρθρο 97 του ν. 4387/2016, επιβάλλονται από 01/01/2017, αφορούν όλους τους ανωτέρω εντασσόμενους (πλην υγειονομικών) δικηγόρους και μηχανικούς της χώρας (και άλλους ασφαλισμένους), και αρχικώς είχαν οριστεί ως ποσοστό 7% επί του Καθαρού Φορολογητέου Αποτελέσματος της προηγούμενης χρήσης. Πλέον, μετά την ισχύ του ν. 4578/18, οι εισφορές αυτές είναι ουσιαστικά πάγιες, ως ποσοστό 7% επί του κατώτατου μισθού, και μάλιστα με αναδρομική ισχύ από 01/01/2017. Τούτο αποτελεί σημαντική επιτυχία για τους επιστημονικούς φορείς, αφού περιορίζει σημαντικά τον εισπρακτικό-φορολογικό χαρακτήρα των εισφορών.
Μηνιαία εισφορά:
α) από 01/01/17 έως 31/01/19 (κατώτατος μισθός 586,08), 41,02 ευρώ,
β) από 01/02/19 (κατώτατος μισθός 650), 45,50 ευρώ.
B) Πρόνοια (εφάπαξ): Οι εισφορές αυτές προβλέπονται στο άρθρο 35 του ν. 4387/2016. Επιβάλλονται από 01/01/2017 και αφορούν Συμβολαιογράφους, Μηχανικούς, Δικηγόρους Αθηνών, Υγειονομικούς, Δικ. Επιμελητές. Αρχικά είχαν οριστεί ως ποσοστό 4% επί του Καθαρού Φορολογητέου Αποτελέσματος της προηγούμενης χρήσης.
Πλέον, μετά την ισχύ του ν. 4578/2018, οι εισφορές αυτές είναι ουσιαστικά πάγιες, ως ποσοστό 4% επί του κατώτατου μισθού και μάλιστα με αναδρομική ισχύ από 01/01/2017.
Μηνιαία εισφορά:
α) από 01/01/17 έως 31/01/19 (κατώτατος μισθός 586,08), 23,44 ευρώ,
β) από 01/02/19 (κατώτατος μισθός 650), 26,00 ευρώ.

2 Γιατί έχω να πληρώσω αναδρομικά και σε πόσες δόσεις;
Η καθυστέρηση οφείλεται σε υπαιτιότητα της Πολιτείας (ΕΤΕΑΕΠ και υπουργείο Εργασίας), και, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του υπουργείου, τα αναδρομικά αφορούν το χρονικό διάστημα από 01/01/2017 έως 31/12/2018, έχουν εκκαθαριστεί και θα επιβληθούν σε 36 δόσεις.

3 Ποια είναι η συνολική επιβάρυνση;
Οι μεν δικηγόροι (πλην Αθηνών) θα λάβουν ειδοποιητήριο ΕΤΕΑΕΠ 72,80 ευρώ τον μήνα (τακτική εισφορά και αναδρομική). Οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι θα λάβουν ειδοποιητήριο από το ΕΤΕΑΕΠ με το ποσό των 114,43 ευρώ/μήνα (τακτική εισφορά και αναδρομική). (Πίνακας 1)

4 Είμαι νέος ασφαλισμένος (πρώτη πενταετία). Εχω διαφορά στις εισφορές;
Οι μεν δικηγόροι, πλην Αθηνών (πενταετίας), θα λάβουν ειδοποιητήριο ΕΤΕΑΕΠ 51 ευρώ. Οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι θα λάβουν ειδοποιητήριο ΕΤΕΑΕΠ 80,14 ευρώ.
Σημειώνεται ότι η έκπτωση της πρώτης πενταετίας αποτελεί ασφαλιστική οφειλή για τον «νέο» ασφαλισμένο που εξοφλείται εξ ολοκλήρου μέχρι και τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης (παρ. 3, άρθρου 39Α ν. 4387/16). (Πίνακας 2)

