Εγκαταστάθηκε το 2003 στο Λονδίνο για μεταπτυχιακές σπουδές στη Μηχανική Περιβάλλοντος και μέσα σε λίγα χρόνια απέσπασε 14 κορυφαίες διακρίσεις για την παραγωγή ενός νέου τύπου τσιμέντου που απορροφά διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα. Γεννημένος στην Πάτρα, με σπουδές στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Imperial College, ο διευθυντής της εταιρίας Novacem Νίκος Βλασσόπουλος επινόησε ένα νέο «οικολογικό» υλικό από πυριτικό μαγνήσιο που, εδώ και έναν χρόνο, συμπεριλαμβάνεται στη λίστα του αμερικανικού πανεπιστημίου ΜΙΤ με τα 10 τεχνολογικά επιτεύγματα που θα αλλάξουν τη ζωή μας.
«Η ημέρα που ενημερωθήκαμε για τη συγκεκριμένη διάκριση από το περιοδικό “Technology Review” του ΜΙΤ ήταν από τις καλύτερες της ζωής μου. Ήταν μεγάλη έκπληξη και τιμή» λέει ο κ. Βλασσόπουλος. Οι προσπάθειες για τη δημιουργία «πράσινου» τσιμέντου ξεκίνησαν το 2005. «Στο πλαίσιο του διδακτορικού και των μεταδιδακτορικών σπουδών μου προσπάθησα να φτιάξω ένα υλικό που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το συμβατικό τσιμέντο. Η έρευνα άρχισε από το μηδέν και τα πρώτα αποτελέσματα δεν ήταν ενθαρρυντικά».
Σε συνεργασία με έναν καθηγητή του Imperial College έπρεπε να βρει «απαντήσεις» σε μια σειρά προβλημάτων. «Τι πρώτη ύλη θα χρησιμοποιήσουμε, ποια ήταν η προτιμότερη διαδικασία παραγωγής και πώς θα μετατρέψουμε το υλικό σε τσιμέντο. Επειτα από πολλή δουλειά σε θεωρητικό επίπεδο και τις απαραίτητες δοκιμές, διαπιστώσαμε ότι το ιδανικό υλικό ανήκε στην οικογένεια των πυριτικών μαγνησίων, που υπάρχουν σε μεγάλα αποθέματα». Οταν η έρευνα έφτασε σε ικανοποιητικό επίπεδο, απευθύνθηκε στο Imperial. Το πανεπιστήμιο έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για το τσιμέντο με τις αρνητικές εκπομπές CO2 και τον Ιούλιο του 2007 ίδρυσε τη Novacem, με σκοπό την εμπορική αξιοποίησή του.
Μέχρι τον Απρίλιο του 2008 η εταιρία υπολειτουργούσε. «Δεν είχαμε χρήματα, ούτε υπαλλήλους. Τον Ιούλιο του 2008 κερδίσαμε το πρώτο ερευνητικό μας πρόγραμμα και την επόμενη χρονιά χρηματοδότηση ενός εκατομμυρίου λιρών από το Imperial Innovation, το London Technology Fund και το Royal Society Enterprise Fund. Η συγκεκριμένη χρηματοδότηση λειτούργησε ως σφραγίδα αξιοπιστίας για την εταιρία μας». Σήμερα, μετά τις απαραίτητες επενδύσεις σε εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, η Novacem προσπαθεί να τελειοποιήσει το νέο υλικό, με σκοπό να κυκλοφορήσει σε μεγάλη ποσότητα στην αγορά το 2015.
«Σε πρώτη φάση θέλουμε να φτάσουμε στους 25.000 τόνους την επόμενη πενταετία και στη συνέχεια στην κατασκευή ενός μεγάλου εργοστασίου που θα παράγει 1.000.000 τόνους ετησίως. Δεν βιαζόμαστε, εκείνο που κυρίως μας απασχολεί είναι να πειστούν οι μεγάλες τσιμεντοβιομηχανίες για την αξιοπιστία μας. Να αποδείξουμε ότι το τσιμέντο που παράγουμε μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις ίδιες εφαρμογές, με χαμηλότερο κόστος και λιγότερες εκπομπές από το συμβατικό». Στοίχημα που, όπως όλα δείχνουν, η Novacem θα κερδίσει. Τα πειράματα των ερευνητών της εταιρίας δείχνουν ότι, σε αντίθεση με το συμβατικό τσιμέντο που εκπέμπει 0,4 τόνους CO2 για κάθε τόνο υλικού, το «πράσινο» τσιμέντο έχει τη δυνατότητα να απορροφά 0,6 τόνους CΟ2 για την ίδια ποσότητα. Επιπλέον, οι εταιρίες που θα επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν το «οικολογικό» τσιμέντο στο μέλλον θα απαλλαγούν και από το κόστος εκπομπής CO2 που μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 40 ευρώ ανά τόνο.
«Οι μεγάλες τσιμεντοβιομηχανίες θέλουν να είναι σίγουρες ότι το κόστος παραγωγής του προϊόντος μας είναι μικρότερο από το αντίστοιχο του συμβατικού. Αν προσπαθούσαμε να μπούμε στον ανταγωνισμό απέναντί τους, το πιθανότερο είναι ότι θα μέναμε χωρίς χρήματα. Αποφασίσαμε λοιπόν να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο εταιριών που θα μας βοηθήσουν να προωθήσουμε το νέο τσιμέντο. Δεν θα μας βλέπουν σαν ανταγωνιστές, αλλά σαν συνεργάτες».
Οι δυσκολίες που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα επόμενα χρόνια ο κ. Βλασσόπουλος και η ομάδα του είναι πολλές. «Πρώτα απ’ όλα το οικονομικό. Προσπάθειες σαν τη δική μας απαιτούν πολλά χρήματα, κόπο και τύχη. Υπάρχουν παράγοντες που δεν μπορείς να προβλέψεις». Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη που μπορεί να κάνει ο Ελληνας ερευνητής είναι ότι τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία θα παραμείνει κάτοικος Λονδίνου. «Οταν ήρθα στην Αγγλία για μεταπτυχιακό, είχα σκοπό να επιστρέψω στην Πάτρα και να δουλέψω στον τόπο μου. Οταν μου έγινε πρόταση για διδακτορικό, αρνήθηκα. Από ευγένεια και σεβασμό στον καθηγητή μου όμως, του ζήτησα να μου στείλει το θέμα. Με ενδιέφερε τόσο πολύ που δεν μπορούσα να αρνηθώ. Ισως κάποτε γυρίσω στην Ελλάδα, αν βρω την κατάλληλη δουλειά. Προς το παρόν όμως έχω έναν στόχο. Ακόμα και αν δεν τον πετύχω, θα ανοίξει ο δρόμος για να τα καταφέρει ο επόμενος».
Οι μεγάλες διακρίσεις της Novacem
- Πρωτοπόρος Τεχνολογίας 2011 για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
- Μέλος του top-10 «αναδυόμενων» τεχνολογιών για το περιοδικό «Technology Review» του MIT.
- Μέλος του Global Cleantech 100, που αναδεικνύει τις πιο ελπιδοφόρες ιδιωτικές επιχειρήσεις «καθαρής» τεχνολογίας.
- Βραβείο τεχνολογικής καινοτομίας της «Wall Street Journal».
Γεράσιμος Κόντος
Μ.Η.Τ. 232120