Ένα αξεπέραστο εμπόδιο φράζει τον δρόμο τους. Χιλιάδες πρόσφυγες, που προέρχονται από το Κέρας της Αφρικής, αποβιβάστηκαν στη νότια Ιταλία και θέλουν να κατευθυνθούν στη βόρεια Ευρώπη, δεν μπορούν να περάσουν τις Αλπεις γιατί οι γαλλικές αρχές τους ξαναστέλνουν πίσω. Η απεσταλμένη της Liberation τους συνάντησε και πέρασε μερικές ώρες μαζί τους.
22.00. Οι μετανάστες είναι εδώ και πέντε ημέρες παγιδευμένοι στους βράχους, από την ιταλική πλευρά. Είναι πάνω από εκατό, οι περισσότεροι από την Ερυθραία ή το Σουδάν, και αρνούνται να εγκαταλείψουν την παραλία, τα βράχια και την ακραία τους φτώχεια. Αρχηγός τους είναι ο Ιμπραήμ, ένας 28χρονος Σουδανός που έχει προσπαθήσει τρεις φορές να περάσει τα σύνορα με το τρένο. Και τις τρεις φορές, οι γαλλικές αρχές τον γύρισαν πίσω στην Ιταλία. Την ίδια κατάσταση ζουν οι περισσότεροι από τους μετανάστες που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στους βράχους. Την περασμένη εβδομάδα, 1.439 άνθρωποι συνελήφθησαν στο γαλλικό διαμέρισμα Αλπ-Μαριτίμ. Από αυτούς, οι 1.097 οδηγήθηκαν αμέσως στα σύνορα με την Ιταλία. Όπως εξήγησε ο νομάρχης του διαμερίσματος, πρέπει να γίνουν σεβαστοί οι κανόνες και να αποτραπούν σοβαρά επεισόδια σε άλλες περιοχές, όπως το Παρίσι και το Καλαί. Η ιταλική αστυνομία προσπάθησε με τη σειρά της να τους οδηγήσει στη Βεντιμίλια. Οι μισοί αρνήθηκαν και προτίμησαν να μείνουν στην παραλία. Όπως λέει ο Ιμπραήμ, «οι βράχοι είναι το δωμάτιό μου, η θάλασσα η τουαλέτα μου».
23.30. Κάθε μετανάστης προσπαθεί να βρει τον λιγότερο ακατάλληλο βράχο και μια κουβέρτα για να σκεπαστεί απ’αυτές που μοίρασαν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις. Σε μια κάπως επίπεδη πέτρα, ο Αμπντάλα προσπαθεί να κοιμηθεί. Εφυγε από τη Γουινέα το 2012 και πέρασε από έξι χώρες μέχρι να φτάσει στα γαλλο-ιταλικά σύνορα. «Τη νύχτα υποφέρω. Είχε καταιγίδες τρεις νύχτες συνέχεια, ήταν πραγματικά περίπλοκο», λέει. Περισσότερο κι από τον καιρό, όμως, αυτό που τον τρομάζει είναι η αστυνομία. «Φοβάμαι τι μπορούν να μας κάνουν», συμπληρώνει ο Ιμπραήμ. «Το Σάββατο, δύο Σουδανοί έπεσαν στη θάλασσα από τον φόβο τους». Ο Ιμπραήμ νόμιζε ότι μόλις έφτανε στην Ευρώπη, η πίεση θα ήταν μικρότερη. «Νόμιζα ότι τα δύσκολα ήταν στη Λιβύη και στο καράβι. Αλλά η ζωή είναι κι εδώ δύσκολη. Για μένα, η λύση πρέπει να δοθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση».