5 Γιατί εκδίδονται τρία ειδοποιητήρια και δεν περιλαμβάνονται στην πλατφόρμα εισφορών ΕΦΚΑ;
Είναι ανεξήγητο και δημιουργεί ερωτήματα. Είχε ζητηθεί από τους επιστημονικούς συλλόγους από το υπουργείο Εργασίας, πλην όμως δεν εισακούστηκε. Προσθέτει γραφειοκρατία, ταλαιπωρία και οικονομική επιβάρυνση στους ασφαλισμένους, ενώ δεν μπορεί να υπάρχει συμψηφισμός εισφορών από τα γραμμάτια.
Η δικαιολογία που δίνεται, ότι είναι διαφορετικοί φορείς, δεν ευσταθεί, καθόσον και στο ειδοποιητήριο ΕΦΚΑ εισπράττεται εισφορά υπέρ ΕΟΠΥΥ (υγεία σε είδος).
Σε κάθε περίπτωση, κατά τη ρητή διατύπωση του άρθρου 39 του ν. 4387/2016, η κράτηση των γραμματίων είναι υπέρ ΕΦΚΑ, οπότε αυτό μας στερεί αρκετά νομικά επιχειρήματα.

6 Πώς το πληρώνω;
Στο κάτω μέρος υπάρχει κωδικός πληρωμής: RF……………… Προς το παρόν δεν υπάρχει επιλογή στις τράπεζες, αλλά τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει – ελπίζουμε.

7 Πώς βλέπω τις εισφορές μου;
Από την ιστοσελίδα του ΕΤΕΑΕΠ (εισφορές μη μισθωτών) και ακολουθώντας την ίδια διαδικασία με κωδικούς TAXIS, όπως και στον ΕΦΚΑ (πανομοιότυπη πλατφόρμα). https://www.eteaep.gov.gr/web/

8 Πώς είναι το ειδοποιητήριο;
Το ειδοποιητήριο 02/2019 (φωτό 1) έχει την εισφορά Φεβρουαρίου και την εισφορά Ιανουαρίου 2019 στα αναδρομικά, με ποσό 64,47 ευρώ. (Γιατί διαφέρει; Διότι έχει υπολογιστεί με κατώτατο μισθό 586,08Χ11%.)
9 Εχω άλλη υποχρέωση;
Βεβαίως, υπάρχουν οι δόσεις εκκαθάρισης (τα αναδρομικά 2017 και 2018) τα οποία πληρώνουμε σε 36 δόσεις. (φωτό 2)

10 Μπορώ με μία πληρωμή να τα καλύψω όλα;
1) Κατ’ αρχάς έχουμε έναν μοναδικό κωδικό πληρωμής στα πρότυπα του ΕΦΚΑ (RF……), οπότε αρκεί μια μηνιαία πληρωμή για το σύνολο των υποχρεώσεών μας.
2) Ανοίγουμε τη σελίδα «Οφειλές» (πάνω δεξιά, «Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες») και πληρώνουμε το ποσό που αναγράφεται ως σύνολο δόσεων εκκαθάρισης και μηνιαίας εισφοράς (εν προκειμένω, 178,95 ευρώ).
Προσέχουμε να μην αφήνουμε ποτέ απλήρωτες δόσεις εκκαθάρισης, καθόσον αυτές έχουν τόκο (8% ετησίως).
Γενικώς, κάθε πληρωμή μας εξοφλεί κατά σειρά: A) Προσαυξήσεις εκπρόθεσμων καταβολών απαιτηθεισών δόσεων εκκαθάρισης, B) απαιτούμενες δόσεις 2017, Γ) απαιτούμενες δόσεις 2018, Δ) Τυχόν χρεωστικά υπόλοιπα, Ε) Παλαιότερες τρέχουσες εισφορές και ΣΤ) Τρέχουσα εισφορά.

