Στο σφυρί ελληνικά διαμάντια του καμβά

Η μεγάλη δημοπρασία του οίκου BONHAMS στο Λονδίνο στις 28 Απριλίου με έργα, Τσαρούχη, Γκίκα, Γύζη, Μόραλη και άλλων με τιμές που μπορεί να φτάσουν τα 210.000 ευρώ

{Από το περιοδικό «δ» που κυκλοφορεί με την «κυριακάτικη δημοκρατία»}

Μπορεί ένας Τσαρούχης να φέρει φέτος την… άνοιξη στην ελληνική τέχνη; Αυτό θα φανεί στις 28 Απριλίου, στην επερχόμενη δημοπρασία του οίκου Bonhams στο Λονδίνο, όπου θα βγουν στο σφυρί 95 ελληνικά αριστουργήματα, εικαστικά διαμάντια που φέρουν τη σφραγίδα των καλλιτεχνών της περίφημης Γενιάς του ’30 αλλά και εκπροσώπων της σύγχρονης τέχνης. Μιλάμε, φυσικά, για το καθιερωμένο εαρινό Greek Sale -τη μία από τις δύο δημοπρασίες που πραγματοποιεί ετησίως ο οίκος Bonhams-, που απευθύνεται αποκλειστικά στους λάτρεις της ελληνικής τέχνης.

Ο πίνακας με την υψηλότερη τιμή εκτίμησης στη δημοπρασία που θα λάβει χώρα στο ανοιξιάτικο Λονδίνο είναι το τοπίο του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα «Moon over wall/Moon over mist», το οποίο υπολογίζεται ότι θα πιάσει τα 140.000 με 210.000 ευρώ! Μάλιστα, στο σφυρί θα βγουν ακόμη τρία έργα του αγαπημένου καλλιτέχνη, ωστόσο ο πρωταγωνιστής της βραδιάς αναμένεται να είναι ο Γιάννης Τσαρούχης, μια και εννέα πίνακές του πρόκειται να πουληθούν στη δημοπρασία. Κορυφαίος πίνακάς του -και εκείνος που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα κλέψει τις καρδιές των συλλεκτών- πιστεύεται ότι θα είναι η «Γυναίκα της Αταλάντης με κόκκινο τσαντάκι» και τιμή εκτίμησης τα 110.000-170.000 ευρώ!

Νικόλαος Γύζης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και ο μοναδικός πίνακας του Νικολάου Γύζη, στον οποίο απεικονίζεται η κόρη του καλλιτέχνη Πηνελόπη, μια ελαιογραφία που φιλοτεχνήθηκε το 1882 και έχει τιμή εκτίμησης τα 70.000-98.000 ευρώ, αλλά και το έργο του «Κορίτσι με λευκό μαντήλι» (35.000-49.000). Το τελευταίο είναι κι εκείνο μάλιστα που κοσμεί και το εξώφυλλο του καταλόγου της δημοπρασίας. Οι φιλότεχνοι θα έχουν επίσης την ευκαιρία να αποκτήσουν και το ζωγραφικό έργο του Γιάννη Μόραλη «Ζέφυρος» (84.000-110.000 ευρώ), αλλά και την εικαστική δημιουργία του Μιχάλη Οικονόμου «Παλιός μύλος στην Υδρα» με τιμή εκτίμησης στα 56.000-84.000 ευρώ!

Βέβαια, όπως σε κάθε δημοπρασία, έτσι και σε αυτή οι συλλέκτες θα μπορούν να «χτυπήσουν» και έργα τα οποία έχουν χαμηλότερη τιμή εκτίμησης. Ετσι, θα προσφερθούν δημιουργίες των Γιάννη Σπυρόπουλου, Γιάννη Γαΐτη, Νίκου Κεσσανλή, Κώστα Κουλεντιανού, Αλέκου Φασιανού, Διαμαντή Διαμαντόπουλου, καθώς και πολλών ακόμη εικαστικών. Λαμβάνοντας υπόψη μάλιστα και τα πρόσφατα στατιστικά στοιχεία που ανακοίνωσε ο οίκος δημοπρασιών Bonhams σχετικά με την απήχηση των ελληνικών έργων στην παγκόσμια αγορά τέχνης, το ενδιαφέρον των ξένων συλλεκτών αναμένεται να είναι ιδιαίτερα αυξημένο. Και αυτό αφού από το 2012 έως σήμερα το ποσοστό των ξένων αγοραστών από το 5% έχει ανέλθει σε 20%!

Ελληνικοί πίνακες από… χρυσάφι!

