Η Γεωπονική Σχολή στην Ιερά Οδό με το φυτώριο (από το 1920!) που «φιλοξενεί» 200 διαφορετικά είδη δέντρων και λουλουδιών, μεταξύ των οποίων και πολλά σπάνια (αιματόφυλλο, σεφλέρα, λουσίντουμ κ.α.)
{Από το περιοδικό «δ» που κυκλοφορεί με την «κυριακάτικη δημοκρατία»}
Μια ανάσα από το κέντρο της Αθήνας, στον αριθμό 75 της πολύβουης Ιεράς Οδού, το θερμοκήπιο καλλωπιστικών φυτών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών βρίσκεται αυτή την εποχή (όπως και κάθε άνοιξη) στις δόξες του, με περισσότερα από 6.000 φυτά να δίνουν… χρώμα και άρωμα στην γκρίζα πόλη και να φτιάχνουν τον ιδανικό κήπο για την πρωτομαγιάτικη γιορτή της άνοιξης, της φύσης και των λουλουδιών. Το φυτώριο της Γεωπονικής Σχολής, με δέντρα, λουλούδια και καλλωπιστικά φυτά εσωτερικού και εξωτερικού χώρου που καλλιεργούν οι ίδιοι οι φοιτητές στο πλαίσιο των μαθημάτων τους και της πρακτικής τους, είναι το φθηνότερο στην πρωτεύουσα και αποτελεί την ιδανική λύση για εκείνους που θέλουν να «εξοπλίσουν» την αυλή ή το μπαλκόνι τους με τριανταφυλλιές, γαρδένιες, βουκαμβίλιες και αζαλέες χωρίς να ξοδέψουν μια περιουσία.
«Στο φυτώριο διατίθενται περίπου 200 διαφορετικά είδη δέντρων και φυτών. Ξεκινάμε από τα γνωστά, όπως πορτοκαλιά, ελιά, κυπαρίσσι, μαργαρίτα και νυχτολούλουδο, και φθάνουμε στα… παράξενα, όπως το αιματόφυλλο, η σεφλέρα και το λουσίντουμ» λέει ο 45χρονος Αγγελος Μαργαρίτης, ψυχή του φυτωρίου εδώ και μια εικοσαετία.
Τιμές
Τα πιο «ταπεινά» φυτά πωλούνται προς μόλις μισό ευρώ, ενώ τα ακριβότερα δεν υπερβαίνουν τα 10-15 ευρώ. «Εδώ, η τιμή των φυτών δεν καθορίζεται από το ύψος, όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές στα καταστήματα, αλλά από το μέγεθος της γλάστρας που χρησιμοποιείται. Τρία ευρώ η μικρή γλάστρα, έξι η μεσαία, 10 η μεγάλη και λίγο παραπάνω οι ελιές, τα οπωροφόρα και κάποια άλλα δενδρύλλια. Ακόμα και αν ένα φυτό μείνει για πολύ καιρό στο θερμοκήπιο και μεγαλώσει, η τιμή του συνήθως παραμένει σταθερή» εξηγεί ο ίδιος.
Η όαση πρασίνου της Γεωπονικής απλώνεται σε μια έκταση 1.757 στρεμμάτων, δίπλα στα κτίρια του πανεπιστημίου. Στους διαδρόμους του φυτωρίου ξεπροβάλλουν φουντωτοί θάμνοι, πολύχρωμα λουλούδια και περίπου 15 είδη φίκου, ενώ στον εξωτερικό χώρο συμβιώνουν γιασεμιά, βερβερίδες, φουντωτοί καλλιστήμονες, μυρτιές, πικροδάφνες και ιβίσκοι. «Ολα περνούν από τα χέρια των παιδιών. Οι επισκέπτες μπορούν λοιπόν να δουν από κοντά τα φυτά που καλλιεργούν οι φοιτητές για να μελετήσουν την ανάπτυξή τους αλλά και να προμηθευτούν εκείνα που μεγάλωσαν και είναι έτοιμα για… υιοθεσία» αναφέρει ο κ. Μαργαρίτης.
Το φυτώριο λειτουργεί από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή (07.30-16.00) και τα Σάββατα από τις 08.00 έως τις 14.00. Δεν είναι λίγες όμως οι Κυριακές που έχουν περάσει εκεί οι δύο μόνιμοι υπάλληλοί του, προκειμένου να επιδιορθώσουν κάποια βλάβη, να τακτοποιήσουν γλάστρες και φυτά ή απλώς να ξεχάσουν για λίγο τις… σκοτούρες τους, απολαμβάνοντας έναν περίπατο ανάμεσα στα λουλούδια και στα δέντρα. «Με δεδομένη την προτίμηση του κοινού, αυτός ο χώρος θα μπορούσε να… ανθίζει και οικονομικά, αν υπήρχε πρόβλεψη για τη στελέχωσή του. Δυστυχώς όμως, όπως συμβαίνει τον τελευταίο καιρό με όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, που αποψιλώνονται λόγω κρίσης, το φυτώριο αποδυναμώθηκε. Αν είχαμε δύο άτομα ακόμα, θα μπορούσαμε να εξυπηρετούμε καλύτερα τον κόσμο» λέει η υπεύθυνη Βασιλική Ζωγοπούλου, που εργάζεται στο… περιβόλι της Γεωπονικής εδώ και περίπου 15 χρόνια.
