Σημαντικά βήματα για οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών με Αίγυπτο, Ιταλία και Αλβανία, αλλά και προώθηση της παραχώρησης θαλάσσιων οικοπέδων της νότιας Κρήτης σε πετρελαϊκούς κολοσσούςΑπό τον
Φώτη Κόλλια
Το πλέον εκτεταμένο πρόγραμμα έρευνας και εκμετάλλευσης τυχόν κοιτασμάτων υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αερίου) στην ιστορία της είναι πλέον σε εξέλιξη στην Ελλάδα, με το πρώτο εξάμηνο του 2018 να θεωρείται κρίσιμο. Μέσα σε αυτό αναμένεται να γίνουν σημαντικά βήματα, όπως η οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο, την Ιταλία και την Αλβανία (αν έχουν ευτυχή κατάληξη οι διαπραγματεύσεις), καθώς και η προώθηση της διαδικασίας για την παραχώρηση των μεγάλων θαλάσσιων οικοπέδων στη νότια Κρήτη σε πετρελαϊκούς κολοσσούς, όπως η αμερικανική ExxonMobil και η γαλλική Total, με τη συμμετοχή των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛ.ΠΕ.).
Την ερχόμενη διετία πρόκειται να παραχωρηθούν επτά θαλάσσια και τρία χερσαία «οικόπεδα» για έρευνα και εκμετάλλευση τυχόν κοιτασμάτων. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) δρ Γιάννης Μπασιάς, είχε υποστηρίξει στα τέλη του 2017 ότι «την περίοδο 2019-2021 εκτιμάται πως θα γίνουν σίγουρα τρεις γεωτρήσεις σε Κατάκολο, δυτικό Πατραϊκό Κόλπο και Ιωάννινα», δηλαδή στα τρία πρώτα «οικόπεδα» που είχαν παραχωρηθεί με διαδικασία η οποία ξεκίνησε το 2012.
Στην κυβέρνηση αποφεύγουν τις τυμπανοκρουσίες, αλλά καταγράφονται ήδη θετικές εξελίξεις σε αρκετά μέτωπα των ερευνών, εξέλιξη που συνδέεται με το σοβαρό ενδιαφέρον διεθνών πετρελαϊκών κολοσσών. Πρόκειται για εξελίξεις που στηρίζουν τις απόψεις στελεχών του κλάδου, τα οποία θεωρούν ότι, σε συνδυασμό με αντίστοιχες ανακαλύψεις στη λεκάνη της Λεβαντίνης, ολόκληρη η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων για πολλές δεκαετίες.
Για παράδειγμα, το κοίτασμα πετρελαίου στο Κατάκολο είναι σχεδόν τετραπλάσιο σε σύγκριση με τις αρχικές εκτιμήσεις την περίοδο που έγινε ο διαγωνισμός παραχώρησης στην ελληνική Energean. Κύκλοι της εταιρίας υποστήριζαν προ ημερών ότι τα βεβαιωμένα αποθέματα πιστοποιούνται από ανεξάρτητο οίκο στα 10.700.000 βαρέλια, έναντι 3.000.000 βαρελιών την εποχή του διαγωνισμού. Η Energean, που έχει αναλάβει την εκμετάλλευση του κοιτάσματος, σχεδιάζει να προχωρήσει σε γεωτρήσεις το 2019. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχει εγκρίνει από τον Αύγουστο το πλάνο ανάπτυξης του κοιτάσματος και αναμένεται η έγκριση της περιβαλλοντικής μελέτης.
Στις αρχές του 2019, όπως δήλωσε τον προηγούμενο μήνα ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛ.ΠΕ. Γρηγόρης Στεργιούλης, αναμένονται οι πρώτες γεωτρήσεις στον Πατραϊκό Κόλπο «ύστερα από τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των γεωφυσικών ερευνών που διεξήγαγε η κοινοπραξία ΕΛ.ΠΕ. – Edison». Ο ίδιος μίλησε για «σοβαρές προοπτικές ανακάλυψης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον ελλαδικό χώρο», επισημαίνοντας ότι πρόκειται για εξέλιξη που, εάν επιβεβαιωθεί, θα ισχυροποιήσει στρατηγικά τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας, ενώ θα συμβάλει καθοριστικά στις αναπτυξιακές προοπτικές και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειάς της. Στα ΕΛ.ΠΕ. επισημαίνουν ότι το ενδιαφέρον στην παρούσα φάση εντοπίζεται στις θαλάσσιες και τις χερσαίες περιοχές σε Ιόνιο και δυτική Ελλάδα, αλλά και στα ανοικτά της Κρήτης, για τις οποίες έχουν καταθέσει πρόταση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από κοινού με την Total και την ExxonMobil.