11 Απασχολούμαι με ΤΠΥ (μπλοκάκι) και μου έχουν γίνει κρατήσεις κατά το 39, παρ. 9, ν. 4387/2016. Πρέπει να πληρώσω εισφορά μη μισθωτού ΕΤΕΑΕΠ;
Οχι. Προβλέπεται ρητώς στην εγκύκλιο: «Δ. Για τους ασφαλισμένους που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο πρόσωπα (παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016) θα καταβάλλονται από 01/01/2019 οι παρακάτω εισφορές: για τους µηχανικούς και τους υγειονομικούς ποσοστό 4%, υπολογιζόµενο επί του ποσού που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό µισθό µισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει».

12 Εχουν εκδοθεί ειδοποιητήρια, όμως. Τι θα κάνω;
Οσον αφορά τα ειδοποιητήρια που έχουν εκδοθεί, κατά τη ρητή ανακοίνωση της διοίκησης και την προφορική διαβεβαίωση του διοικητή (κατωτέρω), τα αγνοούμε, ενώ, κατ’ απαίτηση των επιστημονικών συλλόγων, αναμένεται η πλήρης ανάκλησή τους.

13 Τι προθεσμία πληρωμής υπάρχει;
Για τις δόσεις εκκαθάρισης, τα μισά ειδοποιητήρια έχουν 29/03/2019 και τα υπόλοιπα 12/04/2019, και για το ειδοποιητήριο 12.4.2019. Οι προθεσμίες είναι ασφυκτικά μικρές εν όψει πρώτης εφαρμογής και χωρίς ενημέρωση και οδηγίες, κατά συνέπεια θα πρέπει άμεσα να χορηγηθεί παράταση και να γίνει ενημέρωση των ασφαλισμένων. Σημείωση: Εχει ζητηθεί και παράταση

14 Είμαι έμμισθος δικηγόρος ή μισθωτός μηχανικός ή υγειονομικός και από 01/01/2017 μού γινόταν κράτηση επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας επί της αντιμισθίας. Πρέπει να πληρώσω εισφορά μη μισθωτού ΕΤΕΑΕΠ;
Οχι. Προβλέπεται ρητώς στην εγκύκλιο: «3) Στις περιπτώσεις που η κράτηση γίνεται επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού για όλες τις υπαγόμενες δραστηριότητες, το ποσό αυτό παρακρατείται μία φορά. Για παράδειγμα, σε περίπτωση έμμισθου δικηγόρου, ο οποίος διατηρεί και δικό του γραφείο, θα καταβληθεί η προβλεπόμενη εισφορά από τη μισθωτή απασχόληση επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού, με επιμερισμό μεταξύ εντολέα και δικηγόρου».

15 Μα, έχουν εκδοθεί ειδοποιητήρια;
Κατά τη ρητή ανακοίνωση της διοίκησης και την προφορική διαβεβαίωση του Διοικητή (κατωτέρω), τα αγνοούμε, ενώ κατά απαίτηση των επιστημονικών συλλόγων αναμένεται η πλήρης ανάκλησή τους.

16 Υπάρχουν λάθη κατά την πρώτη ανάρτηση των ειδοποιητηρίων και πού εντοπίζονται;
Τα λάθη εντοπίζονται στις εξής κατηγορίες: α) Το σύνολο (κατά πάσα πιθανότητα) των έμμισθων ασφαλισμένων και απασχολουμένων με ΤΠΥ (39, παρ. 9, ν. 4387/2016) λαμβάνει παρανόμως ειδοποιητήριο. (Υπάρχει μια πρώτη διαβεβαίωση από το ΕΤΕΑΕΠ πως αυτά θα ανακληθούν.) β) Πολλοί δικηγόροι εκτός Αθηνών εμφαίνονται ως δικηγόροι Αθηνών και τους επιβάλλεται εισφορά Πρόνοιας. γ) Σε πολλές περιπτώσεις με έναρξη στην αρμόδια ΔΟΥ μετά την 1η/01/2017 επιβάλλεται αναδρομική εισφορά για όλο το 2017 και το 2018, και όχι για το πραγματικό χρονικό διάστημα ασφάλισης.