00.30. Δεν είναι πολλοί αυτοί που κοιμούνται. Ο Τζόναθαν, ο Μέρον και ο Αμπντελκαρίμ σκεπάζονται με την ίδια κουβέρτα για να ζεσταθούν. Οι τρεις Ερυθραίοι γνωρίστηκαν στο καράβι με το οποίο διέσχισαν τη Μεσόγειο. Από τότε, ταξιδεύουν μαζί. «Όταν είμαστε μαζί, είμαστε πιο δυνατοί», εξηγεί ο Μέρον. «Ελπίζουμε να μείνουμε μαζί μέχρι να φτάσουμε στην προορισμό μας, την Αγγλία». Αλλά τους ανησυχεί η προοπτική να τους σταματήσουν στα σύνορα. Και ρωτούν τη δημοσιογράφο: «Νομίζεις ότι θα μπορέσουμε να περάσουμε μια μέρα στη Γαλλία;»
01.30. Η ίδια ατμόσφαιρα επικρατεί και στον σιδηροδρομικό σταθμό της Βεντιμίλια, λίγα χιλιόμετρα ανατολικά των συνόρων. «Οι μετανάστες που βρίσκονται εδώ είναι εκείνοι που δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στην πίεση της αστυνομίας. Προηγουμένως, ήταν κι αυτοί στην παραλία», εξηγεί ο Τζάνι, ένας Ιταλός που έχει κινητοποιηθεί εδώ και μια εβδομάδα για να τους βοηθήσει. Ανάμεσά τους, πολλές γυναίκες και παιδιά. «Κάθε μέρα φτάνει κόσμος από τη Ρώμη και το Μιλάνο. Και μένουν εδώ, γιατί δεν μπορούν να συνεχίσουν τον δρόμο τους». Ο σταθμός μοιάζει με καταυλισμό προσφύγων. Εδώ παίζουν τα παιδιά, εδώ φέρνουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ρούχα, τρόφιμα, παιχνίδια. Εδώ τρέχουν οι ιταλοί ταξιδιώτες για να μη χάσουν το τρένο τους.
02.00 . Κατά μήκος ενός διαδρόμου έχει στηθεί ένας αυτοσχέδιος κοιτώνας. Οι μετανάστες είναι ξαπλωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, οι άνδρες πάνω σε λεπτά σεντόνια, οι γυναίκες σε ράντζα που έστειλε ο Ερυθρός Σταυρός. Μερικές είναι έγκυοι. ‘Αλλες έχουν μικρά παιδιά. Η Τζαμίλα, ο άντρας της ο Αχμαντ και τα τρία παιδιά τους, 5,9 και 12 ετών, έφυγαν από το Σουδάν πριν από μερικούς μήνες. Κι αυτοί προσπάθησαν να διασχίσουν τα σύνορα με το τρένο. Αλλά δεν τα κατάφεραν. «Δεν ξέραμε πού να κοιμηθούμε, με τα παιδιά είναι δύσκολο», λέει ο Αχμαντ. «Ευτυχώς, εδώ μας βοηθούν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις».
02.30. Οι αρχές έχουν εγκαταστήσει στο προαύλιο τουαλέτες, μπάνια κι ένα αυτοσχέδιο ιατρείο. Ο Νάσερ βρήκε μια πρίζα για να φορτίσει το κινητό του. Το τηλέφωνό του είναι άλλωστε ο μόνος σύνδεσμος με τους οικείους του, που άφησε πίσω στο Σουδάν το 2013. «Χωρίς μπαταρία, η μητέρα μου δεν μπορεί να με βρει. Και τότε ανησυχεί και νομίζει ότι κάτι μου συνέβη». Ο Νάσερ έχει πέντε αδελφούς και τρεις αδελφές στο Σουδάν, όλοι πιο μικροί απ’αυτόν. Στα 21 του, εκείνος έχει βάλει στόχο να φτάσει στην Αγγλία για να βρει μια δουλειά. «Δεν έχω άλλη επιλογή. Δεν μπορώ να γυρίσω στο Σουδάν. Και δεν θα μείνω όλη μου τη ζωή σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό στην Ιταλία… Πρέπει να διασχίσω τη Γαλλία για να πάω στην Αγγλία». Κι από εκεί, να στείλει χρήματα στα αδέλφια του, ώστε να μπορέσουν να φύγουν από τον πόλεμο στο Νταρφούρ και να δοκιμάσουν την τύχη τους στην Ευρώπη.
Απογοητευμένος από τη στάση των Ευρωπαίων, και από την άρνησή τους να δεχθούν ένα μέρος των μεταναστών που φτάνουν στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι κτύπησε τη γροθιά του στο τραπέζι. «Αν η Ευρώπη επιλέξει την αλληλεγγύη, έχει καλώς», είπε την Κυριακή σε συνέντευξή του στην Κοριέρε ντέλα Σέρα. «Αν όχι, έχουμε έτοιμο ένα σχέδιο Β. Αλλά εκείνη που θα υποφέρει θα είναι η Ευρώπη». Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο, ο Ρέντσι σκέπτεται να χορηγήσει μια ετήσια άδεια στους μετανάστες και να τους επιτρέψει να φύγουν για τη βόρεια Ευρώπη.
Μ.Η.Τ. 232120