Οι πραιτοριανοί

Ανασφάλεια, ο χειρότερος σύμβουλος για έναν ηγέτηΑπό τον
Αντώνη Αντωνάκο

Οι Πραιτοριανοί, το σώμα των επιλέκτων που ίδρυσε ο Αύγουστος το 31 π.Χ. και κατάργησε ο Κωνσταντίνος το 312 μ.Χ., είχαν ως κύριο καθήκον την προστασία του αυτοκράτορα από δολοφονικές απόπειρες εναντίον του. Στην πορεία βεβαίως πιο πολλούς αυτοκράτορες δολοφόνησαν παρά προστάτευσαν. Αυτός ήταν ο λόγος της κατάργησής τους, αφού από παράγοντας σταθερότητας και προστασίας του ηγέτη είχαν εξελιχθεί στον υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο εναντίον του. Παρά την κατάργησή τους οι συνωμοσίες της αυλής εξακολουθούσαν να οργιάζουν, γεγονός που σε συνδυασμό με την ανασφάλεια του αυτοκράτορα οδήγησε συχνά σε ανατριχιαστικά εγκλήματα σε βάρος ακόμα και των δυνητικών διαδόχων του.

Είναι λογικό να περιμένουμε ότι στις σύγχρονες δημοκρατίες το φαινόμενο θα είχε εκλείψει. Ομως σε πείσμα της Ιστορίας -η οποία οφείλει να διδάσκει- ο εσμός των αυλικών-αυλοκολάκων εμφανίζεται ακόμα και σήμερα ισχυρός καθοδηγώντας ανασφαλείς ηγεσίες σε καταστροφικές αποφάσεις. Οι σύγχρονοι πραιτοριανοί, έχοντας ως μοναδικό στόχο τη νομή της εξουσίας και αντλώντας την εφήμερη εξουσία τους αποκλειστικά από τον «ηγέτη», διαγκωνίζονται προσπαθώντας να εξασφαλίσουν την εύνοιά του, κολακεύοντας αλλά και «αποκαλύπτοντας» εχθρούς του «imperator». Με τον τρόπο αυτό τον αποδυναμώνουν στερώντας του πολύτιμους συμμάχους και συνεργάτες και οδηγώντας τον συχνά σε πολιτική «αυτοχειρία».

Η ανασφάλεια βέβαια είναι ο χειρότερος σύμβουλος για έναν ηγέτη, αποτελώντας σχεδόν ασφαλές διαβατήριο για την αποτυχία. Οφείλει να προχωρά με τόλμη στην υλοποίηση των στόχων του γνωρίζοντας ότι η αποδοχή των πολιτών είναι το μόνο «δόρυ», η μόνη «ασπίδα» που χρειάζεται. Δεν κινδύνευσε ο Καραμανλής το 1958, παρά την καθοδηγούμενη «ανταρσία» επιφανών στελεχών του. Δεν «έσωσε» η «Αυριανή» τον Παπανδρέου το 1989. Η εμπιστοσύνη των πολιτών ορθώθηκε «άπαρτο κάστρο» εμπρός σε όσους επιβουλεύονταν την ηγεσία τους.

Αντίθετα το 1997 ο αείμνηστος Εβερτ δεν μπόρεσε να σταθεί στην ηγεσία της Ν.Δ. όχι γιατί κάποιοι συνωμότησαν εναντίον του. Καμία «σκοτεινή δύναμη» δεν θα μπορούσε να τον ανατρέψει, αν δεν είχαν υπάρξει τα εκλογικά αποτελέσματα των ευρωεκλογών του 1994 (32,66%) και των βουλευτικών του 1996 (38,12%). Αντίθετα ο Καραμανλής το 2000 εξασφαλίζοντας τη στήριξη των πολιτών (42,74%) εδραιώθηκε στην ηγεσία, σε βαθμό που τον άφησαν ανεπηρέαστο τα παιχνίδια εξουσίας που είχαν στήσει σε βάρος του «άσπονδοι φίλοι». Ετσι μετά το 2000 και εν όψει του επερχόμενου εκλογικού θριάμβου με αυτοπεποίθηση επανένταξε στη Ν.Δ. τον Αβραμόπουλο (παραγράφοντας Διόνυσο και ΚΕΠ), τον Σαμαρά, τον Σουφλιά και λοιπούς. Εξαίρεση αποτέλεσαν, με δική τους επιλογή, οι νεοφιλελεύθεροι Μάνος και Ανδριανόπουλος, οι οποίοι αισθάνθηκαν πιο βολικά στο «σοσιαλιστικό» Επικρατείας.
Οι ηγέτες που επιδιώκουν την εξουσία πρέπει να διαβάζουν με προσοχή την Ιστορία. Γιατί τελικά η Ιστορία διδάσκει.