Η Energean, που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα του Πρίνου, ανεβάζει τα βεβαιωμένα αποθέματα στα 40.000.000 βαρέλια (άλλα 20.000.000 βαρέλια θεωρούνται δυνητικά αποθέματα). Η διοίκηση υποστήριξε προ ημερών ότι εντός του 2018 θα γίνουν νέες γεωτρήσεις στον Πρίνο, στον βόρειο Πρίνο και στο κοίτασμα Εψιλον, με στόχο να ανέβει η παραγωγή στα 1.500.000 βαρέλια, από 1.272.000 που ήταν το 2016 και μόλις 540.000 το 2015.
Η εταιρία -που πλέον έχει εκτενέστατη παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο, σε συνεργασία με το Ισραήλ- έχει ξεκινήσει τις ερευνητικές δραστηριότητες σε περιοχές των Ιωαννίνων και της Αιτωλοακαρνανίας, σε συνεργασία με την ισπανική Repsol. Η τελευταία συμμετέχει με 60% στην κοινοπραξία για τα Ιωάννινα και ήδη έχει ξεκινήσει σεισμικές έρευνες. Στην Αιτωλοακαρνανία πρώτα θα επικυρωθεί η σύμβαση της Energean από τη Βουλή, ενώ στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί η μεταβίβαση του 60% πάλι στη Repsol.
Στις αρχές Μαρτίου ολοκληρώνεται και η περίοδος των 90 ημερών για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τις έρευνες υδρογονανθράκων σε Κρήτη και Ιόνιο, στον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε τον προηγούμενο μήνα. Ο διαγωνισμός προχώρησε με βάση τις απαιτήσεις της νομοθεσίας, σε συνέχεια του ενδιαφέροντος που είχαν δείξει η κοινοπραξία Total – ExxonMobil – ΕΛ.ΠΕ. για δύο μεγάλα «οικόπεδα» στη θαλάσσια περιοχή της Κρήτης και η Energean για θαλάσσιο οικόπεδο στο Ιόνιο. Πρόκειται για έκταση 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Κρήτη (20.058,4 το «οικόπεδο» δυτικά της Κρήτης και 19.868,37 τετραγωνικά χιλιόμετρα το «οικόπεδο» νοτιοδυτικά) και 6.671,13 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Ιόνιο.
Σχέδια για τον εντοπισμό και νέων κοιτασμάτων
Η διοίκηση της ΕΔΕΥ είχε υποστηρίξει πρόσφατα ότι, σε συνεργασία με τη νορβηγική PGS (είχε κάνει τις σεισμικές έρευνες επί της προηγούμενης κυβέρνησης), σχεδιάζει να προχωρήσει σε νέες σεισμικές έρευνες στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης και στην περιοχή ανάμεσα στην Πελοπόννησο και στα δυτικά της Κρήτης.
Οι Νορβηγοί βρίσκονται σε επαφές, ώστε να βρεθούν επενδυτές που θα χρηματοδοτήσουν τις έρευνες, ενώ έχουν επεξεργαστεί τα δεδομένα των παλαιών ερευνών με βάση νεότερη τεχνολογία. Κρίσιμο ρόλο στην εξέλιξη του ελληνικού προγράμματος παραχωρήσεων «οικοπέδων» για έρευνα και εκμετάλλευση τυχόν κοιτασμάτων υδρογονανθράκων διαδραματίζει η πορεία των διαπραγματεύσεων για τις ΑΟΖ με Αίγυπτο, Ιταλία και Αλβανία. Πρόσφατα, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είχε δηλώσει ότι υπάρχει σοβαρή πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με την Αλβανία. Κυβερνητική επιδίωξη είναι να υπογραφούν οι συμφωνίες για τις ΑΟΖ με Αίγυπτο και Ιταλία στην τετραμερή διάσκεψη που προγραμματίζεται το καλοκαίρι στην Κρήτη.
Μ.Η.Τ. 232120