Μας στέλνουν καρτ ποστάλ από τη Σμύρνη. Την πολυφωτογραφημένη προκυμαία της πόλης, το Σπόρτινγκ Κλαμπ, όπου σύχναζε η υψηλή κοινωνία, το Γαλλικό προξενείο, το Θέατρον Σμύρνης, στου οποίου τη σκηνή ανέβαινε συχνά η αξέχαστη Κυβέλη, το μεγάλο αστραφτερό πολυκατάστημα «Μπον Μαρσέ», τον Φραγκομαχαλά με την ευρωπαϊκή οδό, το περίφημο ζαχαροπλαστείο του Κουτρουβάση, αλλά και πλανόδιους σαλεπιτζήδες και ταμπήδες (όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνταν οι πωλητές καφέ) να πουλούν την πραμάτεια τους. Εικόνες μιας παλιότερης νοσταλγικής εποχής, συνυφασμένης με την ακμή της Σμύρνης, που αποτυπώνονται στα πρωτότυπα έργα των 77 νέων Ελλήνων εικαστικών, τα οποία την περίοδο αυτή φιλοξενούνται στην Αίθουσα Τέχνης του Ιανού. Με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία φέτος τιμάται δεόντως με επετειακά αφιερώματα, οι διακεκριμένοι καλλιτέχνες επιστράτευσαν τη δημιουργικότητά τους και φιλοτέχνησαν εικαστικές συνθέσεις που ξυπνούν τις μνήμες μιας πόλης, τα θραύσματα της οποίας εξακολουθούν να μας συγκινούν. Η πρωτοτυπία των έργων τους είναι ότι, αντί για παραδοσιακούς καμβάδες, χρησιμοποίησαν καρτ ποστάλ, τα λεγόμενα επιστολικά δελτάρια, η χρήση των οποίων ήταν ευρέως διαδεδομένη στο παρελθόν.
Οπως εξηγούν και οι διοργανωτές της έκθεσης, πρόκειται για 90 σημειωματικά έργα με μικρές, πανομοιότυπες διαστάσεις των ταχυδρομικών δελταρίων(15×21 εκατοστά), τα οποία έχουν δημιουργηθεί σε επιφάνεια με υλικά της επιλογής του εκάστοτε καλλιτέχνη. Με αυτόν τον τρόπο οι εικαστικοί ήθελαν να συνθέσουν ένα συμβολικό παλίμψηστο, κάνοντας έναν ελάχιστο χαιρετισμό σε μια πόλη της οποίας τα ίχνη δεν έχουμε πάψει να αναζητούμε.
Βέβαια η έμπνευση για τους καλλιτέχνες δεν προέρχεται μόνο από τις καθημερινές στιγμές της πόλης με πρωταγωνιστές τους Ελληνες, τους Τούρκους και τους Φραγκολεβαντίνους περιπατητές που διέσχιζαν τις αγορές και σύχναζαν στα καφενεία και στις ταβέρνες της κοσμοπολίτης μικρασιατικής πόλης. Επιλέγοντας μέσα από οικογενειακά φωτογραφικά λευκώματα ή λήψεις ιστορικών γεγονότων και διεισδύοντας στις πιο προσωπικές στιγμές των κατοίκων της Σμύρνης, συνέθεσαν ένα νοσταλγικό εικαστικό σύμπαν το οποίο, αν και χάθηκε πριν από 90 χρόνια ανεπιστρεπτί, εξακολουθεί να μας απασχολεί περισσότερο από ποτέ.
Η έκθεση, που φέρει την επιμέλεια της Ιριδας Κρητικού αλλά και της καλλιτεχνικής διεύθυνσης της Μικρής Αρκτου, αποτελεί το δεύτερο επετειακό αφιέρωμα που εντάσσεται στις εκδηλώσεις του Νοεμβρίου.
Μεταξύ των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στο νοσταλγικό αυτό αφιέρωμα είναι και οι εικαστικοί Ηώ Αγγελή, Στέλιος Αλεξάκης, Μάριος Βουτσινάς, Ανδρέας Γεωργιάδης, Σάββας Γεωργιάδης, Μαρία Γιαννακάκη, Ειρήνη Γκόνου, Αννα Γρηγόρα, Κωνσταντίνος Εσσλιν, Μαρίνα Κροντηρά, Βασίλης Λιαούρης, Φιλιππίνα Λιβιτσάνου, Αλίνα Μάτσα, Κυριακή Μαυρογεώργη, Ραφαήλ Μπάικας, Τίμος Μπατινάκης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Μίλτος Παντελιάς, Γεύσω Παπαδάκη, Ελιάννα Προκοπίου, Αφροδίτη Σεζένια, Παναγιώτης Τούντας, Πάβλος Χαμπίδης, Αθηνά Χατζή.
Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα της Ενωσης Σμυρναίων. Να θυμίσουμε ότι το περασμένο καλοκαίρι στο Ιστορικό Μουσείο η Ενωση, με αφορμή την επέτειο των 90 χρόνων, είχε παρουσιάσει προσωπικά αντικείμενα, φωτογραφίες, ζωγραφικούς πίνακες αλλά και εκατοντάδες θησαυρούς που βγήκαν από τα σεντούκια των Μικρασιατών, σε μια πράξη υπενθύμισης για τη συμβολή της περιοχής αυτής στο κοινωνικό γίγνεσθαι αλλά και στη διαμόρφωση της ελληνικής ταυτότητας.
Info: Τα «90 επιστολικά δελτάρια από τη Σμύρνη – 90 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή» φιλοξενούνται στην αίθουσα Τέχνης του Ιανού (Σταδίου 24, Αθήνα) έως τις 18 Δεκεμβρίου.
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120