Μπορεί τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση να έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια της και στον τομέα της τέχνης -με τους συλλέκτες να επιδεικνύουν εγκράτεια και σύνεση στις αγορές τους-, ωστόσο δύσκολα ξεχνιούνται τα απανωτά ρεκόρ που σημειώνονταν πριν από μερικά χρόνια στα Greek Sales.

Τον τίτλο του ακριβότερου Ελληνα ζωγράφου όλων των εποχών καταλαμβάνει περίτρανα ο Κωνσταντίνος Βολανάκης. Ο πίνακάς του «Η αποβίβαση του Καραΐσκάκη στο Φάληρο», μια εκπληκτική ελαιογραφία που φιλοτεχνήθηκε κατά παραγγελία από τον τοπιογράφο, πουλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s το 2008 στην τιμή-ρεκόρ (για ελληνικό έργο) των 1.970.855 ευρώ. Ο πλειοδότης, που διατήρησε για ευνόητους λόγους την ανωνυμία του, προφανώς εντυπωσιασμένος από το μέγεθος του έργου του αλλά και τη θεματολογία του, διεκδίκησε τον πίνακα. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ανθρώπους του οίκου, η σπάνια αυτή δημιουργία του Βολανάκη -βγήκε για πρώτη φορά στο σφυρί- «ήταν και παρέμεινε σε ελληνικά χέρια».

O πρώην ιδιοκτήτης της παραπάνω ελαιογραφίας ήταν εκείνος που είχε στην κατοχή του και το περίφημο έργο του Νικηφόρου Λύτρα «Γιορτή στα Μέγαρα». Ο εμβληματικός πίνακας βγήκε στο σφυρί από τον οίκο Sotheby’s στις 15 Νοεμβρίου 2006 αντί 1.100.000 ευρώ. Μάλιστα, εκείνο που είχε προκαλέσει ιδιαίτερη εντύπωση στους φιλότεχνους ήταν ότι το έργο είχε ξαναδημοπρατηθεί και λίγο παλιότερα -το 2003- και, παρότι θεωρούνταν φαβορί, είχε μείνει στα αζήτητα χωρίς να καταφέρει να πουληθεί.
Εργο του Λύτρα ήταν εκείνο που κατείχε -έστω και για λίγο- τον τίτλο του πιο ακριβού έργου Ελληνα καλλιτέχνη. Μιλάμε για «Το άτακτο εγγόνι», ένα έργο που ήταν άγνωστο μέχρι και την ημέρα που δημοπρατήθηκε, αφού από το τέλος του 19ου αιώνα βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή του Τέξας! Στον πίνακα αυτό, ο οποίος πουλήθηκε αντί 1.082.215 ευρώ, βλέπουμε μια γιαγιά με παραδοσιακή ελληνική φορεσιά να καλεί το μισοντυμένο εγγόνι της, που έχει βγει στην αυλή για να παίξει. Και αυτή η δημιουργία αγοράστηκε από συλλέκτη, ο οποίος προτίμησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Στα χέρια Βρετανού εμπόρου είχε περάσει το 2007 ένα από τα ωραιότερα έργα του Θεόδωρου Ράλλη με τίτλο «Η αιχμάλωτη (τουρκική λεηλασία)», ένας πίνακας που είχε αγοραστεί αντί 1.046.232 ευρώ. Η ελαιογραφία τότε είχε αποτελέσει αντικείμενο έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των συλλεκτών.
Ανάμεσα στα πιο ακριβά ελληνικά έργα που πουλήθηκαν ποτέ σε δημοπρασία είναι και η σύνθεση του Γιάννη Μόραλη που βγήκε στο σφυρί το 2007 αντί 735.600 ευρώ (για λογαριασμό του οίκου Bonhams), αλλά και η περίφημη «Λίμνη στην ομίχλη» του Κωνσταντίνου Παρθένη, που πουλήθηκε -πάλι από τον ίδιο οίκο- στο ποσό των 500.400 ευρώ.
Στο δυσθεώρητο ποσό των 950.000 ευρώ είχε αγοραστεί το έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη «Παναγία με βρέφος» από τον εφοπλιστή Διαμαντή Διαμαντίδη, κατά τη διάρκεια του Greek Sale του οίκου Sotheby’s το 2007. Ο εν λόγω πίνακας όμως δεν έμεινε μόνο στην ιστορία ως ένα από τα ακριβότερα έργα ελληνικής τέχνης που πουλήθηκαν ποτέ, αλλά και ως ένα από τα πλέον πολυσυζητημένα. Και αυτό αφού μετά την αγορά του ο φιλότεχνος εφοπλιστής αμφισβήτησε την αυθεντικότητα του έργου, οδηγώντας τον οίκο στα δικαστήρια.

 Γιώτα Βαζούρα