17 Τελικά, πότε μπορώ να πληρώσω; Το εκκαθαριστικό έχει προθεσμία 12/04/2019 και η αρχική εικόνα 29/03/2019.
Ούτως ή άλλως, προς το παρόν δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα μέσω τραπεζών και αναμένεται η δημιουργία της και η ανακοίνωσή της με έναρξη στις 05/04/2019. Κατά την ανακοίνωση της διοίκησης του ΕΤΕΑΕΠ, «οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται σε μηνιαία βάση, με καταληκτική ημερομηνία πληρωμής την τελευταία εργάσιμη του επόμενου μήνα. Ειδικά κατά την πρώτη έκδοση των ειδοποιητηρίων, ως καταληκτική ημερομηνία καταβολής ορίζεται η 12η Απριλίου 2019, με αντίστοιχη εναρκτήρια ημερομηνία πληρωμής την 5η Απριλίου 2019…». (φωτό 2)

18 Στην πλατφόρμα εμφανίζομαι ως ενεργός ασφαλισμένος για όλο το χρονικό διάστημα από 01/01/2017 έως 31/12/2018, ενώ εγώ είχα κλείσει τα βιβλία μου ή έκανα έναρξη στην αρμόδια ΔΟΥ. Τι κάνω;
Μια σημαντική μερίδα συναδέλφων που έχουν διακόψει δραστηριότητα (έχουν κλείσει βιβλία) ή έχουν κάνει έναρξη σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα από την 1η/01/2017 είδε να αναρτώνται ειδοποιητήρια ΕΤΕΑΕΠ για όλο το χρονικό διάστημα από 01/01/2017. Αυτοί έχουν τη δυνατότητα να στείλουν μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΤΕΑΕΠ, στη διεύθυνση: https://www.eteaep.gov.gr/web/post/category/self-employment
Το e-mail στέλνεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] και συνοδεύεται από βεβαίωση της αρμόδιας ΔΟΥ περί διακοπής ή έναρξης.
Παράλληλα, έχει συνταχθεί υπόδειγμα σχετικής αίτησης διόρθωσης (φωτό 3), με αίτημα ανάκλησης των ειδοποιητηρίων, στο οποίο απαραιτήτως συμπληρώνουμε και το τηλέφωνό μας, διότι η ενημέρωση θα γίνει τηλεφωνικά (όπως διαβεβαίωσε τους επιστημονικούς φορείς ο διοικητής του ΕΤΕΑΕΠ).

19 Μπορώ να πληρώσω το σύνολο της οφειλής (εκκαθαρίσεις 17 και 18, και ειδοποιητήριο 1ου και 2ου 2019);
Κατά ρητή διαβεβαίωση του διοικητή προς την ηγεσία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (η απάντηση αφορά όλους τους επιστήμονες), εφόσον πληρωθεί το σύνολο των δύο εκκαθαρίσεων και του πρώτου ειδοποιητηρίου, το σύστημα θα εξοφλήσει αυτά ακριβώς κι ας μην είναι ληξιπρόθεσμες οι δόσεις. (Με δεδομένο ότι η πλατφόρμα ΕΦΚΑ δεν λειτούργησε έτσι κατ’αρχήν και παρόλο που ρωτήθηκε ο διοικητής, υπάρχει μια μικρή επιφύλαξη).

20 Μια ερώτηση για τη φορολογική αντιμετώπιση πληρωμών ΕΤΕΑΕΠ: Πώς τις καταχωρίζω στα βιβλία μου;
Κατά την ΠΟΛ. 1219/2018, οι ασφαλιστικές εισφορές (κύριας, επικουρικής ασφάλισης και Πρόνοιας) εκπίπτουν των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης, δηλαδή κατά τον χρόνο που επιβαρύνουν ταμειακά την επιχείρηση.