Οι σπόροι για τα λουλούδια και τα δέντρα του θερμοκηπίου συλλέγονται από τα φυτά «μάνες», που καλλιεργούνται από το 1920, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του πανεπιστημίου. «Οι φοιτητές παίρνουν μικρά μοσχεύματα (κλαδάκια) και με την καθοδήγηση των καθηγητών τους τα φυτεύουν σε ένα ειδικό υπόστρωμα. Στη συνέχεια, παρακολουθούν την ανάπτυξη του ριζικού τους συστήματος. Κάθε είδος χρειάζεται συγκεκριμένο χρόνο και ξεχωριστή φροντίδα για να ριζώσει και να μεγαλώσει.
Προετοιμασία
Τόσο στο θερμοκήπιο όσο και στους εξωτερικούς χώρους οι ατμοσφαιρικές συνθήκες πρέπει να ελέγχονται και να ρυθμίζονται συνεχώς». Η προετοιμασία περιλαμβάνει πολλά στάδια. «Για παράδειγμα, τον χειμώνα τοποθετούμε στο υπόστρωμα ειδικές αντιστάσεις, ενώ το καλοκαίρι βάφουμε τη γυάλινη οροφή άσπρη και αερίζουμε το φυτώριο, ώστε η θερμοκρασία να διατηρείται στους 20 βαθμούς Κελσίου» σημειώνει ο κ. Μαργαρίτης.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τα φυτά που έχουν περάσει με… επιτυχία όλες τις «δοκιμασίες» τοποθετούνται σε γλαστράκια και «διεκδικούν» μια θέση στα παρτέρια του πανεπιστημίου ή πωλούνται στο κοινό στις χαμηλότερες τιμές της αγοράς. Ολα τα έσοδα «επιστρέφουν», ως ενίσχυση, στα ταμεία του πανεπιστημίου, ενώ οι συμβουλές για την επιλογή των δέντρων, των λουλουδιών και του κατάλληλου λιπάσματος, καθώς και για τον ιδανικό τρόπο κλαδέματος δίνονται… δωρεάν από τους υπαλλήλους του θερμοκηπίου καλλωπιστικών φυτών. «Είναι και αυτό ένα κομμάτι της δουλειάς μας. Και το απολαμβάνουμε!» συμφωνούν και οι δύο χαμογελώντας. Και μπορεί να μην το παραδέχονται, φαίνεται όμως ότι γνωρίζουν πως, εκτός από το μεράκι των φοιτητών και τις χαμηλές τιμές, είναι και αυτή η… ασυνήθιστη σχέση τους με τους πελάτες που κρατά τόσα χρόνια ζωντανό το φυτώριο της Γεωπονικής Σχολής.
Απολαμβάνοντας την ανθισμένη όαση
To θερμοκήπιο καλλωπιστικών φυτών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών υποδέχεται καθημερινά δεκάδες κατοίκους της Αττικής, που αναζητούν πολύχρωμα (και οικονομικά) «στολίδια» για τον κήπο τους, αλλά και… περίεργους, που πηγαίνουν απλώς για να εξερευνήσουν τον χώρο και στη συνέχεια μετατρέπονται στους πιο πιστούς πελάτες. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει και ο 55χρονος Τάσος Δήμας, κάτοικος Μοσχάτου, που έπεσε τυχαία στην ιστοσελίδα της Γεωπονικής Σχολής και δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη. «Μου είχαν μιλήσει κάποιοι φίλοι μου για το φυτώριο, αλλά για αρκετό καιρό δίσταζα να έρθω, επειδή πίστευα ότι θα ήταν δύσκολο να το βρω στις αχανείς εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου. Τελικά, το αποφάσισα και δεν το μετάνιωσα» αναφέρει. Λίγα μέτρα πιο κάτω, η Στεφανία και ο Αρης μιλούν με ενθουσιασμό για την ποικιλία των καλλωπιστικών φυτών που «κρύβεται» στο θερμοκήπιο. «Ηρθαμε για να αγοράσουμε μια μουσμουλιά, ένα γκρέιπφρουτ και κάποιο αναρριχώμενο φυτό, σαν το γιασεμί. Αλλά με τόσες επιλογές και με τέτοιες τιμές μάλλον θα φύγουμε με περισσότερα. Θα το φορτώσουμε το αυτοκίνητο!» αστειεύονται οι δύο νέοι, πριν ζητήσουν τη βοήθεια του κ. Μαργαρίτη για να επιλέξουν τα κατάλληλα φυτά για την ταράτσα τους. «Στο φυτώριο έρχονται άνθρωποι κάθε ηλικίας. Φοιτητές, γονείς με τα παιδιά τους, ηλικιωμένοι, όλοι μάς προτιμούν. Ειδικά τα Σαββατοκύριακα έχουμε πολύ κόσμο, σωστή… παρέλαση!» σημειώνει ο 45χρονος υπάλληλος του πανεπιστημίου.
Στεφάνι και έθιμα
Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα, όπως τονίζει σε κείμενό του ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Μιχάλης Τιβέριος, που τονίζει: «Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, του ιδιωτικού και του θρησκευτικού βίου. Επιπλέον, είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλίωνος, που αντιστοιχούσε περίπου με τον δικό μας Μάιο, περιλάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία αναρτούσαν κρεμμύδι και σκόρδο».
Μ.Η.Τ. 232120